archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Een omweg waard | ||||
Van ver gehaald, maar niet lekker | Katharina Kouwenhoven | |||
Het Cobramuseum in Amstelveen heeft zich sinds enige tijd gestort op kunst uit exotische landen. Dat begon met een tentoonstelling van kunstenaars uit China. Nu zul je wel heel wat Chinese kunstenaars hebben en zodoende een ruime keuze kunnen maken.
Het werk dat op die tentoonstelling hing was de moeite waard en er viel ook wel iets gemeenschappelijks in te ontdekken, al weet ik niet of dat nu 'typisch chinees' was. Het was in ieder geval zeer opmerkelijk dat uit veel van de gepresenteerde werken een grote agressiviteit sprak: gebalde vuisten, vechtende mannen, mensen met het machinepistool in de aanslag en allemaal op fikse formaten. Het stond er in ieder geval goed op, zonder veel flauwekul.
Chinese kunstenaars kregen op dat moment veel internationale aandacht, maar dat schijnt al weer voorbij te zijn. Helemaal onterecht is dat niet, want je kon niet zeggen dat deze Chinezen zich thematisch of kwalitatief opvallend wisten te onderscheiden van kunstenaars uit het Westen. Dat de menselijke figuren een Chinees uiterlijk hadden was eigenlijk het enige waaraan je kon zien dat je met Chinese kunst te maken had.
Het Cobramuseum ging op de ingeslagen weg voort met een tentoonstelling van jonge kunstenaars uit Oost-Duitsland, waarschijnlijk omdat zij inmiddels zo'n twintig jaar bevrijd zijn van het communistische juk en het verplichte sociaal realisme. Wat hadden de kunstenaars daar gedaan met deze vrijheid? Niet veel.
Ook de Oostduitsers schilderen grote doeken vol, maar vooral met dingen die allang elders gedaan waren. Misschien beschouwden zij het zelf als 'experimenteel', maar hier kwam het vooral 'traditioneel' over.
Om als kunstenaar van de vrijheid te kunnen profiteren moet je over een groot creatief vermogen beschikken, anders ben je snel geneigd ideeën te ontlenen aan wat al lang bestaat.
De Oost-Duitse producten hadden weinig 'eigens', ook niet iets 'typisch Oost-Duits' what ever that may be, maar waren vooral ook niet erg bekwaam vorm gegeven. Het meeste was op een vrij hulpeloze manier aan het doek toevertrouwd. Overigens hingen er wel een paar interessante foto's.
Zelfs over deze onbeholpen kunstuitingen was ik tamelijk mild gestemd, omdat ik het gevoel had dat er nog wel iets in zat als ze zich verder zouden ontwikkelen.
De Oost-Duitsers hebben in het Cobramuseum recent plaats gemaakt voor een aantal kunstenaars uit Georgië. Op de tentoonstelling 'Born in Georgia' worden 70 werken geëxposeerd van 22 kunstenaars, die weliswaar in Georgië geboren zijn, maar daar lang niet allemaal nog wonen en werken. Wat de aanleiding is voor het tonen van kunstwerken uitgerekend uit Georgië is mij niet helemaal duidelijk. Als je uit bent op kunst 'over de randen van de Westerse kunst', zoals het Cobramuseum het zelf formuleert, zijn er talloze andere mogelijkheden. Het zal wel een pragmatische beslissing geweest zijn, want een artistieke reden kan er niet voor zijn. Ik zal het maar eerlijk zeggen: ik heb zelden zo'n hoop rotzooi bij elkaar gezien. Van een meters hoge penis, die met een touw opgetrokken kan worden (shockerend!) en de achterste helft van een koe, waarvan het lijf met een spiegel is afgeplakt (houd uzelf een spiegel voor!) word je niet echt vrolijk. Voor het bekijken van video's in een museum heb ik normaal al niet veel geduld, maar wat hier gepresenteerd werd was totaal betekenisloos.
Vooral door de Georgiërs die niet meer in Georgië wonen wordt ook geschilderd. Natuurlijk ook weer op enorme doeken. Ook dat was allemaal van een grote treurigheid, variërend van kitsch tot onbekwame smakeloosheid. Veel van deze kunst moest doorgaan voor conceptuele kunst. Ik ben bang dat onze Georgische vrienden niet goed hebben begrepen wat hier onder verstaan moet worden. Enig helder of origineel concept heb ik nergens aangetroffen. En wat te denken van foto's van jonge vrouwen die met hun voeten in de aarde staan? Van dik hout zaagt men planken.
Ik neem aan dat de oorspronkelijke kunst uit Georgië, gezien de nationale godsdienst, geworteld is in het schilderen van iconen. Georgiërs zijn, als ze iets zijn, Georgisch-Orthodox.
Van Georgië is sowieso niet veel bekend, behalve dat Stalin er vandaan kwam en dat er steeds allerlei burgeroorlogen en opstandjes zijn.
Er waren enkele dingen die vaag aan iconen herinnerden, vooral door het gebruik van veel goud en de bijna overal afwezige derde dimensie.
Alles was plat, in meer dan één opzicht.
Rondwandelen op deze tentoonstelling was erg slecht voor mijn humeur.
Waarom hing die rommel hier? Wat bezielde het Cobramuseum, dat vaak zulke boeiende tentoonstellingen organiseert?
Als deze kunstwerken niet toevallig gemaakt waren door kunstenaars uit Georgië, zouden ze nooit in een museum geëxposeerd zijn. Ze zijn nog te genieten tot 14 juni.
In een poging mijzelf weer wat op te vrolijken, bezocht ik ook de expositie van Juul Kraijer, die tegelijkertijd in het Cobramuseum wordt gehouden. Daar had ik hoge verwachtingen van want deze Juul Kraijer heeft dit jaar de Therèse van Duyl-Schwartze portretprijs ontvangen. De expositie bestaat voornamelijk uit tekeningen van steeds hetzelfde hoofd. Dat hoofd is, helaas, steeds aan- of opgevuld met natuurlijke vormen, voornamelijk uit het dierenrijk (slangen, schelpen, insecten). Dat maakt het tot buitengewoon kunstmatige gehelen, op één uitzondering na, namelijk een hoofd geheel omcirkeld door muggen of motten of zoiets. Dit heeft zij op precies dezelfde wijze nog een keer gedaan met bijen. Hier zijn wel organische gehelen ontstaan, omdat er een niet geheel onrealistisch beeld geschetst wordt. Dat geldt natuurlijk niet voor een hoofd met haar van slangen of met een zeepaard in de hals (!).
Humeurverbetering zat er niet in bij dit museumbezoek. Voor de broodnodige serotonine ben ik naar huis gaan lopen.
*******************************************
Adverteren op De Leunstoel, exclusief en toch voordelig.
|
||||
© 2009 Katharina Kouwenhoven | ||||
powered by CJ2 |