archiefvorig nr.lopend nr. Nummer 13 Jaargang 21 4 april 2024 Nummer 14 verschijnt op 18 april 2024 Bezigheden > Ergernissen delen printen terug 'Smart lockdown' en ander amusement Peter Schröder Op de ouderwetse teevee hoorde ik de volgende dialoog tussen een Nederlander en een buitenlandse reporter, tijdens de steeds krachtiger wordende 2e (?) besmettingsgolf. De buitenlander zei: 'Hoe komt het dat de epidemie bij ons veel meer slachtoffers eist dan bij jullie?' (Hij had kennelijk de ontwikkelingen niet gevolgd). Nou zei de Nederlander: 'Wij hebben het tij gekeerd met een lichte lockdown, licht maar smart. In Nederland doen we het altijd ‘smart’ en dan wordt het gewone leven veel minder ontwricht. Onze aanpak kan de burgers veel vrijheid geven, omdat iedereen op zijn eigen manier smart meewerkt met elkaar. Het beleid wordt bij ons niet van bovenaf gedicteerd, maar van onderop door de mensen zelf ingevuld. Bij ons werken individuele burgers aan het beleid. Dat kan ook omdat het om hoogopgeleide mensen gaat. Aha, dat is het Nederlandse geheim. Amusement Het gaat in Nederland om een brede basisstroming waarop iedereen is ingeplugd. Kijk eens naar NRC/Handelsblad: dat ziet er vandaag de dag heel anders uit dan vroeger‘. Blad!! Niet meer van die saaie tekstkolommen, maar plaatjes en kleuren; auto’s, Rolexen en Parfum. Echt niet meer nodig te lezen, alleen maar een prachtige wereld ondergaan. Ik respecteer de/het NRC enorm en daarom vind ik het best wel prachtig zoals die krant de innovatie heeft weten op te pakken. Want de vernieuwing heeft ook de rest van de krant aangestoken! Kijk ook eens naar De Bijenkorf: Vroom & Dreesman, Marks & Spencer en Hudson’s Bay hebben het niet gered, Hema en Blokker zijn op de rand van het faillissement, maar de Bijenkorf heeft het heft in eigen hand genomen. Warenhuis, wat nou Warenhuis? Een geniale kleinschalige Supermall waaruit alle obsolete waar verdwenen is en alleen de contemporaine kern, de crucialiteit is overgebleven. Voor je stoffen (stoffen!!) en boeken en platen ga je toch naar de Bol! Bij De Bijenkorf staat de essentie centraal. Jong en dwars Toen in de Westerse wereld vanaf de jaren 60 de jongere en armere mensen zich nadrukkelijker manifesteerden en zich in veel opzichten gingen emanciperen, werd de wereld een stuk vrolijker. In de kranten uitte deze beweging zich in een ‘luchtiger toon’, meer plaatjes en steeds meer ‘human interest’ (de gewone mens op straat, de jurk van de minister, het landhuis van de gitarist, de kinderschaar en de huwelijken), steeds verder weg van de activiteiten, uitvindingen, medailles, winsten, van degene die werd aangesproken. Hoe interessant is de collectie speelgoedautootjes van de staatssecretaris? Wat moeten we met de blauwe ogen van de minister? Met de vrouw van de generaal? De mens achter de drukker? Wat produceert de zakentitaan eigenlijk in die fabrieken van hem? Hoe snel loopt de kampioen? U mag het zeggen en u vind het allemaal fantastisch! Elektrische auto’s, Van Het Gas Af, Welkom in de Nieuwe Wereld. Ook een auto is amusement Het praktische vlak. Wie vandaag in een recente auto gaat zitten zal zich als ervaren oudere rijder al snel voelen als een gesjeesde student in het nieuwe lab dat zojuist een update heeft ondergaan. U kunt denk ik beter eerst op avondcursus gaan!. Fantastisch die touchscreen dashboards, die achteruitrijcamera’s en die routeplanners, maar kunt u er nog een touw aan vastknopen?? Waar vind u al die innovatie op Mijn Dashboard? Het staat allemaal ergens onder de ‘knop’: ‘Entertainment’ in het main menu! Het is allemaal vermaak! Heel scherp gezien: zangers, parkeersensoren, nieuws en waarschuwingen, landkaarten: het gaat allemaal om Vermaak. En als de ‘traditionele’ media deze tijd niet kunnen bijbenen en hun plicht verzaken hebben we nu gelukkig onze eigen Sociale Media, om ons te berichten over onze eigen Sociale Ontwikkelingen. Profeet Mc Luhan had het al