archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Brief uit ... delen printen terug
Op zoek naar de Via dei Malcontenti Frits Hoorweg

1410BS MalcontentiWe gingen met z’n vieren naar Florence. Die stad hadden we uitgekozen omdat geen van ons daar ooit was geweest. Nadat we ons voornemen wereldkundig hadden gemaakt bleek verder iedereen de stad al op z’n duimpje te kennen, zelfs m’n tandarts. ‘Goed idee om daar half februari heen te gaan,’ zei hij. ‘Dan is het nog niet zo druk en meestal wel aardig weer.’ En verdomd: hij had gelijk! Hoewel ‘niet zo druk’ toch al wel behoorlijk druk was, eerlijk gezegd.

Van alle kanten kregen we fotoalbums, reisgidsen, plattegronden toegestopt en veel goede adviezen ook. Om toch vooral het grote museum Uffizi niet over te slaan en vooraf toegangskaarten te bestellen. De San Marco en de Santa Croce (kerken) mochten we ook beslist niet vergeten. Nou ja de Ponte Vecchio, dat spreekt voor zich, daar valt bovendien bijna niet aan te ontkomen. Ik zie af van een uitgebreide beschrijving, want tien tegen één dat u er al bent geweest en dan zit je daar niet op te wachten.

Het enige dat een beetje tegenviel was die brug over de Arno, met al die winkels. Het leek mij dat hij aan een opknapbeurt toe was en een beetje meer variatie in de aangeboden waren zou ook niet gek zijn. Goud, zilver en juwelen, ze kunnen mij eigenlijk gestolen worden. (Althans, als ze goed verzekerd zijn.)
Over die andere bezienswaardigheden geen kwaad woord, of het moet zijn dat ze zo overweldigend zijn dat je er een tikkeltje blasé van wordt. Na de rondgang door de bovenverdieping van Uffizi, met erg veel door Bijbelverhalen geïnspireerde taferelen, betrapte ik mijzelf op een verlangen naar Jan Steen. Daar heb ik eerder nog nooit last van gehad! Maar zelfs daar werd in voorzien: op de benedenverdieping was het eerste doek dat ik tegenkwam er één van, jawel, Jan Steen.

In de Sante Croce ging mijn aandacht vooral uit naar het graf van Niccolo Machiavelli. Een zeer interessante figuur, er verschijnen nog regelmatig nieuwe boeken over hem. Je zou hem met enige goede wil de aartsvader van de politicologen kunnen noemen. Hij had weinig op met schijnheilige vorsten, een afkeer die ik hem lezend begrijp en deel. Maar ja, dan treedt er ineens ergens een ‘vorst’ aan die geen enkele poging doet fatsoen uit te stralen en weet ik het niet zo zeker meer.

Om even uit de drukte te geraken gingen we op een zondagmorgen naar de Boboli-tuinen aan de andere kant van de Arno. Om er in te mogen moet je € 7,- betalen, maar wat mij betreft was het dat wel waard. De tuinen zijn prachtig onderhouden, maar de vele beelden die erin staan tonen de tand des tijds. Men lijkt er bewust voor gekozen te hebben ze niet te restaureren als er hier en daar wat begint af te brokkelen. Dat levert een prachtige, enigszins decadente aanblik op. Je waant je er in een film van Fellini. Aan de uiteinden van het park heb je imposante uitzichten over de stad beneden.

Vervolgens gingen we terug over de Arno en dan een eindje in Oostelijke richting, naar de bestemming waar ik mij erg op had verheugd: de ‘Via dei Malcontenti’, de straat van de ontevredenen. Thuis was mijn oog daar toevallig op gevallen. Op mijn plattegrondje was alles in hoofdletters afgedrukt en daarom dacht ik eerst nog dat het om ontevreden goden ging. Iemand met meer taalgevoel dan ik had mij echter op het rechte pad gebracht. Een straat van ontevredenen, het leek mij de ideale vestigingsplaats voor de hoofdredactie van De Leunstoel!

Het verhaal achter de straatnaam vond ik in de ‘anekdotische reisgids’ van de hand van Luc Verhuyck *. Door deze straat werden ooit de ter dood veroordeelden naar de plaats van executie geleid. Hun gelaatsuitdrukking was voor de Florentijnen reden om deze straat, die aanvankelijk Via della Giustizia heette, Via dei Malcontenti te gaan noemen. Het stadsbestuur heeft na verloop van tijd daar de officiële naam van gemaakt.

Mooi verhaal, maar wat mij bevreemdt is het gebruik van het woord ‘malcontenti’ in dit verband. Iemand die terechtgesteld gaat worden ‘ontevreden’ noemen, dat lijkt me nogal een ‘understatement’. Of is de betekenis van het woord in de loop der tijd iets veranderd?
Nog een aardig weetje uit hetzelfde boek: de plaatselijke krant, Il Corriere di Firenze, heeft een tijdlang een klachtenrubriek gehad die Via dei Malcontenti heette. Als vaste illustratie werd daarbij een foto van het straatnaambordje gebruikt.

* Luc Verhuyck, Firenze, anekdotische reisgids voor Florence (2009), Uitgeverij Atheneum.
Een imposante verzameling van verhalen over de stad. Wat een zoekwerk moet de samenstelling hebben gekost! De schrijver maakte trouwens dergelijke boeken ook over Rome en Venetië.

---------
Voor de lenteBODE van Ton Schimmelpenninks boekwinkel maakte Cobi Hoorweg een foto van mij, met Tons bekende plastic tasje, onder het bord van de Via dei Malcontenti. Henk Klaren sneed ‘m op maat voor gebruik in De Leunstoel.
Zie ook: www.schimmelpennink/nl .


