archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 2
Jaargang 22
3 oktober 2024
Nummer 3 verschijnt op
17 oktober 2024
Beschouwingen > Buitenlandse zaken delen printen terug
Toch maar vóór gestemd Paul Bordewijk

1312BS Referendum2In het vorige nummer van De Leunstoel kondigde ik aan bij het referendum over het Associatieverdrag met Oekraïne wel te gaan stemmen, maar nog niet te weten hoe. Als u dit leest heeft het referendum plaats gevonden en heb ik dus ook gestemd. Ik vond dat lastig en vrees dat mijn overwegingen bij voor- noch tegenstanders erg in de smaak zullen vallen. Maar hier komen ze.

Ik heb mij gericht op de politieke onderdelen van het verdrag, ervan uitgaande dat voor de rest niet Nederland maar de Europese Unie bevoegd is. Ik ben daar eens voor gaan zitten en was niet erg gelukkig met die teksten.

In Oekraïne is er een grote tegenstelling tussen de Russisch sprekenden aan de oostgrens van het land en de mensen in de rest van het land. Nadat in 2013 onder druk van grote demonstraties in het westen de eerder gekozen, Russisch gezinde, president Janoekovitsj was afgetreden, kwam het oosten in opstand. De nieuwe regering in Kiev probeerde die opstand neer te slaan, wat niet lukte, mede door Russische steun aan de opstandelingen.

De aanvallen vanuit de lucht op de oostelijke provincies richtten wel grote schade aan en velen sloegen op de vlucht, naar Rusland, zoals vanuit Syrië velen vluchtten naar Turkije. Er waren geen luchtaanvallen op Kiev. Om zich te wapenen tegen de luchtaanvallen werden er luchtdoelraketten ingezet en één daarvan trof de MH17, die kennelijk werd aangezien voor een militair vliegtuig. Het is weinig plausibel dat er doelbewust een buitenlands verkeersvliegtuig werd neergehaald, maar de oostelijke kant zou er beter aan doen volledige opening van zaken te geven.

Inmiddels is er in Minsk op initiatief van Angela Merkel een wapenstilstand gesloten, waarmee Oekraïne de facto een verdeeld land is. Over het Verdrag van Minsk lees je echter niets in het Associatieverdrag. Daarentegen wordt wel de Slotakte van Helsinki uit 1975 voortdurend genoemd, een akkoord waarin op initiatief van de Russische dictator Brezjnev de onveranderlijkheid van de grenzen in Europa werd vastgelegd. In ruil daarvoor erkende de Sovjet-Unie op papier de beginselen van de rechtsstaat, zonder dat die daarmee afdwingbaar werden.

Ondanks de Slotakte van Helsinki is na 1989 de hele kaart van Oost-Europa opnieuw getekend. Wanneer men die akte serieus genomen had, had Oekraïne zich nooit van de Sovjet-Unie kunnen afscheiden.

Volgens het Associatieverdrag zetten de ondertekenaars zich in voor o.m. de territoriale integriteit en onschendbaarheid van grenzen, net als in Helsinki was afgesproken. Als je dat letterlijk neemt zou Schotland zich niet los mogen maken uit het Verenigd Koninkrijk en zou zelfs Gibraltar niet aan Spanje mogen worden overgedragen. Daarbij wordt het begrip zelfbeschikkingsrecht beperkt tot staten, maar geldt het niet voor de inwoners van een regio. Ik ben het daar niet mee eens: van mij mag Friesland zich afscheiden van Nederland, wanneer de inwoners van Vlieland en Terschelling er maar voor mogen kiezen bij Nederland te blijven.

Met het Associatieverdrag sterken de landen van de EU Oekraïne in zijn weerzin tegen een duurzame oplossing van het conflict anders dan door capitulatie van het oosten. Dat is des te belangrijker omdat het verdrag ook voorziet in meer samenwerking op het vlak van veiligheid en defensie. Als je dit serieus neemt, zou het kunnen betekenen dat Europa wordt meegezogen in een militair avontuur in Oost Oekraïne.

Nu denk ik niet dat je het verdrag erg serieus moet nemen, maar als dat de geruststelling is, is het dus een slecht verdrag. En je moet geen slechte verdragen sluiten. Ik denk dus dat het beter was geweest het verdrag in deze vorm niet af te sluiten.

