archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Een omweg waard | ||||
De Ceintuurbaan | Katharina Kouwenhoven | |||
Wat een ceintuur is weet iedereen, maar wat is een ceintuurbaan? Een ceintuurbaan blijkt een ceintuurweg en dat is hetzelfde als een ringweg. De eerste ringweg van Amsterdam heet dus Ceintuurbaan, althans voor een gedeelte, want deze (gedeeltelijke) ring verandert nogal eens van naam: Ceintuurbaan, Roelof Hartstraat, Van Baerlestraat, 1e Constantijn Huygensstraat, Bilderdijkstraat, Frederik Hendrikstraat.
Het aardige is dat Constantijn Huygens, de dichter, diplomaat, geleerde, componist en vader van de bekende natuur- en wiskundige Christiaan Huygens en Van Baerle en Frederik Hendrik geen vreemden van elkaar waren. Constantijn was getrouwd met Suzanne van Baerle, de dochter van de predikant en dichter Kaspar van Baerle, die ook gekend wordt onder de naam Casparus Barlaeus. De straat draagt dus zijn Hollandse naam, maar het oudste Amsterdamse openbare gymnasium draagt zijn Latijnse naam. Logisch. Van Frederik Hendrik, de stadhouder van Holland, was Constantijn jarenlang de secretaris; Constantijn was een veelzijdig man.
De ring loopt dus via de ceintuur, de geneesheer en filantroop Roelof Hart (mij verder niets van bekend), de schrijver en dominee Van Baerle, de dichter, diplomaat, geleerde en componist Huygens, de dichter en advocaat Bilderdijk naar een Stadhouder. Een illuster gezelschap. Toch zou het aardiger geweest zijn als alle naamgevers aan deze ring iets met elkaar te maken hadden gehad of in ieder geval tijdgenoten geweest waren.
De Ceintuurbaan loopt van de Amstel naar de Boerenwetering of eigenlijk omgekeerd, want de nummering van de Ceintuurbaan begint bij de Boerenwetering en eindigt bij de Amstel, geheel tegen het alom heersende nummeringprincipe in, namelijk dat er genummerd wordt vanuit het centrum (de Amstel). Alle straten in de Pijp op één na (?) nummeren echter tegendraads.
Wie blind vaart op zo'n algemeen principe kan wel eens lelijk te pas komen. Het overkwam mij toen ik, na een operatie ontslagen uit het ziekenhuis, een fysiotherapeut zocht. Op de Ceintuurbaan bevinden zich er twee, één aan het begin en een aan het eind. Die aan het eind ligt praktisch bij mij om de hoek, dus daarmee maakte ik een afspraak. Ik begaf mij erheen en merkte tot mijn schrik, dat de fysiotherapeut waarmee ik had afgesproken zich juist aan het begin van de Ceintuurbaan bevond. Wat ik als het begin beschouwde, in ieder geval. Ik moest dagelijks in plaats van vijf minuten bijna een half uur lopen om door hem behandeld te kunnen worden, hetgeen zeer goed voor het genezingsproces bleek te zijn.
Een echte ring vormen de Ceintuurbaan en haar verlengingen feitelijk niet. Aan het eind loopt de Baan dood op de Nieuwe Amstelbrug, aan de andere kant kromt de Frederik Hendrikstraat zich met een bocht naar de Marnixstraat toe, die eigenlijk een veel oudere ring vormt. Toch is het een drukke doorgangsweg geworden.
De Ceintuurbaan heeft wel een aantal opvallende gedeelten. Als je hem afloopt vanaf de Amstel heb je links op de hoek een vrij recent gebouwd bejaardenoord, waarvoor de markante R.K. kerk St. Willibrordus geofferd is en aan de rechterkant op de nummers 251 - 255, de drie zogenaamde kabouterhuizen, die werkelijk uniek zijn, want zoiets zie je nergens. Ze zijn hoog, gesierd met houten stutten en balken, waarop op de bovenste verdieping kabouters gezeten zijn. Deze panden vormen inmiddels een Rijksmonument en op dit moment staan ze in de steigers.
