archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Arcadia (2) Dik Kruithof

1916VG Arcadia3
De bomen zijn op de Tweebaksmarkt. Dat is misschien wel de mooiste straat van Leeuwarden, met het Provinciehuis, de Kanselarij en de oude gebouwen van het Fries Museum. Toen ik bij die oude gebouwen was bleek dat ze daar ook meedoen aan Arcadia met een speciale tentoonstelling over duurzaamheid. Bio Based Bouwen geeft een overzicht van projecten in Fryslân waar gewerkt wordt met nieuw bouwmateriaal zoals vlas en vezelhennep of met een andere manier van bouwen. Een voorbeeld is It Swettehûs, het circulaire icoon van de Provincie. Het is een nieuw gebouw op een industrieterrein in Leeuwarden van waaruit 40 bruggen in de provincie op afstand worden bediend. Het gebouw zou voor 40% uit hergebruikt materiaal moeten bestaan en de ambitie was om zoveel mogelijk bio based materiaal toe te passen. Afgedankte meerpalen van basralocus, een van de hardste houtsoorten ter wereld, zijn gebruikt als kolommen in het gebouw en voor de gevelbekleding, oud hout voor de afwerking.

Het Fries Museum doet ook mee aan Arcadia. De grote tentoonstelling over de Franse landschapsschilders is onderdeel van het hoofdprogramma maar er is nu ook een kleinere tentoonstelling waarin kunstenares Christien Meindertsma een nieuwe blik werpt op het Friese veenweidegebied. Dat beslaat ongeveer 60.000 hectare, bijna een-vijfde van de provincie, vooral in het zuidwesten. De draslanden, natte weilanden, zijn de stille helden van ons klimaatprobleem want ze slaan veel CO2 op. Maar door de turfwinning vroeger en intensieve landbouw tegenwoordig droogt het veen in snel tempo uit. Volgens klimaatexperts is het opnieuw nat maken van de gebieden de enige optie voor een duurzame toekomst. Met1916VG Arcadia4 ‘Fertile Grounds’ heeft het Fries Museum een dynamisch laboratorium ingericht waar mensen met elkaar in gesprek kunnen over de centrale vraag: ‘Welke toekomst is er voor het Friese veenweidegebied?’

In de museumhal staat vlak bij de ingang een installatie van de Onkruidenier die Swiet-Swit ( Nederlands: Zoet–Zweet) heet en laat zien welke rol klimaatverandering gaat spelen bij het verbouwen van gewassen. Het is een langlopend onderzoek naar de oneindige verbondenheid tussen zoet en zout in ons lichaam en in het landschap. Terwijl we in Nederland continu het water beheersen met sluizen, dammen en dijken en het waterpeil systematisch in de gaten houden, gaat de Onkruidenier na wat de gevolgen zullen zijn van een dalend landschap en een stijgende zeespiegel. Een voorbeeld is te vinden in het weidevogelgebied Skrins in Friesland dat ligt in een ingepolderde geul van de middeleeuwse zeearm de Middelzee. De polder wordt als mislukt beschouwd omdat de grond gedeeltelijk nat en zilt is gebleven: de zee is hier niet volledig bedwongen. Wat is er gebeurd met de planten in dat gebied? En: wat gebeurt er wanneer wij ons als mens aanpassen aan een veranderend landschap dat steeds natter en zouter wordt? Op de foto is het water bedekt met eendenkroos, dat eiwitrijk is en misschien gebruikt kan worden als grondstof voor voedingsmiddelen.
Het is (nog) een kleine installatie waar je makkelijk aan voorbij gaat maar het stelt belangrijke vragen over onze toekomst in relatie tot de omgeving. En hij groeit mee met het 100 dagen durende Arcadia.

----------

De foto's zijn van de schrijver



© 2022 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Arcadia (2) Dik Kruithof
1916VG Arcadia3
De bomen zijn op de Tweebaksmarkt. Dat is misschien wel de mooiste straat van Leeuwarden, met het Provinciehuis, de Kanselarij en de oude gebouwen van het Fries Museum. Toen ik bij die oude gebouwen was bleek dat ze daar ook meedoen aan Arcadia met een speciale tentoonstelling over duurzaamheid. Bio Based Bouwen geeft een overzicht van projecten in Fryslân waar gewerkt wordt met nieuw bouwmateriaal zoals vlas en vezelhennep of met een andere manier van bouwen. Een voorbeeld is It Swettehûs, het circulaire icoon van de Provincie. Het is een nieuw gebouw op een industrieterrein in Leeuwarden van waaruit 40 bruggen in de provincie op afstand worden bediend. Het gebouw zou voor 40% uit hergebruikt materiaal moeten bestaan en de ambitie was om zoveel mogelijk bio based materiaal toe te passen. Afgedankte meerpalen van basralocus, een van de hardste houtsoorten ter wereld, zijn gebruikt als kolommen in het gebouw en voor de gevelbekleding, oud hout voor de afwerking.

Het Fries Museum doet ook mee aan Arcadia. De grote tentoonstelling over de Franse landschapsschilders is onderdeel van het hoofdprogramma maar er is nu ook een kleinere tentoonstelling waarin kunstenares Christien Meindertsma een nieuwe blik werpt op het Friese veenweidegebied. Dat beslaat ongeveer 60.000 hectare, bijna een-vijfde van de provincie, vooral in het zuidwesten. De draslanden, natte weilanden, zijn de stille helden van ons klimaatprobleem want ze slaan veel CO2 op. Maar door de turfwinning vroeger en intensieve landbouw tegenwoordig droogt het veen in snel tempo uit. Volgens klimaatexperts is het opnieuw nat maken van de gebieden de enige optie voor een duurzame toekomst. Met1916VG Arcadia4 ‘Fertile Grounds’ heeft het Fries Museum een dynamisch laboratorium ingericht waar mensen met elkaar in gesprek kunnen over de centrale vraag: ‘Welke toekomst is er voor het Friese veenweidegebied?’

In de museumhal staat vlak bij de ingang een installatie van de Onkruidenier die Swiet-Swit ( Nederlands: Zoet–Zweet) heet en laat zien welke rol klimaatverandering gaat spelen bij het verbouwen van gewassen. Het is een langlopend onderzoek naar de oneindige verbondenheid tussen zoet en zout in ons lichaam en in het landschap. Terwijl we in Nederland continu het water beheersen met sluizen, dammen en dijken en het waterpeil systematisch in de gaten houden, gaat de Onkruidenier na wat de gevolgen zullen zijn van een dalend landschap en een stijgende zeespiegel. Een voorbeeld is te vinden in het weidevogelgebied Skrins in Friesland dat ligt in een ingepolderde geul van de middeleeuwse zeearm de Middelzee. De polder wordt als mislukt beschouwd omdat de grond gedeeltelijk nat en zilt is gebleven: de zee is hier niet volledig bedwongen. Wat is er gebeurd met de planten in dat gebied? En: wat gebeurt er wanneer wij ons als mens aanpassen aan een veranderend landschap dat steeds natter en zouter wordt? Op de foto is het water bedekt met eendenkroos, dat eiwitrijk is en misschien gebruikt kan worden als grondstof voor voedingsmiddelen.
Het is (nog) een kleine installatie waar je makkelijk aan voorbij gaat maar het stelt belangrijke vragen over onze toekomst in relatie tot de omgeving. En hij groeit mee met het 100 dagen durende Arcadia.

----------

De foto's zijn van de schrijver

© 2022 Dik Kruithof
powered by CJ2