Toch heb ik voor gestemd. Dat is niet omdat Poetin de champagne laat knallen als Nederland het verdrag afwijst. Mijn eerste politieke daad was de ondertekening in 1962 van het door de PvdA geïnitieerde volkspetitionnement om geen versterkingen naar Nieuw-Guinea te sturen en in plaats daarvan te onderhandelen met de Indonesische regering. Dat speelde Soekarno in de kaart, een heel wat ergere dictator dan Poetin. Vijf jaar later liep ik mee in een demonstratie tegen de Amerikaanse bombardementen op Vietnam en dat moet Ho Chi Minh toen ook bijzonder geapprecieerd hebben. En wat te denken van de demonstraties begin jaren tachtig tegen de plaatsing van kruisraketten, die mede door de PvdA georganiseerd werden? Een cadeautje aan Brezjnev.

Nee mijn reden om voor te stemmen is een andere. Europa bevindt zich in een buitengewoon gecompliceerde situatie. Er is het vluchtelingenprobleem, er is het terrorisme, er is de economische crisis die in Zuid Europa een hele generatie van zijn perspectieven berooft, en op langere termijn is er ook nog het klimaatprobleem dat door de conferentie in Parijs geenszins is opgelost. Daar kan nog het probleem bijkomen hoe te reageren op een Brexit. Misschien vinden er nog nieuwe afscheidingen plaats, zoals in Catalonië. We willen ook dat er afspraken worden gemaakt die een eind maken aan de voortdurende uitholling van de winstbelasting.

Al deze problemen vragen om samenwerking tussen de Europese lidstaten, waarbij landen bereid zijn over en weer concessies te doen. Daarbij past niet dat een kutlandje als Nederland ineens zijn vingertje opsteekt dat het zich vergist heeft bij het associatieverdrag met Oekraïne. Daarmee draag je bij aan een sfeer waarin de oplossing van die andere problemen alleen maar moeilijker wordt. En zo belangrijk is dat verdrag nu ook weer niet.

----
De tekening is van Linda Hulshof
Meer informatie op: www.lindahulshof.nl
-----
Bestel uw boeken en wat al niet
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!


© 2016 Paul Bordewijk meer Paul Bordewijk - meer "Buitenlandse zaken" -
Beschouwingen > Buitenlandse zaken
Toch maar vóór gestemd Paul Bordewijk
1312BS Referendum2In het vorige nummer van De Leunstoel kondigde ik aan bij het referendum over het Associatieverdrag met Oekraïne wel te gaan stemmen, maar nog niet te weten hoe. Als u dit leest heeft het referendum plaats gevonden en heb ik dus ook gestemd. Ik vond dat lastig en vrees dat mijn overwegingen bij voor- noch tegenstanders erg in de smaak zullen vallen. Maar hier komen ze.

Ik heb mij gericht op de politieke onderdelen van het verdrag, ervan uitgaande dat voor de rest niet Nederland maar de Europese Unie bevoegd is. Ik ben daar eens voor gaan zitten en was niet erg gelukkig met die teksten.

In Oekraïne is er een grote tegenstelling tussen de Russisch sprekenden aan de oostgrens van het land en de mensen in de rest van het land. Nadat in 2013 onder druk van grote demonstraties in het westen de eerder gekozen, Russisch gezinde, president Janoekovitsj was afgetreden, kwam het oosten in opstand. De nieuwe regering in Kiev probeerde die opstand neer te slaan, wat niet lukte, mede door Russische steun aan de opstandelingen.

De aanvallen vanuit de lucht op de oostelijke provincies richtten wel grote schade aan en velen sloegen op de vlucht, naar Rusland, zoals vanuit Syrië velen vluchtten naar Turkije. Er waren geen luchtaanvallen op Kiev. Om zich te wapenen tegen de luchtaanvallen werden er luchtdoelraketten ingezet en één daarvan trof de MH17, die kennelijk werd aangezien voor een militair vliegtuig. Het is weinig plausibel dat er doelbewust een buitenlands verkeersvliegtuig werd neergehaald, maar de oostelijke kant zou er beter aan doen volledige opening van zaken te geven.

