archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Overbodige remake Hans Knegtmans

De film La grande bellezza draait al twaalf weken met groot succes in de Nederlandse bioscopen. Het lijkt dan ook rijkelijk laat hier mijn mening erover te ventileren. Maar met wat achtergrondinfo zult u deze actie kunnen billijken.

Ik zag de film al voor hij bij ons in première ging. Om precies te zijn op vrijdag 20 september jl. in Wenen, na een lange dag van toeristische stadsverkenning. Het bleek dat ik aan het eind van mijn omzwervingen minder scherp was dan noodzakelijk om de vermoeiende beelden te verwerken. Bij een eindeloze, monotone discodans ter ere van de jarige hoofdpersoon verloor ik mijn strijd tegen de slaap. Pas een half uur voor het einde van de film was ik weer voldoende bij de les om de laatste scènes onafgebroken te volgen.

Dat was jammer maar niet onoverkomelijk. Ik wist nu dat de film een valse start had en eindigde met een paar interessante fragmenten, maar ook weer niet zo aansprekend dat ik, terug in Nederland, veel aanvechting zou hebben om de schade in te halen.
Die zielenrust was echter van korte duur. Onze recensenten kwamen superlatieven tekort om  de vier of zelfs vijf sterren bij  hun artikel te rechtvaardigen. In onder meer de Filmkrant de Volkskrant, de VPRO-gids en de filmsite Cineville stak de filmredactie niet onder stoelen of banken dat La grande bellezza een van de beste films van het jaar 2013 was, zeg maar een meesterwerk. De lezers van de Volkskrant en Cineville zetten hem zelfs op de eerste plaats. Opmerkelijker nog was het winnen van de European Film Awards in de categorieën beste film, hoofdrol (Toni Servillo) en regisseur (Paolo Sorrentino). De kans dat ook de Oscarnominatie voor beste buitenlandse film verzilverd zal worden, lijkt dan ook volop aanwezig.

In dat licht past het mij niet tegengas te geven bij een film waarvan ik nog niet de helft bewust had meegemaakt. Dus was ik aangewezen op een tweede bioscoopbezoek, goed geprepareerd door voldoende nachtrust en meer koffie dan te doen gebruikelijk. Ik kan dan ook zonder overdrijving beweren dat ik dit keer de volle 142 minuten hyperalert heb uitgezeten.

Het hoge woord moet er maar uit: de film is lang niet zo middelmatig als ik in den vreemde had aangenomen. Maar interessanter is de adoratie in de media, die op een creepy manier doet denken aan het verhaal ‘De nieuwe kleren van de keizer’. De film behandelt de beslommeringen van een man die net 65 is geworden. Niet zomaar een man. Jep Gambardella (Toni Servillo) is de ongekroonde koning van het nachtleven in Rome. Veel etentjes, drinkgelagen en feestjes (zoals dat waar de film mee begint) spelen zich af in zijn riante penthouse dat, onbelemmerd door obstakels, rechtstreeks uitzicht geeft op het Colosseum.

Alleen al dat huis moet een lieve duit gekost hebben en het is niet duidelijk hoe hij dat redt met zijn salaris van sterinterviewer en –journalist van een Romeins dagblad. Waarschijnlijk leeft hij van de royalty’s van zijn enige boek dat, alweer veertig jaar geleden, een1107VG Bellazza2 bestseller werd en hem de status van meesterschrijver bezorgde.

Ondanks zijn reputatie in de kennissenkring – bewonderaars alom, onder wie dames die zich gretig aanbieden – is (surprise!) deze wandelende successtory niet gelukkig. Jan en alleman vraagt hem waar zijn nieuwe boek blijft, en hij heeft slechts flauwe uitvluchten ter beschikking om de werkelijke oorzaak te verbloemen: dat hij sinds zijn succesdagen gebukt gaat onder een gigantisch writers block, dat hem zijn creativiteit van vroeger ontnomen lijkt te hebben, misschien wel definitief.

Vandaar dat hij niets beters weet te doen dan dag in dag uit toegeven aan de routine waarmee zijn vrienden en bewonderaars hun tijd verdoen. Overdag wat lanterfanten om pas op het nachtelijk uur werkelijk in actie te komen. Dit helpt hem uiteraard niet bij het handhaven van een positief zelfbeeld en draagt er al helemaal niet aan bij zijn schrijfblokkade te overwinnen.

