Het is een lied én het is de naam van de leider van een Bluesband: Blackjack Davey and the Rhythm Kings. Die kwamen nog eens in de halve finale van een of andere blueswedstrijd.

Het lied is een stuk interessanter. Het is honderden jaren oud. Het hoort bij de muzikale Engelse en Schotse volkscultuur. Er zijn veel versies van met verschillende titels en teksten. Het centrale thema blijft door eeuwen heen ongewijzigd. Een rijke dame verlaat haar luxe leventje en smeert hem met een zigeuner. Soms heeft hij ook nog zes broers. Haar adellijke echtgenoot galoppeert haar achterna en smeekt (of beveelt) haar hem weer naar huis te vergezellen, maar ze verdomt het en blijft bij Blackjack Davey.

In sommige versies wordt de edelman zo boos, dat hij Davey en zijn broers laat ophangen. Dan heeft die man ook een naam: de Earl of Cassilis en zijn ontrouwe vrouw was Margaret Kennedy. Maar in de meeste versies blijft ze lekker bij haar Gypsy Laddie, één van de vele alternatieve titels.

De populariteit van het lied zit hem denkelijk in het universele verhaal van liefde, trouw en ontrouw. Wie weet zit er zelfs een echt gebeurd verhaal achter. En dan gaat het van mond tot mond en groeit het aantal versies. Oorspronkelijke publicaties in de zogenaamde broadsides (tekst op grote lappen papier die aan stokken hingen en vandaar verkocht werden; ergens in de verte vergelijkbaar met onze smartlappen) hielpen de populariteit te vergroten.

Ik kwam het lied tegen toe ik Bob Dylan’s album Good as I been to You weer eens draaide. Dat album bestaat uitsluitend uit opnamen van bestaande volksliedjes: ‘traditionals’. Blackjack Davey viel me niet zozeer op vanwege de melodie, maar omdat me al luisterend duidelijk was dat er een verhaal in zat. Dat is bij Dylan niet altijd onmiddellijk herkenbaar. En er zit niet alleen een verhaal in de tekst van het lied, de geschiedenis van het lied zelf is een verhaal op zich.

Na de geschiedenis van de mondelinge overdracht en de schriftelijke publicaties in die broadsides en in boeken met Engelse en Schotse volksliedjes kwamen in de twintigste eeuw de geluidsopnamen. De eerste dateert uit 1938 en is van John Jacob Niles. Het heette toen The Gypsy Laddie. Het maakte deel uit van een album met 78-toerenplaten. Een écht album, daarom heten elpees en Cd’s met een aantal nummers nog steeds albums.

Daarna ging het snel: de Carter Family, Woody Guthrie, Pete Seeger. Er bestaan inmiddels tientallen opnamen. Nog steeds met allerlei namen (en vermoedelijk ook soms afwijkende teksten). In 2007 was er zelfs een Nederlandse groep, Rapalje, die het op een album zette. The Raggle Taggle Gypsy heette die versie. Het folkidioom is niet meer het enige genre waarin deze zigeuner optreedt. The White Stripes hebben het bijvoorbeeld ook gedaan en als ik het goed heb gezien zijn er ook klassieke en Jazz uitvoeringen. In 2020 heeft een Japanse psychedelische groep zich er over ontfermd (titel: Gypsy Davy). Ik sluit niet uit, dat ik daar ooit nog eens naar ga luisteren.

Bob Dylan - Blackjack Davey