gezien. Gezellig In Amusing Ourselves to Death: Public Discourse in The Age of Show Business (1985) van de Amerikaan Neil Postman, vraagt de auteur zich af waarom er voor en na het Nieuws of het Weerbericht op de teevee/radio steeds een of ander muzikaal riedeltje te horen is. Voor de gezelligheid man! Als we door storm, regen en vrieskou rijden zouden we die gezelligheid maar missen. Nieuws over de verkiezingen of een nieuwe aanslag is pas echt nieuws als we achter de ‘omroeper’ een leuk liedje horen, dommie! En vergeet die gezellige praat op de Sociale Media niet. Zonder heerlijke toetjes leest niemand die orthomoleculaire influencers nog. Nu weten we hoe het echt zit met de Corona en de Covid en zijn er gelukkig Antivaxers. Hebben we eindelijk respect voor de natuurgenezers die ons bewijzen wat de bijwerkingen van Autisme en hydro-artrose zijn. Welnu; Waar blijft de gezelligheid bij de gewone krantenmedia? Nou, kijk maar: steeds minder grijze kolommen, steeds minder feitelijk nieuws, steeds meer actieve, innovatieve jonge mensen, online gezelligheid op sfeervolle ‘terrasjes’, leuke eethuisjes, buitenhuisjes aan de Middellandse Zee! Gutenberg #5. Tot nu toe blijven de lezers aan de lijn en blijven de adverteerders voor glossy kleurenplaten zorgen. Corona en Klimaat Er zijn vandaag twee Grote Ontwikkelingen aan de gang waarmee iedere wereldburger te maken heeft: over de wereld trekt een dodelijke pandemie die iedereen kan raken en er komt een klimaatcrisis op gang die de leefbaarheid van de aarde voor mensen sterk zal verminderen. Mensen die een stukje school hebben doorlopen en hun (natuurlijke) nieuwsgierigheid nog niet kwijt zijn, zullen geneigd zijn zich te informeren over ‘oorzaken&gevolgen‘ van die twee processen en vooral de relevantie ervan voor hun eigen (over)leven en voor het menselijk leven op aarde in het algemeen. Vanaf ongeveer de 17e eeuw kunnen West Europeanen het dagelijkse nieuws over belangrijke gebeurtenissen lezen in Dagbladen. Daarin staat meestal zakennieuws (beurskoersen) en behalve algemeen nieuws ook meestal een redactioneel commentaar. Mensen zijn dol op COMMENTAAR. Niet alleen lezen wat president Trump nu weer heeft geroepen, maar ook wat de redactie/van de krant, de burgemeester van de hoofdstad en de directeur van de Haven er van vinden. Ook de lezers zijn geneigd nieuws uit de krant (of elders uit de wereld) te becommentariëren. In de krant zelf kunnen die commentaren worden geplaatst in een rubriek voor ingezonden bijdragen. De meeste dagbladen zijn voor hun inkomsten afhankelijk van advertenties. Dat is een van de beweegredenen van redacties voor het handhaven van een redactionele onafhankelijkheid (onafhankelijk van Adverteerders, van Kerk, Kapitaal en de kanonnen van de Regering). Waar zijn de nette mensen gebleven? Om enigszins op de hoogte te blijven van wat er om mij heen gebeurde, abonneerde ik me toen ik ging studeren op een landelijk dagblad, dat was de Nieuwe Rotterdamse Courant. Het was een rustige, saai opgemaakte krant (vrijwel geen foto’s, waarin dagelijks voldoende ‘feitelijke’ informatie te vinden was, over voor mij relevante politiek, bestuur, kunst en cultuur. En een portie nieuws over economie en handel, die ik meestal oversloeg. De NRC ging prat op politieke onafhankelijkheid, vastgelegd in een redactioneel statuut. Belangrijke gebeurtenissen werden zelden gemist, persoonlijke meningen waren er zelden in te vinden. De meeste kopij werd niet ondertekend, maar werd gebracht als Redactioneel of ‘Van een medewerker’. (Het was een nette liberale krant van en voor nette mensen en nette mensen zijn de slechtsten niet). De latere fusie met het Algemeen Handelsblad veranderde niet heel veel aan het Dagblad. De informatievoorziening in een democratisch land als het onze wordt niet alleen door klassieke, gedrukte media (kranten, tijdschriften, boeken) verzorgd, maar ook door andere media. In die sector heeft de komst