Boris I, de 'Nederlandse koning' van Andorra door Johan Snel


		archief vorig nr.lopend nr.
			Nummer 15 Jaargang 21 9 mei 2024 Nummer 16 verschijnt op 30 mei 2024

Beschouwingen > Een rustig mens		delen printen terug


	Boris I, de 'Nederlandse koning' van Andorra	Johan Snel
	Negentig jaar geleden mocht Andorra zich twee weken een koninkrijk noemen. In juli 1934 riep koning Boris I zichzelf uit tot 'Vorst van de Valleien van Andorra, Graaf van Oranje, Verdediger van het Geloof'. De troonpretendent was een Pools-Russische ‘baron’ (waarschijnlijk een valse titel), een balling van de Russische Revolutie, in 1896 geboren in Vilnius geboren in een Wit-Russische familie. Zijn kleurrijke leven verdient een biografie, al was het alleen maar om de talrijke raadsels die er nog aan zijn persoon kleven. In iets minder diplomatieke taal: de man was een ongelooflijke fantast, maar zijn fantasie bracht hem ook op onwaarschijnlijke plaatsen. Boris, baron van Skossyreff, had een Nederlands paspoort en liet zich graaf van Oranje noemen. De titel zou hem persoonlijk zijn verleend door koningin Wilhelmina tijdens zijn jaren in Den Haag. Daar had hij inderdaad gewoond, niet werkzaam voor het Koninklijk Huis – zoals hij zou claimen – maar wel bekend bij de inlichtingendienst als een notoire oplichter. Zijn Nederlandse paspoort zou hij in werkelijkheid bij het Nederlandse consulaat in Dijon hebben weten los te peuteren. En de titel ‘Graaf van Oranje’ – van Oranje-Nassau, luidt ze – is voorbehouden aan leden van het Koninklijk Huis. Zeker is dat hij in de jaren twintig in Zuid-Amerika en andere werelddelen reisde en dat hij meer dan een handvol talen sprak, die nogal eens van pas zouden komen. Oranje in de Pyreneeën In 1933 raakte de avonturier met blauwe ogen verzeild in de kleine bergstaat in de Pyreneeën, een land van destijds zevenduizend inwoners. Zoals wellicht bekend wordt Andorra al sinds de middeleeuwen bestuurd door twee co-regenten: de bisschop van het naburige bisdom Urgell (in Spanje) en de Franse koning, sinds de val van de Bourbons waargenomen door de Franse president. Skosyreff vroeg het staatsburgerschap aan en raakte naar verluidt in zaken. Binnen een jaar wist hij de raad van Andorra – een soort miniparlement – te overtuigen met een ambitieus plan. Andorra zou een onafhankelijk vorstendom worden, een banken- en belastingparadijs als Zwitserland met grote vrijheden voor de bevolking. Hijzelf zou het co-regentschap overnemen van de Franse president, die die functie volgens hem illegaal had geërfd van de Bourbons – want natuurlijk stond Skossyreff pal voor de aloude monarchale rechten van het huis Bourbon. De nieuwbakken koning van Andorra proclameerde een nieuwe grondwet, poseerde voor fotografen en liet buitenlandse journalisten komen, behalve The Times ook Nederlandse. Slechts een van de 24 raadsleden had tegen zijn plannen gestemd. Deze eenling riep de hulp in van de andere co-regent, de Spaanse bisschop Vilardebò van het naburige Urgell, want Frankrijk wilde zich niet met de interne Andorrese gelegenheden bemoeien. Op zijn