 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
 |
 |
Nummer 14
Jaargang 21
18 april 2024
Nummer 15 verschijnt op
9 mei 2024 |  |
|
| Vermaak en Genot > Luister! |
delen printen 
terug 
|
|
|
|
|
|
|
Saltarello |
Arie de Jong |
|
|
 Muziek heeft de bijkomstigheid, of is het mogelijk de basis ervan, om emoties op te roepen. Weinig stukjes muziek kunnen je zo blij maken als de saltarello. Al hoor je dat duizend keer, het blijft telkens weer de prikkel te geven om je prettig te voelen. Dus op zoek naar de wortels van dit fenomeen.
De saltarello is een zogenaamde springdans. Die zijn er wel meer (zoals de huppeldans, de galop en de gaillarde), maar de saltarello komt van het Italiaanse ‘saltare’, en dat betekent: springen. Als ik het goed begrijp is de saltarello Napolitaans en voert vele eeuwen terug. De dans en de bijbehorende wijsjes zouden terugvoeren tot het Napolitaanse hof van de dertiende eeuw. Best mogelijk dat het van buiten dat hof is opgepikt en nog verder terug gaat, maar daar is niets van bekend. Al spoedig drong de dans door tot andere hoven in Europa in de late middeleeuwen. De dans werd opgepikt bij het Carnaval in Rome: het werd een traditioneel onderdeel. Maar ook op andere plaatsen in Italië wordt dit feestelijke stuk, liefst met dansers erbij, benut.
Bij sommige opnames is er een verwijzing naar de zestiende eeuwse Italiaanse componist Vincenzo Galilei, of ook naar diens zoon Michelangelo Galilei, een jongere broer van de meer beroemde Galileo Galilei. Onjuist, maar door deze lieden zal wel een variant in een muziekschrift zijn overgeleverd.
Benut is het ook in de klassieke muziek. Zo heeft Berlioz in zijn ouverture Carnaval Romain er een verwijzing naar en heeft Mendelssohn-Bartholdy het vierde deel van zijn Italiaanse symfonie er op gebaseerd en dat deel ook ‘saltarello’ genoemd. Mij viel het overigens tegen wat deze componisten ervan hebben gebakken. Als je niet heel goed oplet, ontgaat het dat er een springdans wordt gespeeld. Dan ben ik veel meer geporteerd voor verwerking in populaire muziek. Zo valt de uitvoering van Dead can Dance op Aion niet te versmaden. Toch blijft een ‘middeleeuwse’ uitvoering het fraaist, met authentieke instrumenten. Daar word je het meest vrolijk van, elke keer weer.
|
|
|
|
|
 |
|
 |
| Vermaak en Genot > Luister! |
| Saltarello |
Arie de Jong |
Muziek heeft de bijkomstigheid, of is het mogelijk de basis ervan, om emoties op te roepen. Weinig stukjes muziek kunnen je zo blij maken als de saltarello. Al hoor je dat duizend keer, het blijft telkens weer de prikkel te geven om je prettig te voelen. Dus op zoek naar de wortels van dit fenomeen.
De saltarello is een zogenaamde springdans. Die zijn er wel meer (zoals de huppeldans, de galop en de gaillarde), maar de saltarello komt van het Italiaanse ‘saltare’, en dat betekent: springen. Als ik het goed begrijp is de saltarello Napolitaans en voert vele eeuwen terug. De dans en de bijbehorende wijsjes zouden terugvoeren tot het Napolitaanse hof van de dertiende eeuw. Best mogelijk dat het van buiten dat hof is opgepikt en nog verder terug gaat, maar daar is niets van bekend. Al spoedig drong de dans door tot andere hoven in Europa in de late middeleeuwen. De dans werd opgepikt bij het Carnaval in Rome: het werd een traditioneel onderdeel. Maar ook op andere plaatsen in Italië wordt dit feestelijke stuk, liefst met dansers erbij, benut.
Bij sommige opnames is er een verwijzing naar de zestiende eeuwse Italiaanse componist Vincenzo Galilei, of ook naar diens zoon Michelangelo Galilei, een jongere broer van de meer beroemde Galileo Galilei. Onjuist, maar door deze lieden zal wel een variant in een muziekschrift zijn overgeleverd.
Benut is het ook in de klassieke muziek. Zo heeft Berlioz in zijn ouverture Carnaval Romain er een verwijzing naar en heeft Mendelssohn-Bartholdy het vierde deel van zijn Italiaanse symfonie er op gebaseerd en dat deel ook ‘saltarello’ genoemd. Mij viel het overigens tegen wat deze componisten ervan hebben gebakken. Als je niet heel goed oplet, ontgaat het dat er een springdans wordt gespeeld. Dan ben ik veel meer geporteerd voor verwerking in populaire muziek. Zo valt de uitvoering van Dead can Dance op Aion niet te versmaden. Toch blijft een ‘middeleeuwse’ uitvoering het fraaist, met authentieke instrumenten. Daar word je het meest vrolijk van, elke keer weer. |
| © 2024 Arie de Jong |
|
|
|
|
powered by CJ2 |
|