archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Annie Salomons Arie de Jong

2215VG AnnieVerbonden aan de Historische Vereniging Oud Leiden (vergeef me de vreemde naam waar ‘oud’ niet in thuishoort, al jaren terug heb ik dit aangekaart bij het bestuur en dat gaf mij gelijk maar wilde er geen kwestie van maken) is er een commissie die zich bezighoudt met de sociale en economische geschiedenis van de stad. Deze commissie is vernoemd naar Dirk van Eck, een revolutionaire sociaaldemocraat die in de eerste helft van de 20ste eeuw een stempel zette op het optreden en de opstelling van de Leidse SDAP. De door allerhande linkse leden, vooral historici, bevolkte commissie organiseert eens in de zoveel tijd op een zondagmiddag een ‘salon’, waarbij in een klein gezelschap een relevant geschiedenisproject wordt besproken dat nog gaande is. Leuk voor wie er bij is en meestal inspirerend voor de onderzoeker(s) die met het project bezig is. Recent ging het over een in voorbereiding zijnde dissertatie over Emilie Knappert, een opmerkelijke vrouw die baanbrekend is geweest in het sociale werk, niet alleen in Leiden maar in Nederland. Die Emilie Knappert interesseerde mij buitengewoon, een icoon van het welzijnswerk. Wat mij echter frappeerde was dat bij de presentatie door de enthousiaste Marcel de Jong (geen familie) werd gewezen op de rake beschrijving  van die Emilie Knappert van de hand van Annie Salomons.

Wie was Annie Salomons? Ik meende nog nooit van haar gehoord te hebben. Het bleek dat een bundeling van haar stukken was verschenen in de privédomein reeks van de Arbeiderspers, maar dat boek was niet meer in de handel. Het was uitgegeven in 1984 en nadien niet herdrukt. Gelukkig zag ik via de onvolprezen website van Boekwinkeltjes dat er nog een tweedehands exemplaar te koop was bij het antiquariaat van de Mayflower, een boekhandel aan de Breestraat te Leiden. Voor vijf euro kocht ik het boek, de bundeling van stukken van Annie Salomons, onder de titel Herinneringen uit de oude tijd, over ‘schrijvers die ik persoonlijk heb gekend’. Daartussen zit ook een stuk over mejuffrouw E.C. Knappert (1860-1952), eerder gepubliceerd in april 1956 in het literair tijdschrift Maatstaf.

De bundel is een goudmijn. De teksten zijn een genot om te lezen, stilistisch briljant, en de mensen die zij beschrijft komen tot leven, ook al zijn ze nu al heel lang dood en vrijwel allen vergeten. Wat ook geldt voor Annie Salomons, die leefde tussen 1885 en 1960.

Neem ik bijvoorbeeld het stuk over Hein Boeken, een al lang niet meer gelezen dichter met een wat wereldvreemd karakter. (Kijk je op de eerder genoemde website van Boekwinkeltjes, dan tref je er zijn bundel ‘Verzen’ aan, uitgegeven in 1920, en als meest recente uitgave de bij de Wereldbibliotheek in 1936 verschenen bundeling ‘Proza en poëzie’. Die laatste met de aantekening ‘slijtage aan de kaft, binnenwerk in goede staat’ en voor nog geen tientje te koop, inclusief verzendkosten, bij Houtman Boeken.)

In diens leven deed zich een dramatische dubbele gebeurtenis voor. Het zoontje van zijn vrouw en hem stierf toen hij vijf jaar oud was en dat greep vooral zijn vrouw zeer aan. Zij kreeg zware depressies en moest bij herhaling worden opgenomen in een psychiatrische kliniek. Op enig moment had ze hem laten beloven dat hij haar zou helpen uit het leven te stappen als ze weer zo’n ondraaglijke depressie kreeg. Toen het zo ver was gaf hij haar met tegenzin een handvol slaappillen en zij overleed. Direct gaf hij zich aan bij de politie en werd nadien veroordeeld tot een onvoorwaardelijke straf, want het werd geweten aan een verstoring van zijn verstandelijke vermogens. 

Annie Salomons beschrijft ook hoe de oude vriendenkring van dichters een drempel over moest toen hij, vrijgekomen, hen weer onder ogen kwam. Een briljante miniatuur over het leven van Hein Boeken.

