archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Brief uit ... delen printen terug
Europa en de stier Ruurd Kunnen

0920BS Europa op stier
Terwijl in Nederland de verkiezingsstrijd woedde, zat ik op Kreta. Het meeste gehakketak tussen de lijsttrekkers heb ik daardoor gemist. Daar mag ik, heeft men mij verzekerd, blij om zijn.

Op Kreta is Zeus geboren, de oppergod uit de Griekse Oudheid, en op dit eiland heeft hij Europa bezwangerd. Europa was de dochter van de Fenicische koning Agenor. Zij was van een oogverblindende schoonheid waaraan Zeus geen weerstand kon bieden. In de gedaante van een witte stier verleidde en ontvoerde hij haar. Op Kreta toonde de oppergod zijn ware gedaante en voltrok De Daad, waarna hij fluks weer naar zijn vrouw Hera op de Olympus ging en Europa drie zonen baarde. Een van die zonen was Minos, de goede, rechtvaardige koning die Kreta een lange periode van voorspoed heeft bezorgd. De Minoïsche beschaving is de basis van de huidige Europese cultuur. Met recht is ons continent naar Minos’ moeder vernoemd.


Uit de mythe van Europa en de stier die Zeus was, zou je kunnen afleiden dat er vanaf het allereerste begin nogal ruw met Europa is omgegaan. Er zijn afbeeldingen waarop de prinses zich angstig aan de nek van het vervaarlijke beest vasthoudt en duidelijk geen plezier beleeft aan het avontuur. Echter, niet iedereen is het eens met de interpretatie van ontvoering en verkrachting. Je kunt uit het verhaal ook afleiden dat Europa uit vrije wil op de zachte rug van de stier is geklommen, nieuwsgierig en behaagziek als ze was. Zij wordt daarom wel eens vergeleken met de hoer van Babylon en uitgaande van die interpretatie zijn er beelden en schilderijen gemaakt waarop een uitdagende Europa ruggelings is neergevleid op de rug van de stier.

Europa en de stier staan ook op de Griekse twee-euromunt. Europa straalt hier angst noch lust uit. Ze zit heel neutraal op de rug van het beest, alsof ze zeggen wil: ‘hier zit ik’. Nederlanders zien direct dat dit een bewust politiek verantwoorde beeltenis is (ik buig niet naar links en ik buig niet naar rechts), maar de Grieken wilden hiermee ongetwijfeld de verbondenheid van Griekenland, Europa en de euro tot uiting brengen. Dat was in 2000. De Kretenzer stad Agios Nikolaos heeft dit in 2005 nog eens dunnetjes over gedaan door een beeld van Europa en de stier aan het Europese parlement te schenken, dat nu voor het parlementsgebouw in Straatsburg staat. Europa zit achterstevoren op de stier, armen en benen gespreid, heur haar wapperend in de wind. Blij, triomfantelijk, uitnodigend.

Het beeld dat vanaf 2011 aan de haven van Agios Nikolaos staat is heel anders. De tijden zijn veranderd, de positieve boodschap moet iets zwaarder worden aangezet. Europa zit dwars op de rug van de stier en houdt zelfverzekerd twee voorwerpen omhoog. In haar rechterhand een bol, in haar linker een duif. Wat de bedoeling van de kunstenaar was, weet ik niet, maar ik maak ervan dat de Europa in Agios Nikolaos vrede0920BS EuropastierKK en saamhorigheid uitdraagt.

Je kunt natuurlijk vraagtekens zetten bij de bewering dat de basis van de Europese cultuur via koning Minos is gelegd door oppergod Zeus en mensenkind Europa. Niet iedereen gelooft in goden en niemand gelooft nog in Zeus. Over koning Minos is vrijwel niets bekend. Als hij bestaan heeft, dan zou dat zo’n 3300 jaar voor Chr. zijn geweest. En de mythe is niet erg verheffend. De Griekse goden gebruikten de mensen uitsluitend om hun eigen genoegens bot te vieren en onderlinge twisten uit te vechten. Dat zou je ook als symbolisch voor de huidige relatie tussen Griekenland en Europa kunnen beschouwen ….