beurt verklaarde de koning de bisschop de oorlog. Op 21 juli 1934 voerden vijf politiemannen van de Spaanse Guardia Civil de koning van Andorra af en hij kwam vast te zitten in een cel in Madrid. Maar in 1935 wist hij zich weer vrij te kletsen, toen Spaanse republikeinen zijn verhaal geloofden dat hij vastzat omdat hij een jood was. Even zo goed stond Kosyreff trouwens op goede voet met de monarchisten en nationalisten aan de andere kant van de Spaanse Burgeroorlog. In ballingschap Oorlogsverhalen Hij woonde vervolgens in Portugal, Tanger en Gibraltar en bleef overal als koning in ballingschap – en natuurlijk Graaf van Oranje – acteren. Ook daarna stapelden de avonturen zich op. Zeker is, dat hij in 1939 in Frankrijk als ongewenst en stateloos vluchteling geïnterneerd werd in een interneringskamp met Spaanse republikeinen. Pas in oktober 1942 werd hij vrijgelaten door de nieuwe machthebbers: de Duitsers. Zeker is dat de Fransen hem in 1945 arresteerden in Berlijn en dat hij nadien door de sovjets veroordeeld werd tot 25 jaar Goelag. Zeker is ook dat hij in de jaren vijftig opdook in West-Duitsland. In Boppard aan de Rijn – het bekende ‘romantische’ stuk met de Lorelei en ietsje teveel Wagner – woonde hij met zijn Franse echtgenote en leefde een teruggetrokken bestaan tot zijn dood in 1989. Maar intussen kwam er nog een verhaal bij. Begin jaren tachtig werd hij in Boppard een aantal keren geïnterviewd door de zichzelf journalist noemende Eberhardt von Zwehl. Dat leverde een goed verkocht boek op dat eigenlijk in alle Skossyreffliteratuur over het hoofd wordt gezien – probeer het ook maar eens in verband te krijgen met de koning van Andorra. Ook scheelt het vast een slok op een borrel dat het boek in het Duits verscheen – een taal die de Franse, Spaanse en Engelse Skossyreffkenners al snel over het hoofd zien – en ook nog eens bij een uitgever van rechts-extremistische boeken. Kort samengevat boekstaaft ‘Der Mann in Jalta. Hitlers geheimer Auftrag für Boris von Skossyreff’ het verhaal dat de ex-koning na een persoonlijk onderhoud met Hitler in, jawohl, diens Führerbunker te Berlijn, vermomd als een Franse officier en reizend via het neutrale Zweden, de Conferentie van Jalta bezocht om meer uit te vinden van de plannen van de Geallieerden. Als topspion dus, met alle spannende verhalen van dien. En hoewel hij op de Krim uit handen van de sovjets wist te blijven, raakte hij later alsnog verzeild in een Goelagkamp. Pas na zijn vrijlating in 1956 zou hij in Boppard zijn beland en volgden er geen bijzondere avonturen meer. Hoewel ook dit boek nog best een aardige prestatie mag heten, voor de koning van Andorra. Literatuur: * Lemma Boris Skossyreff‘, Wikipedia (Engelstalig). * Lemma Boris Skossyreff, Wikipedia (Nederlandstalig). * Eberhardt von Zwehl, Der Mann in Jalta. Hitlers geheimer Auftrag für Boris von Skossyref (Inning am Ammersee: Druffel Verlag 1982). ---------- De bovenste foto van de ‘Nederlandse koning’ Boris I stond in populair tijdschrift Het Leven, waarvoor de fotograaf speciaal naar Andorra moet zijn afgereisd.

