archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Integriteit Paul Bordewijk

1916BS IntegriteitIn Roermond staat iets eigenaardigs te gebeuren. Daar is Jos van Rey door zijn partij, de LVR, naar voren geschoven als wethouderskandidaat. LVR staat officieel voor Liberale Volkspartij Roermond, maar sommigen denken dat het eigenlijk Lijst Van Rey betekent. Die partij is opgericht nadat Van Rey in 2013 de VVD had verlaten, omdat die hem niet meer accepteerde vanwege een aantal integriteitskwesties waar hij als wethouder bij betrokken was. In 2017 werd Van Rey veroordeeld vanwege corruptie, omdat hij zich jarenlang had laten fêteren door een bevriende projectontwikkelaar. Ook had hij de geheimhoudingsplicht geschonden bij de sollicitatieprocedure voor een nieuwe burgemeester, en geknoeid met stempassen. Het vonnis, dat stand hield bij de Hoge Raad, hield onder meer in dat Van Rey gedurende twee jaar lang geen wethouder mocht worden. Die twee jaar zijn allang voorbij, en dus wordt Van Rey weer voorgedragen.

Daar zitten verschillende interessante aspecten aan. Zo worden wethouderskandidaten tegenwoordig gescreend op integriteit. Hoe moet dat met Van Rey? Je kunt zeggen dat uit zijn veroordeling al blijkt dat hij niet integer is, en dus niet voor het wethouderschap in aanmerking kan komen. Als hij al als voldoende integer moet worden aangemerkt, wie dan niet? Laat dan die hele integriteitstoets maar weg.

Maar wanneer Van Rey de toets niet doorstaat, wat betekent dat dan voor de twee jaar dat hij van de rechter geen bestuursfuncties meer mocht vervullen. Worden die twee jaar dan niet tot in het oneindige opgerekt? En is dat dan niet in strijd met het rechterlijke vonnis? Is het niet zoiets als een gevangene opgesloten houden ook wanneer hij zijn straf heeft uitgezeten? Ik denk dat dit goed geregeld moet worden: of een verbod om bestuursfuncties te vervullen duurt levenslang, of integriteitsonderzoeken gaan niet langer terug dan een bepaalde periode.

Maar dat is niet het enige probleem. In feite heeft er al een integriteitstoets plaats gevonden door het bestuur van de LVP, toen de lijst werd opgesteld. En dat niet één keer, maar al twee keer eerder, voor de verkiezingen van 2014 en 2018. Die hele LVP is opgericht door mensen die het er niet mee eens waren dat Van Rey niet meer mocht meedoen bij de VVD. En dat zijn er niet weinig: bij de laatste raadsverkiezingen was de LVP met 31,8 % van de stemmen verreweg de grootste partij, en werd Van Rey met voorkeursstemmen herkozen. Kennelijk hebben veel mensen in Roermond helemaal geen probleem met alles dat Van Rey door de rechter werd kwalijk genomen.

Ja denkt u nu, dat zijn Limburgers, wat wil je? Maar in Den Haag is er ook zo iemand: Richard de Mos, leider van Hart voor Den Haag, die in 2019 als wethouder moest aftreden toen de Rijksrecherche een onderzoek instelde naar beschuldigingen van corruptie. Ongelukkig genoeg heeft dat onderzoek nog niet tot resultaten geleid, wat de raadsverkiezingen van 2022 frustreerde.

Terecht heeft burgemeester Jan van Zanen hierover het Openbaar Ministerie bekritiseerd. Dat dat onderzoek nog steeds niet is afgerond getuigt van een verkeerde prioriteitstelling, waarbij het OM onvoldoende gewicht hechtte aan het zuiver functioneren van het gemeentebestuur. Binnen de ‘justitiële kolom’ wordt het openbaar bestuur niet altijd genoeg serieus genomen.

De overeenkomst met Roermond is dat Hart voor Den Haag net als de LVP de grootste partij werd, zij het dat de overwinning met 17.0 % minder spectaculair was. Maar ook hier lieten veel kiezers zich dus niets gelegen liggen aan beschuldigingen van corruptie.

Maar dat zien we niet alleen bij gemeenteraden. In Den Haag woont ook Mark Rutte, onze minister-president. Die riep in 2003 op om bijstandsaanvragen van Somaliërs gericht te onderzoeken, wat hem van de kant van de rechtbank op het verwijt van rassendiscriminatie kwam te staan, overigens zonder veroordeling. Hij kwam ook meerdere malen in conflict met de oppositie vanwege het verstrekken van verkeerde informatie, onder meer toen hij ontkende bij de verkenning voor de vorming van het nieuwe kabinet in maart 2021 over Pieter Omtzigt te hebben gesproken.

Het gaat in al deze drie gevallen om rechtse partijen, en we zien dat de kiezer zich weinig gelegen laat liggen aan integriteitsinbreuken. Ook hun partijen nemen daar geen aanstoot aan. Alle kritiek op Rutte werd door de VVD weggewuifd door te wijzen op zijn goede stembusresultaten. De kiezer bleek hem zijn verantwoordelijkheid voor het toeslagenschandaal niet aan te rekenen, terwijl daarbij toch de integriteit van de hele overheid in het geding was.

In de PvdA was dat anders, daar kwam men tot de conclusie dat Lodewijk Asscher vanwege zijn verantwoordelijkheid voor het toeslagenschandaal niet te handhaven was als lijsttrekker. Eén hoeraatje voor de PvdA!

Maar rechtse kiezers vinden integriteit kennelijk niet zo belangrijk.