Er is weinig twijfel over mogelijk dat de Grieken het geld gemakkelijk uitgeven. De belastingmoraal is laag. Woningen zijn belastingvrij zolang zij nog in aanbouw zijn, dus zie je veel bewoonde half afgebouwde huizen. De gezondheidszorg is gratis en dus wordt er veel gebruik van gemaakt. De eerstverantwoordelijken voor de gigantische staatsschuld zijn echter de politieke en economische elites. De gewone Grieken kan hoogstens worden aangerekend dat zij deze elites bij de verkiezingen steeds in het zadel hebben laten zitten.
Veel Grieken worden nu getroffen door de crisis en de bezuinigingen die door Brussel worden verordonneerd. De werkloosheid is hoog, mensen verliezen hun woning en hun pensioen. De 73-jarige beheerder van het appartementencomplex waar wij bivakkeerden was gedwongen weer te gaan werken omdat zijn pensioen was gekort. Hij keerde terug in het familiebedrijf dat een administratrice ontsloeg om hem te kunnen betalen. Een schoolvoorbeeld van de manier waarop bezuinigingen een economie in de soep kunnen draaien.

Een van de hoofdpunten in de verkiezingsstrijd was welke houding Nederland tegenover Europa zou moeten innemen. De vraag was of ‘eruit stappen’ duurder is dan ‘erin blijven’, of omgekeerd. De achterliggende motivatie was in beide gevallen het najagen van financieel-economisch eigenbelang. Als we eruit zouden stappen zouden we bovendien onze mooie gulden weer terugkrijgen. In Europa zouden we mee kunnen doen aan de bestraffing en disciplinering van ‘die Grieken’ (en die Italianen en die Spanjaarden) die ons zo op kosten hebben gejaagd en dat is ook fijn. Werken moeten ze, net als wij. Het moet afgelopen zijn met het geluier op de zonnige stranden. Werken en belasting betalen, dat is wat wij willen zien.
Een keuze tegen Europa zou een keuze voor onszelf zijn; een keuze voor Europa is een keuze tegen de Grieken.

‘Nederland kiest voor Europa’, was de krantenkop die bij thuiskomst het meest opviel. ‘Net als Zeus’, was mijn eerste gedachte.
 
******************************************
Het eerste plaatje is de afbeelding van een ansichtkaart.
De tekening is van Katharina Kouwenhoven.


© 2012 Ruurd Kunnen meer Ruurd Kunnen - meer "Brief uit ..."
Beschouwingen > Brief uit ...
Europa en de stier Ruurd Kunnen
0920BS Europa op stier
Terwijl in Nederland de verkiezingsstrijd woedde, zat ik op Kreta. Het meeste gehakketak tussen de lijsttrekkers heb ik daardoor gemist. Daar mag ik, heeft men mij verzekerd, blij om zijn.

Op Kreta is Zeus geboren, de oppergod uit de Griekse Oudheid, en op dit eiland heeft hij Europa bezwangerd. Europa was de dochter van de Fenicische koning Agenor. Zij was van een oogverblindende schoonheid waaraan Zeus geen weerstand kon bieden. In de gedaante van een witte stier verleidde en ontvoerde hij haar. Op Kreta toonde de oppergod zijn ware gedaante en voltrok De Daad, waarna hij fluks weer naar zijn vrouw Hera op de Olympus ging en Europa drie zonen baarde. Een van die zonen was Minos, de goede, rechtvaardige koning die Kreta een lange periode van voorspoed heeft bezorgd. De Minoïsche beschaving is de basis van de huidige Europese cultuur. Met recht is ons continent naar Minos’ moeder vernoemd.


Uit de mythe van Europa en de stier die Zeus was, zou je kunnen afleiden dat er vanaf het allereerste begin nogal ruw met Europa is omgegaan. Er zijn afbeeldingen waarop de prinses zich angstig aan de nek van het vervaarlijke beest vasthoudt en duidelijk geen plezier beleeft aan het avontuur. Echter, niet iedereen is het eens met de interpretatie van ontvoering en verkrachting. Je kunt uit het verhaal ook afleiden dat Europa uit vrije wil op de zachte rug van de stier is geklommen, nieuwsgierig en behaagziek als ze was. Zij wordt daarom wel eens vergeleken met de hoer van Babylon en uitgaande van die interpretatie zijn er beelden en schilderijen gemaakt waarop een uitdagende Europa ruggelings is neergevleid op de rug van de stier.