van digitale techniek de boel de laatste jaren behoorlijk overhoop gehaald. Misschien wel het belangrijkste gevolg van die modernisering was een verminderde rol van gezag, autoriteit en in het verlengde daarvan de regering. Kortom: wie vandaag zijn licht wil opsteken over de Corona/Covid-9 pandemie, of over de klimaatcrisis, kan behalve bij de ‘traditionele media’ terecht bij die nieuwe media. Nieuwe Verlichting De mogelijkheden van de nieuwe digitale media zijn enorm: meer mensen dan ooit kunnen meer informatie en kennis tot zich nemen dan ooit en dat op een eenvoudiger manier. De verwachtingen wat betreft een verrijking van het informatieaanbod door de komst van de nieuwe media waren hooggespannen. Mensen zouden knapper en wijzer worden, democratische verkiezingen en rechterlijke uitspraken zouden kunnen worden geautomatiseerd, de uitslag van een debat tussen presidentskandidaten zou door een paar slimme algoritmen worden beslist, oorlog zou niet meer door vechten worden beslist, maar door smarte, gamende soldaten. Het motto ‘Geen Gezeik, Iedereen Rijk’ van Koot & Bie’s Tegenpartij zou werkelijkheid worden. Het pakte minder sensationeel uit: vooral de toegankelijkheid van de informatiebronnen voor niet gediplomeerde mensen leverde, een groot succes als het betrouwbare Wikipedia uitgezonderd, heel veel onbeholpen geklets op. Onnozel en arrogant Dus ook veel onbeholpen geklets over de Klimaatcrisis en de Corona pandemie op Sociale Media. Best wel vet. De slecht zichtbare verschijning van de oorzaken van zowel de klimaatcrisis als de pandemie (Waar zitten die virussen dan? Hoezo steeds warmer? Ik zit hier te rillen van de kou!) heeft geleid tot een onvoorstelbare kluwen van meningen over een onvoorstelbare berg al dan niet relevante gegevens. Nederland gaat prat op de aanwezigheid van een hoogopgeleide bevolking. We mogen verwachten dat deze hoogopgeleide bevolking navenant veel kennis en inzicht over de pandemie en de klimaatcrisis weet te organiseren. Tot nu toe valt nog niet goed te merken wat dit potentieel oplevert en dat zou wel eens het gevolg kunnen zijn van de interferentie met die zojuist aangeduide andere brede maatschappelijke ontwikkeling van de emanciperende jeugd. Toen in de Westerse wereld vanaf de jaren 60 de jongere en armere mensen zich nadrukkelijker manifesteerden en zich in veel opzichten gingen emanciperen, uitte deze beweging zich in een stevig verminderd respect voor gezag en gezagsdragers. ‘The times, they were a-changin’ om Nobelprijs laureaat en profeet Bob Dylan te citeren. Een kritische afstand tot de gevestigde orde en een overschatting van de eigen wijsheid was het gevolg. Ongehoorzaam ‘Jullie weten uiteindelijk ook niet meer van die virusinfecties en klimaatmodellen, dus weten wij dwarse denkers van nu het beter. Wij doen het met kruidenthee. En kunnen we zelf wel uitmaken hoeveel afstand we tot elkaar moeten houden en welke handen we moeten wassen. Daar hebben wij geen ‘Outbreak Management Team' en Dashboards van jullie voor nodig. Wat geeft één zo’n feestje nou? Kom, we nemen er nog één. En wat die uitlaatgassen betreft: als er genoeg Tesla’s zijn, willen we daar best in rijden’. Toen de pest woedde in Europa was voor niemand de oorzaak duidelijk. De ‘oorzaken’ kwamen pas in de jaren daarna langzaam boven water. Maar wel werd al vrij snel duidelijk dat de overlevingskansen het grootst waren bij mensen die niet in paniek raakten, maar die gedisciplineerd thuis bleven en zorgden dat iedereen thuis zo goed mogelijk werd verzorgd. Dat het huishouden genoeg te drinken en te eten kreeg. De discipline was voor een groot deel een afgeleide van religieuze voorschriften. Het hielp beslist dat God alles bij de mensen thuis kon zien; gehoorzaamheid ook achter de gordijnen. Voor zo’n Koning is Rutte natuurlijk geen partij. ------- Het eerste plaatje is van Linda Hulshof (het tweede van Henk Klaren) Meer informatie op: lindahulshof71@gmail.com © 2020 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Ergernissen" - Bezigheden > Ergernissen 'Smart lockdown' en ander amusement Peter Schröder Op de ouderwetse teevee hoorde ik de volgende dialoog tussen een Nederlander en een buitenlandse reporter, tijdens de steeds krachtiger wordende 2e (?) besmettingsgolf. De buitenlander zei: 'Hoe komt het dat de epidemie bij ons veel meer slachtoffers eist dan bij jullie?' (Hij had kennelijk de ontwikkelingen niet gevolgd). Nou zei de Nederlander: 'Wij hebben het tij gekeerd met een lichte lockdown, licht maar smart. In Nederland doen we het altijd ‘smart’ en dan wordt het gewone leven veel minder ontwricht. Onze aanpak kan de burgers veel vrijheid geven, omdat iedereen op zijn eigen manier smart meewerkt met elkaar. Het beleid wordt bij ons niet van bovenaf gedicteerd, maar van onderop door de mensen zelf ingevuld. Bij ons werken individuele burgers aan het beleid. Dat kan ook omdat het om hoogopgeleide mensen gaat. Aha, dat is het Nederlandse geheim. Amusement Het gaat in Nederland om een brede basisstroming waarop iedereen is ingeplugd. Kijk eens naar NRC/Handelsblad: dat ziet er vandaag de dag heel anders uit dan vroeger‘. Blad!! Niet meer van die saaie tekstkolommen, maar plaatjes en kleuren; auto’s, Rolexen en Parfum. Echt niet meer nodig te lezen, alleen maar een prachtige wereld ondergaan. Ik respecteer de/het NRC enorm en daarom vind ik het best wel prachtig zoals die krant de innovatie heeft weten op te pakken. Want de vernieuwing heeft ook de rest van de krant aangestoken! Kijk ook eens naar De Bijenkorf: Vroom & Dreesman, Marks & Spencer en Hudson’s Bay hebben het niet gered, Hema en Blokker zijn op de rand van het faillissement, maar de Bijenkorf heeft het heft in eigen hand genomen. Warenhuis, wat nou Warenhuis? Een geniale kleinschalige Supermall waaruit alle obsolete waar verdwenen is en alleen de contemporaine kern, de crucialiteit is overgebleven. Voor je stoffen (stoffen!!) en boeken en platen ga je toch naar de Bol! Bij De Bijenkorf staat de essentie centraal. Jong en dwars Toen in de Westerse wereld vanaf de jaren 60 de jongere en armere mensen zich nadrukkelijker manifesteerden en zich in veel opzichten gingen emanciperen, werd de wereld een stuk vrolijker. In de kranten uitte deze beweging zich in een ‘luchtiger toon’, meer plaatjes en steeds meer ‘human interest’ (de gewone mens op straat, de jurk van de minister, het landhuis van de gitarist, de kinderschaar en de huwelijken), steeds verder weg van de activiteiten, uitvindingen, medailles, winsten, van degene die werd aangesproken. Hoe interessant is de collectie speelgoedautootjes van de staatssecretaris? Wat moeten we met de blauwe ogen van de minister? Met de vrouw van de generaal? De mens achter de drukker? Wat produceert de zakentitaan eigenlijk in die fabrieken van hem? Hoe snel loopt de kampioen? U mag het zeggen en u vind het allemaal fantastisch! Elektrische auto’s, Van Het Gas Af, Welkom in de Nieuwe Wereld. Ook een auto is amusement Het praktische vlak. Wie vandaag in een recente auto gaat zitten zal zich als ervaren oudere rijder al snel voelen als een gesjeesde student in het nieuwe lab dat zojuist een update heeft ondergaan. U kunt denk ik beter eerst op avondcursus gaan!. Fantastisch die touchscreen dashboards, die achteruitrijcamera’s en die routeplanners, maar kunt u er nog een touw aan vastknopen?? Waar vind u al die innovatie op Mijn Dashboard? Het staat allemaal ergens onder de ‘knop’: ‘Entertainment’ in het main menu! Het is allemaal vermaak! Heel scherp gezien: zangers, parkeersensoren, nieuws en waarschuwingen, landkaarten: het gaat allemaal om Vermaak. En als de ‘traditionele’ media deze tijd niet kunnen bijbenen en hun plicht verzaken hebben we nu gelukkig onze eigen Sociale Media, om ons te berichten over onze eigen Sociale Ontwikkelingen. Profeet Mc Luhan had het al gezien. Gezellig In Amusing Ourselves to