archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Krummhorn Dik Kruithof

1914VG Krummhorn1
Tussen Emden en de wadden ligt de Krummhörn, de kromme hoek. Het is een gemeente rond het dorp Pewsum maar het is ook een landstreek langs de waddenkust van Emden tot Greetsiel en in het binnenland tot de weg van Emden naar Norden, dan hoort ook de gemeente Hinte erbij.

Het is een vlak weidelandschap met terpdorpen, hier zijn dat wierden. Naast de dorpskerken zijn er de grote boerderijen met overdadige voorhuizen, die ze hier Gulfhöfe noemen en een aantal Burgen of Steinhäuser, woonplaatsen van rijke boeren die zich opwerkten tot plaatselijke machthebbers. De Manningaburg in de hoofdplaats Pewsum is hier een mooi voorbeeld van en was zelfs geopend voor bezoek toen wij er waren. Voor het eerst dit seizoen hadden ze een vrijwilliger gevonden om het loket te bemannen waar de kaartjes voor het museum verkocht werden. In het museum bevindt zich een mooi overzicht van alle Burgen en andere herenhuizen die er in de Krummhörn gestaan hebben. Zo staat er in Hinte zelfs nog een Wasserschloss, een flinke woontoren van rode baksteen met een gracht eromheen. Het is verstopt aan de rand van het dorp zodat het moeilijk was om er foto’s van te maken. De meeste Burgen zijn overigens in de periode na 1750, toen het Graafschap Oost-Friesland werd overgenomen door Frederik van Pruisen, verloren gegaan.

Cirksena

Speciale aandacht bij al die huizen en kastelen voor de familie Cirksena, die zich ontwikkelde van rijke boeren aan de rand van Greetsiel, daar staat hun Gulfhof en hun eerste Steinhaus, tot graven van Oost-Friesland en later tot Rijksvorst. Edzard de Grote was rond 1520 bestuurder van Emden en zelfs nog heer van Groningen en de Ommelanden maar slaagde er niet in ons Friesland in handen te krijgen.

Zijn1914VG Krummhorn2 kleinzoon Edzard trouwde met prinses Catharina van Zweden, die de Manningaburg kocht, die toen het stamslot van vele Europese vorsten werd. Op een stamboom in het museum is te zien dat vanaf dat huwelijk de regerende vorsten van Zweden, Engeland en Nederland direct terug te voeren zijn naar die twee voorouders op de burg in Pewsum.

Verder is er in het museum een gemeentelijke trouwzaal, een kelder die geheel is ingericht op de verdediging van een burcht met alle wapens die daarbij komen kijken en een vergaderzaal met een tentoonstelling van Krummhörn-landschappen. De Burg is waarschijnlijk dus ook in gebruik voor het Rathaus dat er vlakbij ligt'.

Vuurtoren

De kust is natuurlijk belangrijk in dit gebied. Op de dijk staan dan ook twee symbolen: de kleine elf meter hoge vuurtoren van Pilsum, vlak bij Greetsiel, die bekend is uit alle vakantiefolders met zijn rood-gele strepen en de grootste vuurtoren van Duitsland, die van Campen, vlak achter de zeedijken onderdeel van een vuurtorenplan dat in 1883 werd afgesproken tussen Nederland en Pruisen om ’s nachts de toegang  tot de havens van Delfzijl en Emden mogelijk te maken. De vuurtoren is 65 meter hoog en gelijktijdig met de Eiffeltoren gebouwd. Hij doet er zelfs wat aan denken. Drie rode staanders dragen een rood lantaarnhuis met twee galerijen en een groen dak.

Campen is het eerste dorp van een prachtig rijtje van drie oude dorpjes, geheel gebouwd in de voor deze streek kenmerkende rode baksteen met smalle straatjes en een kerk bovenop de terp. Het laatste dorpje is Rysum en dat is de mooiste van de drie.

------------

De foto's zijn geleverd door de schrijver.