---------

De auteur heeft de illustratie geleverd.
© 2025 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Annie Salomons Arie de Jong
2215VG AnnieVerbonden aan de Historische Vereniging Oud Leiden (vergeef me de vreemde naam waar ‘oud’ niet in thuishoort, al jaren terug heb ik dit aangekaart bij het bestuur en dat gaf mij gelijk maar wilde er geen kwestie van maken) is er een commissie die zich bezighoudt met de sociale en economische geschiedenis van de stad. Deze commissie is vernoemd naar Dirk van Eck, een revolutionaire sociaaldemocraat die in de eerste helft van de 20ste eeuw een stempel zette op het optreden en de opstelling van de Leidse SDAP. De door allerhande linkse leden, vooral historici, bevolkte commissie organiseert eens in de zoveel tijd op een zondagmiddag een ‘salon’, waarbij in een klein gezelschap een relevant geschiedenisproject wordt besproken dat nog gaande is. Leuk voor wie er bij is en meestal inspirerend voor de onderzoeker(s) die met het project bezig is. Recent ging het over een in voorbereiding zijnde dissertatie over Emilie Knappert, een opmerkelijke vrouw die baanbrekend is geweest in het sociale werk, niet alleen in Leiden maar in Nederland. Die Emilie Knappert interesseerde mij buitengewoon, een icoon van het welzijnswerk. Wat mij echter frappeerde was dat bij de presentatie door de enthousiaste Marcel de Jong (geen familie) werd gewezen op de rake beschrijving  van die Emilie Knappert van de hand van Annie Salomons.

Wie was Annie Salomons? Ik meende nog nooit van haar gehoord te hebben. Het bleek dat een bundeling van haar stukken was verschenen in de privédomein reeks van de Arbeiderspers, maar dat boek was niet meer in de handel. Het was uitgegeven in 1984 en nadien niet herdrukt. Gelukkig zag ik via de onvolprezen website van Boekwinkeltjes dat er nog een tweedehands exemplaar te koop was bij het antiquariaat van de Mayflower, een boekhandel aan de Breestraat te Leiden. Voor vijf euro kocht ik het boek, de bundeling van stukken van Annie Salomons, onder de titel Herinneringen uit de oude tijd, over ‘schrijvers die ik persoonlijk heb gekend’. Daartussen zit ook een stuk over mejuffrouw E.C. Knappert (1860-1952), eerder gepubliceerd in april 1956 in het literair tijdschrift Maatstaf.

De bundel is een goudmijn. De teksten zijn een genot om te lezen, stilistisch briljant, en de mensen die zij beschrijft komen tot leven, ook al zijn ze nu al heel lang dood en vrijwel allen vergeten. Wat ook geldt voor Annie Salomons, die leefde tussen 1885 en 1960.

Neem ik bijvoorbeeld het stuk over Hein Boeken, een al lang niet meer gelezen dichter met een wat wereldvreemd karakter. (Kijk je op de eerder genoemde website van Boekwinkeltjes, dan tref je er zijn bundel ‘Verzen’ aan, uitgegeven in 1920, en als meest recente uitgave de bij de Wereldbibliotheek in 1936 verschenen bundeling ‘Proza en poëzie’. Die laatste met de aantekening ‘slijtage aan de kaft, binnenwerk in goede staat’ en voor nog geen tientje te koop, inclusief verzendkosten, bij Houtman Boeken.)

In diens leven deed zich een dramatische dubbele gebeurtenis voor. Het zoontje van zijn vrouw en hem stierf toen hij vijf jaar oud was en dat greep vooral zijn vrouw zeer aan. Zij kreeg zware depressies en moest bij herhaling worden opgenomen in een psychiatrische kliniek. Op enig moment had ze hem laten beloven dat hij haar zou helpen uit het leven te stappen als ze weer zo’n ondraaglijke depressie kreeg. Toen het zo ver was gaf hij haar met tegenzin een handvol slaappillen en zij overleed. Direct gaf hij zich aan bij de politie en werd nadien veroordeeld tot een onvoorwaardelijke straf, want het werd geweten aan een verstoring van zijn verstandelijke vermogens. 

Annie Salomons beschrijft ook hoe de oude vriendenkring van dichters een drempel over moest toen hij, vrijgekomen, hen weer onder ogen kwam. Een briljante miniatuur over het leven van Hein Boeken.

---------

De auteur heeft de illustratie geleverd.
© 2025 Arie de Jong
powered by CJ2