Death: Public Discourse in The Age of Show Business (1985) van de Amerikaan Neil Postman, vraagt de auteur zich af waarom er voor en na het Nieuws of het Weerbericht op de teevee/radio steeds een of ander muzikaal riedeltje te horen is. Voor de gezelligheid man! Als we door storm, regen en vrieskou rijden zouden we die gezelligheid maar missen. Nieuws over de verkiezingen of een nieuwe aanslag is pas echt nieuws als we achter de ‘omroeper’ een leuk liedje horen, dommie! En vergeet die gezellige praat op de Sociale Media niet. Zonder heerlijke toetjes leest niemand die orthomoleculaire influencers nog. Nu weten we hoe het echt zit met de Corona en de Covid en zijn er gelukkig Antivaxers. Hebben we eindelijk respect voor de natuurgenezers die ons bewijzen wat de bijwerkingen van Autisme en hydro-artrose zijn. Welnu; Waar blijft de gezelligheid bij de gewone krantenmedia? Nou, kijk maar: steeds minder grijze kolommen, steeds minder feitelijk nieuws, steeds meer actieve, innovatieve jonge mensen, online gezelligheid op sfeervolle ‘terrasjes’, leuke eethuisjes, buitenhuisjes aan de Middellandse Zee! Gutenberg #5. Tot nu toe blijven de lezers aan de lijn en blijven de adverteerders voor glossy kleurenplaten zorgen. Corona en Klimaat Er zijn vandaag twee Grote Ontwikkelingen aan de gang waarmee iedere wereldburger te maken heeft: over de wereld trekt een dodelijke pandemie die iedereen kan raken en er komt een klimaatcrisis op gang die de leefbaarheid van de aarde voor mensen sterk zal verminderen. Mensen die een stukje school hebben doorlopen en hun (natuurlijke) nieuwsgierigheid nog niet kwijt zijn, zullen geneigd zijn zich te informeren over ‘oorzaken&gevolgen‘ van die twee processen en vooral de relevantie ervan voor hun eigen (over)leven en voor het menselijk leven op aarde in het algemeen. Vanaf ongeveer de 17e eeuw kunnen West Europeanen het dagelijkse nieuws over belangrijke gebeurtenissen lezen in Dagbladen. Daarin staat meestal zakennieuws (beurskoersen) en behalve algemeen nieuws ook meestal een redactioneel commentaar. Mensen zijn dol op COMMENTAAR. Niet alleen lezen wat president Trump nu weer heeft geroepen, maar ook wat de redactie/van de krant, de burgemeester van de hoofdstad en de directeur van de Haven er van vinden. Ook de lezers zijn geneigd nieuws uit de krant (of elders uit de wereld) te becommentariëren. In de krant zelf kunnen die commentaren worden geplaatst in een rubriek voor ingezonden bijdragen. De meeste dagbladen zijn voor hun inkomsten afhankelijk van advertenties. Dat is een van de beweegredenen van redacties voor het handhaven van een redactionele onafhankelijkheid (onafhankelijk van Adverteerders, van Kerk, Kapitaal en de kanonnen van de Regering). Waar zijn de nette mensen gebleven? Om enigszins op de hoogte te blijven van wat er om mij heen gebeurde, abonneerde ik me toen ik ging studeren op een landelijk dagblad, dat was de Nieuwe Rotterdamse Courant. Het was een rustige, saai opgemaakte krant (vrijwel geen foto’s, waarin dagelijks voldoende ‘feitelijke’ informatie te vinden was, over voor mij relevante politiek, bestuur, kunst en cultuur. En een portie nieuws over economie en handel, die ik meestal oversloeg. De NRC ging prat op politieke onafhankelijkheid, vastgelegd in een redactioneel statuut. Belangrijke gebeurtenissen werden zelden gemist, persoonlijke meningen waren er zelden in te vinden. De meeste kopij werd niet ondertekend, maar werd gebracht als Redactioneel of ‘Van een medewerker’. (Het was een nette liberale krant van en voor nette mensen en nette mensen zijn de slechtsten niet). De latere fusie met het Algemeen Handelsblad veranderde niet heel veel aan het Dagblad. De informatievoorziening in een democratisch land als het onze wordt niet alleen door klassieke, gedrukte media (kranten, tijdschriften, boeken) verzorgd, maar ook door andere media. In die sector heeft de komst van digitale techniek de boel de laatste