© 2022 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Krummhorn Dik Kruithof
1914VG Krummhorn1
Tussen Emden en de wadden ligt de Krummhörn, de kromme hoek. Het is een gemeente rond het dorp Pewsum maar het is ook een landstreek langs de waddenkust van Emden tot Greetsiel en in het binnenland tot de weg van Emden naar Norden, dan hoort ook de gemeente Hinte erbij.

Het is een vlak weidelandschap met terpdorpen, hier zijn dat wierden. Naast de dorpskerken zijn er de grote boerderijen met overdadige voorhuizen, die ze hier Gulfhöfe noemen en een aantal Burgen of Steinhäuser, woonplaatsen van rijke boeren die zich opwerkten tot plaatselijke machthebbers. De Manningaburg in de hoofdplaats Pewsum is hier een mooi voorbeeld van en was zelfs geopend voor bezoek toen wij er waren. Voor het eerst dit seizoen hadden ze een vrijwilliger gevonden om het loket te bemannen waar de kaartjes voor het museum verkocht werden. In het museum bevindt zich een mooi overzicht van alle Burgen en andere herenhuizen die er in de Krummhörn gestaan hebben. Zo staat er in Hinte zelfs nog een Wasserschloss, een flinke woontoren van rode baksteen met een gracht eromheen. Het is verstopt aan de rand van het dorp zodat het moeilijk was om er foto’s van te maken. De meeste Burgen zijn overigens in de periode na 1750, toen het Graafschap Oost-Friesland werd overgenomen door Frederik van Pruisen, verloren gegaan.

Cirksena

Speciale aandacht bij al die huizen en kastelen voor de familie Cirksena, die zich ontwikkelde van rijke boeren aan de rand van Greetsiel, daar staat hun Gulfhof en hun eerste Steinhaus, tot graven van Oost-Friesland en later tot Rijksvorst. Edzard de Grote was rond 1520 bestuurder van Emden en zelfs nog heer van Groningen en de Ommelanden maar slaagde er niet in ons Friesland in handen te krijgen.

Zijn1914VG Krummhorn2 kleinzoon Edzard trouwde met prinses Catharina van Zweden, die de Manningaburg kocht, die toen het stamslot van vele Europese vorsten werd. Op een stamboom in het museum is te zien dat vanaf dat huwelijk de regerende vorsten van Zweden, Engeland en Nederland direct terug te voeren zijn naar die twee voorouders op de burg in Pewsum.

Verder is er in het museum een gemeentelijke trouwzaal, een kelder die geheel is ingericht op de verdediging van een burcht met alle wapens die daarbij komen kijken en een vergaderzaal met een tentoonstelling van Krummhörn-landschappen. De Burg is waarschijnlijk dus ook in gebruik voor het Rathaus dat er vlakbij ligt'.

Vuurtoren

De kust is natuurlijk belangrijk in dit gebied. Op de dijk staan dan ook twee symbolen: de kleine elf meter hoge vuurtoren van Pilsum, vlak bij Greetsiel, die bekend is uit alle vakantiefolders met zijn rood-gele strepen en de grootste vuurtoren van Duitsland, die van Campen, vlak achter de zeedijken onderdeel van een vuurtorenplan dat in 1883 werd afgesproken tussen Nederland en Pruisen om ’s nachts de toegang  tot de havens van Delfzijl en Emden mogelijk te maken. De vuurtoren is 65 meter hoog en gelijktijdig met de Eiffeltoren gebouwd. Hij doet er zelfs wat aan denken. Drie rode staanders dragen een rood lantaarnhuis met twee galerijen en een groen dak.

Campen is het eerste dorp van een prachtig rijtje van drie oude dorpjes, geheel gebouwd in de voor deze streek kenmerkende rode baksteen met smalle straatjes en een kerk bovenop de terp. Het laatste dorpje is Rysum en dat is de mooiste van de drie.

------------

De foto's zijn geleverd door de schrijver.

© 2022 Dik Kruithof
powered by CJ2