De eerste zijstraat aan de rechterkant is de Hemonystraat. Als je die voorbij bent, kom je langs mijn garage, een van de weinige die niet naar de buitengewesten is verhuisd. Iets verderop bevond zich tot voor kort nog een garen-en-bandwinkel gerund door twee bejaarde dames, die er inmiddels de brui aan hebben gegeven. Daarmee is de zoveelste garen-en-bandwinkel opgedoekt en moet je voor veiligheidsspelden, elastiek, knopen etc. naar Jan de grote Kleinvakman op de Albert Cuyp.
De eerste grote straat die je kruist is de Van Woustraat, een echte winkelstraat en vervolgens passeer je aan de rechterkant, na de 1e en 2e Sweelinckstraat, het Sarphatipark, waar tegenover zich aan de linkerkant een blok imposante herenhuizen bevindt. Direct na het park kruis je de 1e en 2e van der Helststraat en dan beland je in het blok met meubels en bedden, computerzaken, een klaagwinkel van UPC, een Blokker en een Gebroeders Winter, die op de vraag: 'heeft u........' altijd 'nee' verkoopt. Links zijn allerlei winkels waarin momenteel een groot verloop bestaat, maar waartussen zich de art-bioscoop Rialto bevindt. Vervolgens kruis je de Ferdinand Bolstraat met op de hoek een onbestaanbare galanteriewinkel. Richting centrum ligt deze straat geheel op de schop vanwege de aanleg van het metrostation dat zich daar onder het plaveisel schijnt te bevinden.
Op de hoek van de Ceintuurbaan en de Ruysdaelkade, die aan de noordkant de Boerenwetering flankeert, was zolang ik me kan heugen lampenwinkel Borkus gevestigd. Zo'n winkel waarvan je je afvraagt waar hij toch van bestaat. Inmiddels is na al die jaren ook Borkus verdwenen. Waar gaat het met de wereld naartoe?
Aan de linkerkant tussen de Ferdinand Bolstraat en de Ruysdaelkade bevinden zich de kleine neringdoenden voor de dagelijkse boodschappen. Ook hier komt echter de klad in. De groenteman is al vervangen door een fietsenwinkel. Voor de slager en de bakker is het dan nog slechts een kwestie van tijd. Zo ging het ook over de brug in de Roelof Hartstraat, waar de kruidenier, slager, groenteman, bakker en viswinkel één voor één verdwenen, nadat de slager de deur voorgoed sloot. Aan de winkels die ervoor in de plaats komen heb je helemaal niets, want die verkopen wansmakelijke meubelen of verkeerde dameskleding, duur kant en klaar voedsel, USB-sticks en toetsenborden, en onbetaalbare horloges of brillen. Wel zijn er in de Roelof Hartstraat een aantal nutteloze winkels, die er altijd al waren en merkwaardig goed het hoofd boven water weten te houden, zoals een postzegelwinkel en een winkel voor sportvissers. Die moeten het dus van filatelisten en hengelaars hebben! Hoewel ik al meer dan dertig jaar bij ze om de hoek woon, heb ik deze winkels nog nooit bezocht.
Er is nu in de Roelof Hartstraat geen enkele winkel meer die ik ooit bezoek.
Dat geldt niet voor de Ceintuurbaan, want daar bevinden zich aan het eind (voor mij dus aan het begin) de winkel van Cor Nickel (papier, inkt, verf, doek, klei etc. etc.), de geheimzinnige haardensmit (voor de stofzuigerzakken), de lijstenmakerij van de dochter en schoonzoon van Cor Nickel, de ijzerwinkel op de hoek van de Dufarstraat, tot voor kort een filiaal van de KwikFit, het steeds maar verder in de penarie rakende Grand Café Witteveen, nu wokrestaurant en de Derde Wereldwinkel voor de fair trade koffie, thee, chocola en andere artikelen. Het brood van de bakker aldaar is niet je dat en de slager is niet biologisch, dus daar kom ik niet. Het zijn echter geen winkels voor de dagelijkse boodschappen.
Ik kom vaak op de Ceintuurbaan, maar bijna altijd op weg naar elders.
**********************************************
‘Springveren, het beste uit de leunstoel,’ is te koop.
Luister op die site naar ‘De mannenpil,’ een van de bijdragen,
voorgelezen door Maeve van der Steen.
Of ga naar de boekhandel, ISBN 978 90 5972 195 1 . |
||||
© 2008 Katharina Kouwenhoven | ||||
powered by CJ2 |