meer Johan Snel - meer "Een rustig mens"

Beschouwingen > Een rustig mens
Boris I, de 'Nederlandse koning' van Andorra	Johan Snel
Negentig jaar geleden mocht Andorra zich twee weken een koninkrijk noemen. In juli 1934 riep koning Boris I zichzelf uit tot 'Vorst van de Valleien van Andorra, Graaf van Oranje, Verdediger van het Geloof'. De troonpretendent was een Pools-Russische ‘baron’ (waarschijnlijk een valse titel), een balling van de Russische Revolutie, in 1896 geboren in Vilnius geboren in een Wit-Russische familie. Zijn kleurrijke leven verdient een biografie, al was het alleen maar om de talrijke raadsels die er nog aan zijn persoon kleven. In iets minder diplomatieke taal: de man was een ongelooflijke fantast, maar zijn fantasie bracht hem ook op onwaarschijnlijke plaatsen. Boris, baron van Skossyreff, had een Nederlands paspoort en liet zich graaf van Oranje noemen. De titel zou hem persoonlijk zijn verleend door koningin Wilhelmina tijdens zijn jaren in Den Haag. Daar had hij inderdaad gewoond, niet werkzaam voor het Koninklijk Huis – zoals hij zou claimen – maar wel bekend bij de inlichtingendienst als een notoire oplichter. Zijn Nederlandse paspoort zou hij in werkelijkheid bij het Nederlandse consulaat in Dijon hebben weten los te peuteren. En de titel ‘Graaf van Oranje’ – van Oranje-Nassau, luidt ze – is voorbehouden aan leden van het Koninklijk Huis. Zeker is dat hij in de jaren twintig in Zuid-Amerika en andere werelddelen reisde en dat hij meer dan een handvol talen sprak, die nogal eens van pas zouden komen. Oranje in de Pyreneeën In 1933 raakte de avonturier met blauwe ogen verzeild in de kleine bergstaat in de Pyreneeën, een land van destijds zevenduizend inwoners. Zoals wellicht bekend wordt Andorra al sinds de middeleeuwen bestuurd door twee co-regenten: de bisschop van het naburige bisdom Urgell (in Spanje) en de Franse koning, sinds de val van de Bourbons waargenomen door de Franse president. Skosyreff vroeg het staatsburgerschap aan en raakte naar verluidt in zaken. Binnen een jaar wist hij de raad van Andorra – een soort miniparlement – te overtuigen met een ambitieus plan. Andorra zou een onafhankelijk vorstendom worden, een banken- en belastingparadijs als Zwitserland met grote vrijheden voor de bevolking. Hijzelf zou het co-regentschap overnemen van de Franse president, die die functie volgens hem illegaal had geërfd van de Bourbons – want natuurlijk stond Skossyreff pal voor de aloude monarchale rechten van het huis Bourbon. De nieuwbakken koning van Andorra proclameerde een nieuwe grondwet, poseerde voor fotografen en liet buitenlandse journalisten komen, behalve The Times ook Nederlandse. Slechts een van de 24 raadsleden had tegen zijn plannen gestemd. Deze eenling riep de hulp in van de andere co-regent, de Spaanse bisschop Vilardebò van het naburige Urgell, want Frankrijk wilde zich niet met de interne Andorrese gelegenheden bemoeien. Op zijn beurt verklaarde de koning de bisschop de oorlog. Op 21 juli 1934 voerden vijf politiemannen van de Spaanse Guardia Civil de koning van Andorra af en hij kwam vast te zitten in een cel in Madrid. Maar in 1935 wist hij zich weer vrij te kletsen, toen Spaanse republikeinen zijn verhaal geloofden dat hij vastzat omdat hij een jood was. Even zo goed stond Kosyreff trouwens op goede voet met de monarchisten en nationalisten aan de andere kant van de Spaanse Burgeroorlog. In ballingschap Oorlogsverhalen Hij woonde vervolgens in Portugal, Tanger en Gibraltar en bleef overal als koning in ballingschap – en natuurlijk Graaf van Oranje – acteren. Ook daarna stapelden de avonturen zich op. Zeker is, dat hij in 1939 in Frankrijk als ongewenst en stateloos vluchteling geïnterneerd werd in een interneringskamp met Spaanse republikeinen. Pas in oktober 1942 werd hij vrijgelaten door de nieuwe machthebbers: de Duitsers. Zeker is dat de Fransen hem in 1945 arresteerden in Berlijn en dat hij nadien door de sovjets veroordeeld werd tot 25 jaar Goelag. Zeker is ook dat hij in de jaren vijftig opdook in West-Duitsland. In Boppard aan de Rijn – het bekende ‘romantische’ stuk met de Lorelei en ietsje teveel Wagner – woonde hij met zijn Franse echtgenote en leefde een teruggetrokken bestaan tot zijn dood in 1989. Maar intussen kwam er nog een verhaal bij. Begin jaren tachtig werd hij in Boppard een aantal keren geïnterviewd door de zichzelf journalist noemende Eberhardt von Zwehl. Dat leverde een goed verkocht boek op dat eigenlijk in alle Skossyreffliteratuur over het hoofd wordt gezien – probeer het ook maar eens in verband te krijgen met de koning van Andorra. Ook scheelt het vast een slok op een borrel dat het boek in het Duits verscheen – een taal die de Franse, Spaanse en Engelse Skossyreffkenners al snel over het hoofd zien – en ook nog eens bij een uitgever van rechts-extremistische boeken. Kort samengevat boekstaaft ‘Der Mann in Jalta. Hitlers geheimer Auftrag für Boris von Skossyreff’ het verhaal dat de ex-koning na een persoonlijk onderhoud met Hitler in, jawohl, diens Führerbunker te Berlijn, vermomd als een Franse officier en reizend via het neutrale Zweden, de Conferentie van Jalta bezocht om meer uit te vinden van de plannen van de Geallieerden. Als topspion dus, met alle spannende verhalen van dien. En hoewel hij op de Krim uit handen van de sovjets wist te blijven, raakte hij later alsnog verzeild in een Goelagkamp. Pas na zijn vrijlating in 1956 zou hij in Boppard zijn beland en volgden er geen bijzondere avonturen meer. Hoewel ook dit boek nog best een aardige prestatie mag heten, voor de koning van Andorra. Literatuur: * Lemma Boris Skossyreff‘, Wikipedia (Engelstalig). * Lemma Boris Skossyreff, Wikipedia (Nederlandstalig). * Eberhardt von Zwehl, Der Mann in Jalta. Hitlers geheimer Auftrag für Boris von Skossyref (Inning am Ammersee: Druffel Verlag 1982). ---------- De bovenste foto van de ‘Nederlandse koning’ Boris I stond in populair tijdschrift Het Leven, waarvoor de fotograaf speciaal naar Andorra moet zijn afgereisd.
© 2024 Johan Snel

	powered by CJ2