Het Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden heeft een nieuwe grote tentoonstelling en het zou wel eens een groot succes kunnen worden. Het is namelijk de eerste keer dat het beroemde porselein uit de Duitse fabriek Meissen bij Dresden wordt gecombineerd met de producten van de Franse fabriek in Sèvres. Daar zit natuurlijk een heel stuk geschiedenis bij en dat wordt ook verteld, toegespitst op de hoofdpersonen, de keurvorst van Saksen, Augustus de Sterke (1670-1733) en de Franse vertrouwelinge van Koning Lodewijk XV, Madame de Pompadour. Maar het begon in Nederland met lakwerk en porselein dat vooral door Nederlandse handelaren in Europa bekend was.

Augustus was keurvorst van Saksen, toen een van de belangrijkste staten binnen het grote Roomse Rijk. Daarnaast was hij ook Koning van Polen. In navolging van zijn vader bouwde hij Dresden uit tot een cultureel centrum in Europa. Porselein was een van zijn grootste hobby’s. Hij was een groot verzamelaar en slaagde er als eerste in om met een bijna wetenschappelijke aanpak de geheimen van het Chinese porselein te ontdekken. Zijn fabriek in Meissen werd door dat recept de grootste van Europa. Maar lang duurde dat niet want het geheim lekte uit en kwam via onder meer Wenen ook terecht bij de Franse koningen die met name door de steun van de maîtresse van Lodewijk XV hun fabriek in Sèvres tot grote hoogte brachten.

Al die producten werden veel gekocht door Europese vorsten en natuurlijk vond dat navolging bij de rijke bovenklasse. En van al die producten zijn nu prachtige voorbeelden te zien in het museum. Maar er zijn ook indrukwekkende stukken uit de reusachtige verzameling van Augustus zoals de grote blauwe dragondervazen die zijn overgebleven uit een ruil met Pruisen: 150 stuks Chinees porselein voor 600 soldaten.

Via Wenen kwam de porseleinkennis ook in de fabriek in Sèvres bij Parijs, die uiteraard veel leverde aan het Franse hof waar Madame de Pompadour invloed had op alles wat mooi gevonden werd. Naast heel veel mooi porselein ligt in de tentoonstelling ook een boekje met de recepten van Jean Hellot, de eerste chemicus van de fabriek in Sèvres. Het is voor het eerst buiten Frankrijk!

De producten van de Franse fabriek zijn kleurrijk en indrukwekkend in vorm en afwerking. De Madame was ook dol op hondjes en daar zijn er ook genoeg van te zien.

Binnen het Princessehof worden met deze tentoonstelling de grootste tegenstellingen zichtbaar. Zo is er op de zolderverdieping een heel andere benadering in ‘Sustainable Ceramics’ met onder meer bij het onderwerp recycling bloemenvazen van gebruikte bakstenen, die tegenwoordig vaak niet meer massief zijn en zes bekers naast elkaar waarbij wordt uitgelegd welke gevaarlijke stoffen er bij porselein gebruikt worden.

En een ander uiterste is ook de Celadon-kamer met Chinees porselein uit de 11e eeuw waaronder het schitterende Ru-bakje, een voor een Chinese keizer gemaakt penselenbakje – in die tijd natuurlijk een belangrijk gebruiksvoorwerp -met een zeer bijzonder glazuur dat ‘de hemel na een regenbui’ genoemd wordt.

----------

De plaatjes komen van de schrijver