Inmiddels is er in Minsk op initiatief van Angela Merkel een wapenstilstand gesloten, waarmee Oekraïne de facto een verdeeld land is. Over het Verdrag van Minsk lees je echter niets in het Associatieverdrag. Daarentegen wordt wel de Slotakte van Helsinki uit 1975 voortdurend genoemd, een akkoord waarin op initiatief van de Russische dictator Brezjnev de onveranderlijkheid van de grenzen in Europa werd vastgelegd. In ruil daarvoor erkende de Sovjet-Unie op papier de beginselen van de rechtsstaat, zonder dat die daarmee afdwingbaar werden.

Ondanks de Slotakte van Helsinki is na 1989 de hele kaart van Oost-Europa opnieuw getekend. Wanneer men die akte serieus genomen had, had Oekraïne zich nooit van de Sovjet-Unie kunnen afscheiden.

Volgens het Associatieverdrag zetten de ondertekenaars zich in voor o.m. de territoriale integriteit en onschendbaarheid van grenzen, net als in Helsinki was afgesproken. Als je dat letterlijk neemt zou Schotland zich niet los mogen maken uit het Verenigd Koninkrijk en zou zelfs Gibraltar niet aan Spanje mogen worden overgedragen. Daarbij wordt het begrip zelfbeschikkingsrecht beperkt tot staten, maar geldt het niet voor de inwoners van een regio. Ik ben het daar niet mee eens: van mij mag Friesland zich afscheiden van Nederland, wanneer de inwoners van Vlieland en Terschelling er maar voor mogen kiezen bij Nederland te blijven.

Met het Associatieverdrag sterken de landen van de EU Oekraïne in zijn weerzin tegen een duurzame oplossing van het conflict anders dan door capitulatie van het oosten. Dat is des te belangrijker omdat het verdrag ook voorziet in meer samenwerking op het vlak van veiligheid en defensie. Als je dit serieus neemt, zou het kunnen betekenen dat Europa wordt meegezogen in een militair avontuur in Oost Oekraïne.

Nu denk ik niet dat je het verdrag erg serieus moet nemen, maar als dat de geruststelling is, is het dus een slecht verdrag. En je moet geen slechte verdragen sluiten. Ik denk dus dat het beter was geweest het verdrag in deze vorm niet af te sluiten.

Toch heb ik voor gestemd. Dat is niet omdat Poetin de champagne laat knallen als Nederland het verdrag afwijst. Mijn eerste politieke daad was de ondertekening in 1962 van het door de PvdA geïnitieerde volkspetitionnement om geen versterkingen naar Nieuw-Guinea te sturen en in plaats daarvan te onderhandelen met de Indonesische regering. Dat speelde Soekarno in de kaart, een heel wat ergere dictator dan Poetin. Vijf jaar later liep ik mee in een demonstratie tegen de Amerikaanse bombardementen op Vietnam en dat moet Ho Chi Minh toen ook bijzonder geapprecieerd hebben. En wat te denken van de demonstraties begin jaren tachtig tegen de plaatsing van kruisraketten, die mede door de PvdA georganiseerd werden? Een cadeautje aan Brezjnev.

Nee mijn reden om voor te stemmen is een andere. Europa bevindt zich in een buitengewoon gecompliceerde situatie. Er is het vluchtelingenprobleem, er is het terrorisme, er is de economische crisis die in Zuid Europa een hele generatie van zijn perspectieven berooft, en op langere termijn is er ook nog het klimaatprobleem dat door de conferentie in Parijs geenszins is opgelost. Daar kan nog het probleem bijkomen hoe te reageren op een Brexit. Misschien vinden er nog nieuwe afscheidingen plaats, zoals in Catalonië. We willen ook dat er afspraken worden gemaakt die een eind maken aan de voortdurende uitholling van de winstbelasting.

Al deze problemen vragen om samenwerking tussen de Europese lidstaten, waarbij landen bereid zijn over en weer concessies te doen. Daarbij past niet dat een kutlandje als Nederland ineens zijn vingertje opsteekt dat het zich vergist heeft bij het associatieverdrag met Oekraïne. Daarmee draag je bij aan een sfeer waarin de oplossing van die andere problemen alleen maar moeilijker wordt. En zo belangrijk is dat verdrag nu ook weer niet.

----
De tekening is van Linda Hulshof
Meer informatie op: www.lindahulshof.nl
-----
Bestel uw boeken en wat al niet
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!
© 2016 Paul Bordewijk
powered by CJ2