Europa en de stier staan ook op de Griekse twee-euromunt. Europa straalt hier angst noch lust uit. Ze zit heel neutraal op de rug van het beest, alsof ze zeggen wil: ‘hier zit ik’. Nederlanders zien direct dat dit een bewust politiek verantwoorde beeltenis is (ik buig niet naar links en ik buig niet naar rechts), maar de Grieken wilden hiermee ongetwijfeld de verbondenheid van Griekenland, Europa en de euro tot uiting brengen. Dat was in 2000. De Kretenzer stad Agios Nikolaos heeft dit in 2005 nog eens dunnetjes over gedaan door een beeld van Europa en de stier aan het Europese parlement te schenken, dat nu voor het parlementsgebouw in Straatsburg staat. Europa zit achterstevoren op de stier, armen en benen gespreid, heur haar wapperend in de wind. Blij, triomfantelijk, uitnodigend.

Het beeld dat vanaf 2011 aan de haven van Agios Nikolaos staat is heel anders. De tijden zijn veranderd, de positieve boodschap moet iets zwaarder worden aangezet. Europa zit dwars op de rug van de stier en houdt zelfverzekerd twee voorwerpen omhoog. In haar rechterhand een bol, in haar linker een duif. Wat de bedoeling van de kunstenaar was, weet ik niet, maar ik maak ervan dat de Europa in Agios Nikolaos vrede0920BS EuropastierKK en saamhorigheid uitdraagt.

Je kunt natuurlijk vraagtekens zetten bij de bewering dat de basis van de Europese cultuur via koning Minos is gelegd door oppergod Zeus en mensenkind Europa. Niet iedereen gelooft in goden en niemand gelooft nog in Zeus. Over koning Minos is vrijwel niets bekend. Als hij bestaan heeft, dan zou dat zo’n 3300 jaar voor Chr. zijn geweest. En de mythe is niet erg verheffend. De Griekse goden gebruikten de mensen uitsluitend om hun eigen genoegens bot te vieren en onderlinge twisten uit te vechten. Dat zou je ook als symbolisch voor de huidige relatie tussen Griekenland en Europa kunnen beschouwen ….

Er is weinig twijfel over mogelijk dat de Grieken het geld gemakkelijk uitgeven. De belastingmoraal is laag. Woningen zijn belastingvrij zolang zij nog in aanbouw zijn, dus zie je veel bewoonde half afgebouwde huizen. De gezondheidszorg is gratis en dus wordt er veel gebruik van gemaakt. De eerstverantwoordelijken voor de gigantische staatsschuld zijn echter de politieke en economische elites. De gewone Grieken kan hoogstens worden aangerekend dat zij deze elites bij de verkiezingen steeds in het zadel hebben laten zitten.
Veel Grieken worden nu getroffen door de crisis en de bezuinigingen die door Brussel worden verordonneerd. De werkloosheid is hoog, mensen verliezen hun woning en hun pensioen. De 73-jarige beheerder van het appartementencomplex waar wij bivakkeerden was gedwongen weer te gaan werken omdat zijn pensioen was gekort. Hij keerde terug in het familiebedrijf dat een administratrice ontsloeg om hem te kunnen betalen. Een schoolvoorbeeld van de manier waarop bezuinigingen een economie in de soep kunnen draaien.

Een van de hoofdpunten in de verkiezingsstrijd was welke houding Nederland tegenover Europa zou moeten innemen. De vraag was of ‘eruit stappen’ duurder is dan ‘erin blijven’, of omgekeerd. De achterliggende motivatie was in beide gevallen het najagen van financieel-economisch eigenbelang. Als we eruit zouden stappen zouden we bovendien onze mooie gulden weer terugkrijgen. In Europa zouden we mee kunnen doen aan de bestraffing en disciplinering van ‘die Grieken’ (en die Italianen en die Spanjaarden) die ons zo op kosten hebben gejaagd en dat is ook fijn. Werken moeten ze, net als wij. Het moet afgelopen zijn met het geluier op de zonnige stranden. Werken en belasting betalen, dat is wat wij willen zien.
Een keuze tegen Europa zou een keuze voor onszelf zijn; een keuze voor Europa is een keuze tegen de Grieken.

‘Nederland kiest voor Europa’, was de krantenkop die bij thuiskomst het meest opviel. ‘Net als Zeus’, was mijn eerste gedachte.
 
******************************************
Het eerste plaatje is de afbeelding van een ansichtkaart.
De tekening is van Katharina Kouwenhoven.
© 2012 Ruurd Kunnen
powered by CJ2