archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Sport, zwart op wit* Claude Aendenboom

2104VG Zwart op wit1Onlangs las ik een inspirerend boek. Ik vond het in de rekken van de stedelijke bibliotheek. Het is een waargebeurd verhaal over een zevenjarig Ugandees meisje dat samen met haar broertjes en zusjes opgroeit in de sloppenwijken. Hun moeder heeft het bijzonder moeilijk om wat geld te verdienen in haar veel te kleine bananenwinkel die is gebouwd van golfplaten en waarin ook haar kroostrijk gezin woont. Ze zijn 's nachts bang voor de veelvuldige overstromingen waarbij het rioolwater zo naar binnen loopt samen met de talrijke slangen en spinnen.

Het meisje heet Phiona en haar toestand is uitzichtloos. Ze moet dagelijks vele kilometers stappen om een emmer helder water te gaan halen, dragend op haar hoofd. Zij verkoopt ook zelfgekookte maïskolven, 100 shilling per stuk, zo'n 6 dollarcent. Op de terugweg naar huis slaan hongerige straatkinderen haar regelmatig in elkaar en beroven haar van haar zuurverdiende centen.

En dan verdwijnt haar oudere broer Brian plots elke avond. Dat valt Phiona op en dus besluit ze om hem te volgen. Haar broer loopt door een wirwar van straatjes en steegjes. Zijn kleine zusje kan hem nauwelijks bijbenen. Tot Brian halt houdt bij een lokaal op een open plek midden in een vuilnisbelt. Het nieuwsgierige meisje loert vanachter het raam en ziet dat haar broer in een klein lokaal een bizar spel speelt, iets met zwarte en witte vakjes en houten figuurtjes, de één al wat groter dan de andere. Brian is niet alleen, een twaalftal haveloos geklede Ugandese jongens doen hetzelfde, jawel ze lijken erg geconcentreerd en denken diep na. Phiona raakt geïntrigeerd en komt elke avond kijken. Op een mooie zomerdag besluit ze om mee te spelen met dit intelligentiespel. Jawel, het eeuwenoude ... schaakspel! De jongens lachen haar uit omdat ze te jong is en bovendien weigeren zij om tegen een meisje te schaken, zij sturen haar weg. Maar Phiona is sterk, zowel mentaal als fysiek, en laat zich niet zomaar uit het veld slaan. De schaakcoach van deze groep is Robert Katende, een Ugandese missionaris die voor ingenieur studeerde. Hij wil Phiona een kans geven.

Helaas2104VG Zwart op wit2 heb ik het bibliotheekboek niet kunnen uitlezen, de uitleentermijn was verstreken. Het volgende las ik op internet:

Robert Katende lacht: ‘Ze zeggen dat ik Phiona ontdekt heb, maar zij vond mij. Zij hoorde dat je een gratis maaltijd kon krijgen bij de schaakclub, daarom gaf ze zich op. Maar al snel waren de maaltijden bijzaak.’ Robert merkt op dat de analfabete Phiona een waar schaaktalent is. Zo wordt ze op haar elfde nationaal jeugdkampioen, wint ze een beurs en kan ze weer naar school. Ze heeft nu buiten de sloppenwijk een huis laten bouwen van het geld dat ze verdiend heeft.

‘Het schaakbord is als het leven zelf, je moet alles plannen waar je aan begint’, vertelt ze. Dat leerde ze van haar coach Katende. Hij probeert de kinderen levenslessen bij te brengen, aan de hand van het schaakbord. ‘Het is een spel van strategie, beslissingen nemen, problemen oplossen. Als je de vaardigheden van het schaakbord op je leven toepast, kan je niet meer falen.’ Katende heeft inmiddels 1200 kinderen aan het schaken gekregen in Kampala en Noord-Uganda. Tientallen van hen konden dankzij studiebeurzen weer naar school en de universiteit. Hij is er best trots op. ‘Sommige kinderen leefden op straat en hadden geen hoop in het leven. Nu dromen ze ervan om advocaat of dokter te worden.’

‘Phiona is de ultieme underdog’, schrijft journalist Tim Crothers in zijn boek 'The Queen of Katwe' over het opmerkelijke leven van Phiona Mutesi. Dit boek is in 2016 verfilmd door Disney. Jawel, Phiona zit voor het eerst in een vliegtuig, op weg naar Siberië waar ze zal deelnemen aan de Schaakolympiade, een toernooi waar eerder grootheden als Gary Kasparov en Bobby Fischer speelden. Phiona ontdekt daar ook de sneeuw en geniet van de chique hotels waarin ze verblijft. Veel tijd om aan alles te wennen heeft ze niet want ze mag meteen klaarzitten voor een partij tegenover Dina Kagramanov, de Canadese schaakkampioene. Opvallend detail: de blanke Canadese speelt met zwart, Phiona de Ugandese met wit. Ach beste lezer, ik raad je aan om eens te kijken naar de kleurrijke Disneyfilm.