----------

De illustratie is van Han Busstra


© 2022 Paul Bordewijk meer Paul Bordewijk - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Integriteit Paul Bordewijk
1916BS IntegriteitIn Roermond staat iets eigenaardigs te gebeuren. Daar is Jos van Rey door zijn partij, de LVR, naar voren geschoven als wethouderskandidaat. LVR staat officieel voor Liberale Volkspartij Roermond, maar sommigen denken dat het eigenlijk Lijst Van Rey betekent. Die partij is opgericht nadat Van Rey in 2013 de VVD had verlaten, omdat die hem niet meer accepteerde vanwege een aantal integriteitskwesties waar hij als wethouder bij betrokken was. In 2017 werd Van Rey veroordeeld vanwege corruptie, omdat hij zich jarenlang had laten fêteren door een bevriende projectontwikkelaar. Ook had hij de geheimhoudingsplicht geschonden bij de sollicitatieprocedure voor een nieuwe burgemeester, en geknoeid met stempassen. Het vonnis, dat stand hield bij de Hoge Raad, hield onder meer in dat Van Rey gedurende twee jaar lang geen wethouder mocht worden. Die twee jaar zijn allang voorbij, en dus wordt Van Rey weer voorgedragen.

Daar zitten verschillende interessante aspecten aan. Zo worden wethouderskandidaten tegenwoordig gescreend op integriteit. Hoe moet dat met Van Rey? Je kunt zeggen dat uit zijn veroordeling al blijkt dat hij niet integer is, en dus niet voor het wethouderschap in aanmerking kan komen. Als hij al als voldoende integer moet worden aangemerkt, wie dan niet? Laat dan die hele integriteitstoets maar weg.

Maar wanneer Van Rey de toets niet doorstaat, wat betekent dat dan voor de twee jaar dat hij van de rechter geen bestuursfuncties meer mocht vervullen. Worden die twee jaar dan niet tot in het oneindige opgerekt? En is dat dan niet in strijd met het rechterlijke vonnis? Is het niet zoiets als een gevangene opgesloten houden ook wanneer hij zijn straf heeft uitgezeten? Ik denk dat dit goed geregeld moet worden: of een verbod om bestuursfuncties te vervullen duurt levenslang, of integriteitsonderzoeken gaan niet langer terug dan een bepaalde periode.

Maar dat is niet het enige probleem. In feite heeft er al een integriteitstoets plaats gevonden door het bestuur van de LVP, toen de lijst werd opgesteld. En dat niet één keer, maar al twee keer eerder, voor de verkiezingen van 2014 en 2018. Die hele LVP is opgericht door mensen die het er niet mee eens waren dat Van Rey niet meer mocht meedoen bij de VVD. En dat zijn er niet weinig: bij de laatste raadsverkiezingen was de LVP met 31,8 % van de stemmen verreweg de grootste partij, en werd Van Rey met voorkeursstemmen herkozen. Kennelijk hebben veel mensen in Roermond helemaal geen probleem met alles dat Van Rey door de rechter werd kwalijk genomen.

Ja denkt u nu, dat zijn Limburgers, wat wil je? Maar in Den Haag is er ook zo iemand: Richard de Mos, leider van Hart voor Den Haag, die in 2019 als wethouder moest aftreden toen de Rijksrecherche een onderzoek instelde naar beschuldigingen van corruptie. Ongelukkig genoeg heeft dat onderzoek nog niet tot resultaten geleid, wat de raadsverkiezingen van 2022 frustreerde.

Terecht heeft burgemeester Jan van Zanen hierover het Openbaar Ministerie bekritiseerd. Dat dat onderzoek nog steeds niet is afgerond getuigt van een verkeerde prioriteitstelling, waarbij het OM onvoldoende gewicht hechtte aan het zuiver functioneren van het gemeentebestuur. Binnen de ‘justitiële kolom’ wordt het openbaar bestuur niet altijd genoeg serieus genomen.

De overeenkomst met Roermond is dat Hart voor Den Haag net als de LVP de grootste partij werd, zij het dat de overwinning met 17.0 % minder spectaculair was. Maar ook hier lieten veel kiezers zich dus niets gelegen liggen aan beschuldigingen van corruptie.

Maar dat zien we niet alleen bij gemeenteraden. In Den Haag woont ook Mark Rutte, onze minister-president. Die riep in 2003 op om bijstandsaanvragen van Somaliërs gericht te onderzoeken, wat hem van de kant van de rechtbank op het verwijt van rassendiscriminatie kwam te staan, overigens zonder veroordeling. Hij kwam ook meerdere malen in conflict met de oppositie vanwege het verstrekken van verkeerde informatie, onder meer toen hij ontkende bij de verkenning voor de vorming van het nieuwe kabinet in maart 2021 over Pieter Omtzigt te hebben gesproken.

Het gaat in al deze drie gevallen om rechtse partijen, en we zien dat de kiezer zich weinig gelegen laat liggen aan integriteitsinbreuken. Ook hun partijen nemen daar geen aanstoot aan. Alle kritiek op Rutte werd door de VVD weggewuifd door te wijzen op zijn goede stembusresultaten. De kiezer bleek hem zijn verantwoordelijkheid voor het toeslagenschandaal niet aan te rekenen, terwijl daarbij toch de integriteit van de hele overheid in het geding was.

In de PvdA was dat anders, daar kwam men tot de conclusie dat Lodewijk Asscher vanwege zijn verantwoordelijkheid voor het toeslagenschandaal niet te handhaven was als lijsttrekker. Eén hoeraatje voor de PvdA!

Maar rechtse kiezers vinden integriteit kennelijk niet zo belangrijk.

----------

De illustratie is van Han Busstra
© 2022 Paul Bordewijk
powered by CJ2