Deze thematiek is allesbehalve nieuw en regisseur Sorrentino (Le conseguenze dell’amore, Il divo) weet dat als de beste. Je hoeft geen filmgeleerde te zijn om in de thematiek het werk van Frederico Fellini te herkennen. Sorrentino heeft ogenschijnlijk La dolce vita en Fellini’s Roma bijeengeharkt en het prutje bewerkt tot een – niet bijster originele – remake. Sommige filmjournalisten vermelden in dit verband veelbetekenend de naam Berlusconi. Alsof die persoonlijk bandeloosheid, decadentie en misogynie heeft uitgevonden.

De regisseur stelt maar weinig in het werk om zijn herhalingsoefening op te rekken tot  een coherent en dwingend verhaal. Wat de kijker krijgt voorgeschoteld – naast de ontmoedigende beelden van alle dagen feest – zijn ditjes en datjes die in het beste geval aan de vertelling wel iets toevoegen, zonder echter licht te werpen op de kernproblematiek. Wanneer op twee derde van de film Jep een tijdje lang de rechtdoorzeeë  Ramona (Sabrina Ferilli) op sleeptouw neemt (en met haar een tenenkrommende begrafenis bezoekt), suggereert dit dat er misschien een interessante ontwikkeling op stapel staat. Maar nee, het goede mens verdwijnt even snel uit beeld als ze erin gekomen is.

Nog zoiets. We zien met enige regelmaat flashbacks van een nog piepjonge Jep en een aanvallige jeugdliefde met wie – zo weten we al – het nooit wat geworden is. Mooie beelden, maar houden die verband met Jeps existentiële crisis? We moeten er maar naar raden.
Andere trouvailles zijn of lastiger te duiden (een surrealistische zwerm flamingo’s op het dak, terwijl het niet eens een droomsequentie is) of uitgesproken banaal (een kardinaal die uitsluitend wauwelt over culinaire aangelegenheden).

De film oogt schitterend, dat moet gezegd. Met Oscars voor het camerawerk van Luca Bigazzi en de hoofdrol van Toni Servillo zou ik vrede hebben. Maar voor  buitenlandse films is er maar één beschikbaar, namelijk die voor de beste film. En je zult verdomme zien dat La grande bellezza hem nog gaat winnen ook.


© 2014 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Overbodige remake Hans Knegtmans
De film La grande bellezza draait al twaalf weken met groot succes in de Nederlandse bioscopen. Het lijkt dan ook rijkelijk laat hier mijn mening erover te ventileren. Maar met wat achtergrondinfo zult u deze actie kunnen billijken.

Ik zag de film al voor hij bij ons in première ging. Om precies te zijn op vrijdag 20 september jl. in Wenen, na een lange dag van toeristische stadsverkenning. Het bleek dat ik aan het eind van mijn omzwervingen minder scherp was dan noodzakelijk om de vermoeiende beelden te verwerken. Bij een eindeloze, monotone discodans ter ere van de jarige hoofdpersoon verloor ik mijn strijd tegen de slaap. Pas een half uur voor het einde van de film was ik weer voldoende bij de les om de laatste scènes onafgebroken te volgen.

Dat was jammer maar niet onoverkomelijk. Ik wist nu dat de film een valse start had en eindigde met een paar interessante fragmenten, maar ook weer niet zo aansprekend dat ik, terug in Nederland, veel aanvechting zou hebben om de schade in te halen.
Die zielenrust was echter van korte duur. Onze recensenten kwamen superlatieven tekort om  de vier of zelfs vijf sterren bij  hun artikel te rechtvaardigen. In onder meer de Filmkrant de Volkskrant, de VPRO-gids en de filmsite Cineville stak de filmredactie niet onder stoelen of banken dat La grande bellezza een van de beste films van het jaar 2013 was, zeg maar een meesterwerk. De lezers van de Volkskrant en Cineville zetten hem zelfs op de eerste plaats. Opmerkelijker nog was het winnen van de European Film Awards in de categorieën beste film, hoofdrol (Toni Servillo) en regisseur (Paolo Sorrentino). De kans dat ook de Oscarnominatie voor beste buitenlandse film verzilverd zal worden, lijkt dan ook volop aanwezig.

In dat licht past het mij niet tegengas te geven bij een film waarvan ik nog niet de helft bewust had meegemaakt. Dus was ik aangewezen op een tweede bioscoopbezoek, goed geprepareerd door voldoende nachtrust en meer koffie dan te doen gebruikelijk. Ik kan dan ook zonder overdrijving beweren dat ik dit keer de volle 142 minuten hyperalert heb uitgezeten.

