 Ciurlionis is te zien in Museum Belvedère in Heerenveen. Het is een primeur voor Nederland, deze tentoonstelling van het werk van de bekendste schilder van Litouwen, die leefde van 1875 tot 1911, toen Litouwen deel uitmaakte van het Russische Tsarenrijk. Hij groeide in die tijd uit tot de belangrijkste componist en schilder van het land dat van 1918 tot 1939 zelfstandig was en daarna tot 1990 deel was van de Sovjetunie. In de jaren van zelfstandigheid wordt hij beschouwd als de grootste kunstenaar die het land heeft gehad.
Indrukwekkend
In de tentoonstelling zijn ongeveer honderd van zijn driehonderd schilderijen te zien – hij is niet oud geworden. De schilderijen zijn vooral uit zijn latere periode, waarin hij zich liet inspireren door mythes, sagen en andere culturen. Het is dan ook allemaal even fantasievol wat hij schilderde: vreemde oosters aandoende steden, fantastische landschappen en een natuur die nooit gewoon is. Een eigen wereld weergegeven in zachte kleuren. Als contrast zijn er in de verste zaal drie schilderijen te zien van de streek in Litouwen waar hij graag zijn zomers doorbracht en dat ziet er dan ineens heel traditioneel uit.
Synestheet
Ciurlionis was een muzikaal wonderkind: op zijn derde kon hij muziek naspelen en toen hij 7 jaar oud was kon hij muziek lezen. Hij kreeg ook een opleiding in de muziek, leerde verschillende instrumenten bespelen en studeerde op zijn 24e af als componist  in Warschau en vervolgde zijn opleiding in Dresden. Tijdens die opleiding volgde hij tekenlessen. Hij vestigde zich in 1907 in de Litouwse hoofdstad Viljnoes en was initiatiefnemer van de eerste tentoonstelling van Litouwse kunst, waar hij zelf aan deel nam.
Componist en schilder
Hij volgde tijdens zijn muziekopleiding tussen 1904 en 1906 tekenlessen aan de Academie voor Beeldende Kunst te Warschau. Zelf gaf hij pianolessen. In 1907 vestigde hij zich in Vilnius. In 1907 leerde hij zijn latere vrouw Sofija Kymantait (1886-1958) kennen, een kunstcritica. Hij was opgegroeid in een Pools sprekend gezin en van haar leerde hij goed Litouws. Hij voelde zich ook Litouwer. Op 1 januari 1909 trouwde hij met Sofija. Hij exposeerde zijn schilderijen datzelfde jaar in Leningrad maar werd kort daarna ziek en overleed in april 1911.
Zijn schilderijen waren de eerste jaren na zijn dood te zien op tentoonstellingen in Vilnius, Kaumas, Moskou en Sint Petersburg. Nu hangen de meeste in een museum in Kaunas. Ook is hij nu de meest gespeelde Litouwse componist.
----------
De schrijver heeft de illustraties geleverd.
|