jaren behoorlijk overhoop gehaald. Misschien wel het belangrijkste gevolg van die modernisering was een verminderde rol van gezag, autoriteit en in het verlengde daarvan de regering. Kortom: wie vandaag zijn licht wil opsteken over de Corona/Covid-9 pandemie, of over de klimaatcrisis, kan behalve bij de ‘traditionele media’ terecht bij die nieuwe media. Nieuwe Verlichting De mogelijkheden van de nieuwe digitale media zijn enorm: meer mensen dan ooit kunnen meer informatie en kennis tot zich nemen dan ooit en dat op een eenvoudiger manier. De verwachtingen wat betreft een verrijking van het informatieaanbod door de komst van de nieuwe media waren hooggespannen. Mensen zouden knapper en wijzer worden, democratische verkiezingen en rechterlijke uitspraken zouden kunnen worden geautomatiseerd, de uitslag van een debat tussen presidentskandidaten zou door een paar slimme algoritmen worden beslist, oorlog zou niet meer door vechten worden beslist, maar door smarte, gamende soldaten. Het motto ‘Geen Gezeik, Iedereen Rijk’ van Koot & Bie’s Tegenpartij zou werkelijkheid worden. Het pakte minder sensationeel uit: vooral de toegankelijkheid van de informatiebronnen voor niet gediplomeerde mensen leverde, een groot succes als het betrouwbare Wikipedia uitgezonderd, heel veel onbeholpen geklets op. Onnozel en arrogant Dus ook veel onbeholpen geklets over de Klimaatcrisis en de Corona pandemie op Sociale Media. Best wel vet. De slecht zichtbare verschijning van de oorzaken van zowel de klimaatcrisis als de pandemie (Waar zitten die virussen dan? Hoezo steeds warmer? Ik zit hier te rillen van de kou!) heeft geleid tot een onvoorstelbare kluwen van meningen over een onvoorstelbare berg al dan niet relevante gegevens. Nederland gaat prat op de aanwezigheid van een hoogopgeleide bevolking. We mogen verwachten dat deze hoogopgeleide bevolking navenant veel kennis en inzicht over de pandemie en de klimaatcrisis weet te organiseren. Tot nu toe valt nog niet goed te merken wat dit potentieel oplevert en dat zou wel eens het gevolg kunnen zijn van de interferentie met die zojuist aangeduide andere brede maatschappelijke ontwikkeling van de emanciperende jeugd. Toen in de Westerse wereld vanaf de jaren 60 de jongere en armere mensen zich nadrukkelijker manifesteerden en zich in veel opzichten gingen emanciperen, uitte deze beweging zich in een stevig verminderd respect voor gezag en gezagsdragers. ‘The times, they were a-changin’ om Nobelprijs laureaat en profeet Bob Dylan te citeren. Een kritische afstand tot de gevestigde orde en een overschatting van de eigen wijsheid was het gevolg. Ongehoorzaam ‘Jullie weten uiteindelijk ook niet meer van die virusinfecties en klimaatmodellen, dus weten wij dwarse denkers van nu het beter. Wij doen het met kruidenthee. En kunnen we zelf wel uitmaken hoeveel afstand we tot elkaar moeten houden en welke handen we moeten wassen. Daar hebben wij geen ‘Outbreak Management Team' en Dashboards van jullie voor nodig. Wat geeft één zo’n feestje nou? Kom, we nemen er nog één. En wat die uitlaatgassen betreft: als er genoeg Tesla’s zijn, willen we daar best in rijden’. Toen de pest woedde in Europa was voor niemand de oorzaak duidelijk. De ‘oorzaken’ kwamen pas in de jaren daarna langzaam boven water. Maar wel werd al vrij snel duidelijk dat de overlevingskansen het grootst waren bij mensen die niet in paniek raakten, maar die gedisciplineerd thuis bleven en zorgden dat iedereen thuis zo goed mogelijk werd verzorgd. Dat het huishouden genoeg te drinken en te eten kreeg. De discipline was voor een groot deel een afgeleide van religieuze voorschriften. Het hielp beslist dat God alles bij de mensen thuis kon zien; gehoorzaamheid ook achter de gordijnen. Voor zo’n Koning is Rutte natuurlijk geen partij. ------- Het eerste plaatje is van Linda Hulshof (het tweede van Henk Klaren) Meer informatie op: lindahulshof71@gmail.com © 2020 Peter Schröder powered by CJ2