Het hoge woord moet er maar uit: de film is lang niet zo middelmatig als ik in den vreemde had aangenomen. Maar interessanter is de adoratie in de media, die op een creepy manier doet denken aan het verhaal ‘De nieuwe kleren van de keizer’. De film behandelt de beslommeringen van een man die net 65 is geworden. Niet zomaar een man. Jep Gambardella (Toni Servillo) is de ongekroonde koning van het nachtleven in Rome. Veel etentjes, drinkgelagen en feestjes (zoals dat waar de film mee begint) spelen zich af in zijn riante penthouse dat, onbelemmerd door obstakels, rechtstreeks uitzicht geeft op het Colosseum.

Alleen al dat huis moet een lieve duit gekost hebben en het is niet duidelijk hoe hij dat redt met zijn salaris van sterinterviewer en –journalist van een Romeins dagblad. Waarschijnlijk leeft hij van de royalty’s van zijn enige boek dat, alweer veertig jaar geleden, een1107VG Bellazza2 bestseller werd en hem de status van meesterschrijver bezorgde.

Ondanks zijn reputatie in de kennissenkring – bewonderaars alom, onder wie dames die zich gretig aanbieden – is (surprise!) deze wandelende successtory niet gelukkig. Jan en alleman vraagt hem waar zijn nieuwe boek blijft, en hij heeft slechts flauwe uitvluchten ter beschikking om de werkelijke oorzaak te verbloemen: dat hij sinds zijn succesdagen gebukt gaat onder een gigantisch writers block, dat hem zijn creativiteit van vroeger ontnomen lijkt te hebben, misschien wel definitief.

Vandaar dat hij niets beters weet te doen dan dag in dag uit toegeven aan de routine waarmee zijn vrienden en bewonderaars hun tijd verdoen. Overdag wat lanterfanten om pas op het nachtelijk uur werkelijk in actie te komen. Dit helpt hem uiteraard niet bij het handhaven van een positief zelfbeeld en draagt er al helemaal niet aan bij zijn schrijfblokkade te overwinnen.

Deze thematiek is allesbehalve nieuw en regisseur Sorrentino (Le conseguenze dell’amore, Il divo) weet dat als de beste. Je hoeft geen filmgeleerde te zijn om in de thematiek het werk van Frederico Fellini te herkennen. Sorrentino heeft ogenschijnlijk La dolce vita en Fellini’s Roma bijeengeharkt en het prutje bewerkt tot een – niet bijster originele – remake. Sommige filmjournalisten vermelden in dit verband veelbetekenend de naam Berlusconi. Alsof die persoonlijk bandeloosheid, decadentie en misogynie heeft uitgevonden.

De regisseur stelt maar weinig in het werk om zijn herhalingsoefening op te rekken tot  een coherent en dwingend verhaal. Wat de kijker krijgt voorgeschoteld – naast de ontmoedigende beelden van alle dagen feest – zijn ditjes en datjes die in het beste geval aan de vertelling wel iets toevoegen, zonder echter licht te werpen op de kernproblematiek. Wanneer op twee derde van de film Jep een tijdje lang de rechtdoorzeeë  Ramona (Sabrina Ferilli) op sleeptouw neemt (en met haar een tenenkrommende begrafenis bezoekt), suggereert dit dat er misschien een interessante ontwikkeling op stapel staat. Maar nee, het goede mens verdwijnt even snel uit beeld als ze erin gekomen is.

Nog zoiets. We zien met enige regelmaat flashbacks van een nog piepjonge Jep en een aanvallige jeugdliefde met wie – zo weten we al – het nooit wat geworden is. Mooie beelden, maar houden die verband met Jeps existentiële crisis? We moeten er maar naar raden.
Andere trouvailles zijn of lastiger te duiden (een surrealistische zwerm flamingo’s op het dak, terwijl het niet eens een droomsequentie is) of uitgesproken banaal (een kardinaal die uitsluitend wauwelt over culinaire aangelegenheden).

De film oogt schitterend, dat moet gezegd. Met Oscars voor het camerawerk van Luca Bigazzi en de hoofdrol van Toni Servillo zou ik vrede hebben. Maar voor  buitenlandse films is er maar één beschikbaar, namelijk die voor de beste film. En je zult verdomme zien dat La grande bellezza hem nog gaat winnen ook.
© 2014 Hans Knegtmans
powered by CJ2