© 2017 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "Brief uit ..." -
Beschouwingen > Brief uit ...
Op zoek naar de Via dei Malcontenti Frits Hoorweg
1410BS MalcontentiWe gingen met z’n vieren naar Florence. Die stad hadden we uitgekozen omdat geen van ons daar ooit was geweest. Nadat we ons voornemen wereldkundig hadden gemaakt bleek verder iedereen de stad al op z’n duimpje te kennen, zelfs m’n tandarts. ‘Goed idee om daar half februari heen te gaan,’ zei hij. ‘Dan is het nog niet zo druk en meestal wel aardig weer.’ En verdomd: hij had gelijk! Hoewel ‘niet zo druk’ toch al wel behoorlijk druk was, eerlijk gezegd.

Van alle kanten kregen we fotoalbums, reisgidsen, plattegronden toegestopt en veel goede adviezen ook. Om toch vooral het grote museum Uffizi niet over te slaan en vooraf toegangskaarten te bestellen. De San Marco en de Santa Croce (kerken) mochten we ook beslist niet vergeten. Nou ja de Ponte Vecchio, dat spreekt voor zich, daar valt bovendien bijna niet aan te ontkomen. Ik zie af van een uitgebreide beschrijving, want tien tegen één dat u er al bent geweest en dan zit je daar niet op te wachten.

Het enige dat een beetje tegenviel was die brug over de Arno, met al die winkels. Het leek mij dat hij aan een opknapbeurt toe was en een beetje meer variatie in de aangeboden waren zou ook niet gek zijn. Goud, zilver en juwelen, ze kunnen mij eigenlijk gestolen worden. (Althans, als ze goed verzekerd zijn.)
Over die andere bezienswaardigheden geen kwaad woord, of het moet zijn dat ze zo overweldigend zijn dat je er een tikkeltje blasé van wordt. Na de rondgang door de bovenverdieping van Uffizi, met erg veel door Bijbelverhalen geïnspireerde taferelen, betrapte ik mijzelf op een verlangen naar Jan Steen. Daar heb ik eerder nog nooit last van gehad! Maar zelfs daar werd in voorzien: op de benedenverdieping was het eerste doek dat ik tegenkwam er één van, jawel, Jan Steen.

In de Sante Croce ging mijn aandacht vooral uit naar het graf van Niccolo Machiavelli. Een zeer interessante figuur, er verschijnen nog regelmatig nieuwe boeken over hem. Je zou hem met enige goede wil de aartsvader van de politicologen kunnen noemen. Hij had weinig op met schijnheilige vorsten, een afkeer die ik hem lezend begrijp en deel. Maar ja, dan treedt er ineens ergens een ‘vorst’ aan die geen enkele poging doet fatsoen uit te stralen en weet ik het niet zo zeker meer.

Om even uit de drukte te geraken gingen we op een zondagmorgen naar de Boboli-tuinen aan de andere kant van de Arno. Om er in te mogen moet je € 7,- betalen, maar wat mij betreft was het dat wel waard. De tuinen zijn prachtig onderhouden, maar de vele beelden die erin staan tonen de tand des tijds. Men lijkt er bewust voor gekozen te hebben ze niet te restaureren als er hier en daar wat begint af te brokkelen. Dat levert een prachtige, enigszins decadente aanblik op. Je waant je er in een film van Fellini. Aan de uiteinden van het park heb je imposante uitzichten over de stad beneden.

Vervolgens gingen we terug over de Arno en dan een eindje in Oostelijke richting, naar de bestemming waar ik mij erg op had verheugd: de ‘Via dei Malcontenti’, de straat van de ontevredenen. Thuis was mijn oog daar toevallig op gevallen. Op mijn plattegrondje was alles in hoofdletters afgedrukt en daarom dacht ik eerst nog dat het om ontevreden goden ging. Iemand met meer taalgevoel dan ik had mij echter op het rechte pad gebracht. Een straat van ontevredenen, het leek mij de ideale vestigingsplaats voor de hoofdredactie van De Leunstoel!

Het verhaal achter de straatnaam vond ik in de ‘anekdotische reisgids’ van de hand van Luc Verhuyck *. Door deze straat werden ooit de ter dood veroordeelden naar de plaats van executie geleid. Hun gelaatsuitdrukking was voor de Florentijnen reden om deze straat, die aanvankelijk Via della Giustizia heette, Via dei Malcontenti te gaan noemen. Het stadsbestuur heeft na verloop van tijd daar de officiële naam van gemaakt.

Mooi verhaal, maar wat mij bevreemdt is het gebruik van het woord ‘malcontenti’ in dit verband. Iemand die terechtgesteld gaat worden ‘ontevreden’ noemen, dat lijkt me nogal een ‘understatement’. Of is de betekenis van het woord in de loop der tijd iets veranderd?
Nog een aardig weetje uit hetzelfde boek: de plaatselijke krant, Il Corriere di Firenze, heeft een tijdlang een klachtenrubriek gehad die Via dei Malcontenti heette. Als vaste illustratie werd daarbij een foto van het straatnaambordje gebruikt.

* Luc Verhuyck, Firenze, anekdotische reisgids voor Florence (2009), Uitgeverij Atheneum.
Een imposante verzameling van verhalen over de stad. Wat een zoekwerk moet de samenstelling hebben gekost! De schrijver maakte trouwens dergelijke boeken ook over Rome en Venetië.

---------
Voor de lenteBODE van Ton Schimmelpenninks boekwinkel maakte Cobi Hoorweg een foto van mij, met Tons bekende plastic tasje, onder het bord van de Via dei Malcontenti. Henk Klaren sneed ‘m op maat voor gebruik in De Leunstoel.
Zie ook: www.schimmelpennink/nl .
© 2017 Frits Hoorweg
powered by CJ2