© 2023 Claude Aendenboom meer Claude Aendenboom - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Sport, zwart op wit* Claude Aendenboom
2104VG Zwart op wit1Onlangs las ik een inspirerend boek. Ik vond het in de rekken van de stedelijke bibliotheek. Het is een waargebeurd verhaal over een zevenjarig Ugandees meisje dat samen met haar broertjes en zusjes opgroeit in de sloppenwijken. Hun moeder heeft het bijzonder moeilijk om wat geld te verdienen in haar veel te kleine bananenwinkel die is gebouwd van golfplaten en waarin ook haar kroostrijk gezin woont. Ze zijn 's nachts bang voor de veelvuldige overstromingen waarbij het rioolwater zo naar binnen loopt samen met de talrijke slangen en spinnen.

Het meisje heet Phiona en haar toestand is uitzichtloos. Ze moet dagelijks vele kilometers stappen om een emmer helder water te gaan halen, dragend op haar hoofd. Zij verkoopt ook zelfgekookte maïskolven, 100 shilling per stuk, zo'n 6 dollarcent. Op de terugweg naar huis slaan hongerige straatkinderen haar regelmatig in elkaar en beroven haar van haar zuurverdiende centen.

En dan verdwijnt haar oudere broer Brian plots elke avond. Dat valt Phiona op en dus besluit ze om hem te volgen. Haar broer loopt door een wirwar van straatjes en steegjes. Zijn kleine zusje kan hem nauwelijks bijbenen. Tot Brian halt houdt bij een lokaal op een open plek midden in een vuilnisbelt. Het nieuwsgierige meisje loert vanachter het raam en ziet dat haar broer in een klein lokaal een bizar spel speelt, iets met zwarte en witte vakjes en houten figuurtjes, de één al wat groter dan de andere. Brian is niet alleen, een twaalftal haveloos geklede Ugandese jongens doen hetzelfde, jawel ze lijken erg geconcentreerd en denken diep na. Phiona raakt geïntrigeerd en komt elke avond kijken. Op een mooie zomerdag besluit ze om mee te spelen met dit intelligentiespel. Jawel, het eeuwenoude ... schaakspel! De jongens lachen haar uit omdat ze te jong is en bovendien weigeren zij om tegen een meisje te schaken, zij sturen haar weg. Maar Phiona is sterk, zowel mentaal als fysiek, en laat zich niet zomaar uit het veld slaan. De schaakcoach van deze groep is Robert Katende, een Ugandese missionaris die voor ingenieur studeerde. Hij wil Phiona een kans geven.

Helaas2104VG Zwart op wit2 heb ik het bibliotheekboek niet kunnen uitlezen, de uitleentermijn was verstreken. Het volgende las ik op internet:

Robert Katende lacht: ‘Ze zeggen dat ik Phiona ontdekt heb, maar zij vond mij. Zij hoorde dat je een gratis maaltijd kon krijgen bij de schaakclub, daarom gaf ze zich op. Maar al snel waren de maaltijden bijzaak.’ Robert merkt op dat de analfabete Phiona een waar schaaktalent is. Zo wordt ze op haar elfde nationaal jeugdkampioen, wint ze een beurs en kan ze weer naar school. Ze heeft nu buiten de sloppenwijk een huis laten bouwen van het geld dat ze verdiend heeft.

‘Het schaakbord is als het leven zelf, je moet alles plannen waar je aan begint’, vertelt ze. Dat leerde ze van haar coach Katende. Hij probeert de kinderen levenslessen bij te brengen, aan de hand van het schaakbord. ‘Het is een spel van strategie, beslissingen nemen, problemen oplossen. Als je de vaardigheden van het schaakbord op je leven toepast, kan je niet meer falen.’ Katende heeft inmiddels 1200 kinderen aan het schaken gekregen in Kampala en Noord-Uganda. Tientallen van hen konden dankzij studiebeurzen weer naar school en de universiteit. Hij is er best trots op. ‘Sommige kinderen leefden op straat en hadden geen hoop in het leven. Nu dromen ze ervan om advocaat of dokter te worden.’

‘Phiona is de ultieme underdog’, schrijft journalist Tim Crothers in zijn boek 'The Queen of Katwe' over het opmerkelijke leven van Phiona Mutesi. Dit boek is in 2016 verfilmd door Disney. Jawel, Phiona zit voor het eerst in een vliegtuig, op weg naar Siberië waar ze zal deelnemen aan de Schaakolympiade, een toernooi waar eerder grootheden als Gary Kasparov en Bobby Fischer speelden. Phiona ontdekt daar ook de sneeuw en geniet van de chique hotels waarin ze verblijft. Veel tijd om aan alles te wennen heeft ze niet want ze mag meteen klaarzitten voor een partij tegenover Dina Kagramanov, de Canadese schaakkampioene. Opvallend detail: de blanke Canadese speelt met zwart, Phiona de Ugandese met wit. Ach beste lezer, ik raad je aan om eens te kijken naar de kleurrijke Disneyfilm.

© 2023 Claude Aendenboom
powered by CJ2