 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
|
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Beschouwingen > Brief uit ... | ||||
| Verhalen uit het Noorden: Bauck | Dik Kruithof | |||
 Hoewel ik al zo’n veertig jaar in Friesland woon was ik nog nooit naar een openluchtspel geweest. Het is een mooie plattelandstraditie waarbij het gemeenschapsgevoel, dat zo kenmerkend schijnt te zijn voor ons, hoogtij viert. Een openluchtspel is een soort toneeluitvoering die veel meer mogelijkheden biedt dan een optreden in een dorpshuis. Geluidstechniek en belichting kunnen veel grootser worden aangepakt, net als decorbouw. Jorwerd is er geloof ik het eerst bekend mee geworden, maar er zijn intussen veel meer dorpen die ieder jaar een eigen opvoering hebben. Overigens schijnt het een regionaal gebonden traditie te zijn: als je op Internet zoekt met ‘openluchtspelen’ vind je ze vooral in Friesland, Drenthe en Overijssel. Wij zijn naar Bauck geweest, dat werd opgevoerd in wat iemand een paar jaar geleden de twaalfde Friese stad noemde: Berlikum, vroeger gelegen aan de Middelzee. Dat was tot ongeveer 1200 een zee-inham waardoor schepen tot aan Bolsward konden varen. Net als het Zwin bij Brugge begon de Middelzee te verzanden en omstreeks 1500 hebben we Hollanders laten komen om de dijk te sluiten, waardoor de Gemeente Het Bildt is ontstaan, waar ze nog altijd een gemengd Fries-Nederlandse taal spreken. Door de verzanding en de latere inpoldering werd Berlikum een gewoon plaatsje midden in het land. De laatste tientallen jaren is het een tuinbouwdorp geworden met een groot kassencomplex. De stadsrechten zijn overigens nooit gevonden. Bauck speelt net voor die inpoldering, als er in Friesland gevochten wordt tussen de Schieringers en de Vetkopers. De Vetkopers steunen ene Albrecht van Saksen en hij wordt in 1498 de eerste graaf van Friesland. Bauck was een verklaard  tegenstandster van de Saksen, net als bij voorbeeld later Greate Pier.Voor de pauze speelt het stuk op Terschelling – Skylge – waar de dan jonge Bauck al een opstandige tiener blijkt te zijn, die na een aantal wederwaardigheden gestraft wordt en met haar ouders het eiland moet verlaten. Na de pauze woont ze op het kasteel in Berlikum, dat in een waterpartij in het Hemmemapark is nagebouwd, compleet met ophaalbrug. In 1496 is Bauck de kasteelvrouwe van dit strategisch gelegen kasteel Hemmema. Haar man Doecke van Hemmema ontloopt de strijd door in Medemblik op bezoek te gaan bij de latere overwinnaar Albrecht. Ondertussen wordt het slot aangevallen door Groninger Friezen en Duitse huurlingen. Bauck verdedigt haar kasteel met een teruggekeerde jeugdliefde en een handvol getrouwen dapper, maar verliest in de vierde aanval. Ze wordt gevangen genomen, maar na de overwinning van Albrecht weer met haar man herenigd (die met Albrecht gemene zaak had gemaakt). De historische figuur Bauck fan Hemmema is jarenlang weggelaten in geschiedenisboeken. Er is zelfs een boek waarin ze genoemd wordt, maar ‘daar hebben we het niet over’. Pas in de negentiende eeuw werd ze herontdekt als moedige strijder voor de vrijheid. In 1824 schreef Rinse Posthumus een gedicht over haar met onder meer de volgende regels: Byn, triuw my yn in tsjuster hoal Myn sin kinn’jo net twinge ‘k bliuw Frysk en frij yn boei en bân hoe jimme ‘d lichem wringe! (Bind mij en duw mij in een duister hol, mijn gemoed kunnen jullie niet dwingen Ik blijf Fries en vrij in boeien en touwen, hoe jullie het lichaam ook wringen) ------- De foto is van Dik Kruithof |
||||
| © 2017 Dik Kruithof | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||