De verkiezingen zijn geweest en het plaatje dat in verschillende kranten verscheen gaf grote verschillen aan. Vrijwel het hele land was blauw, van gemeenten waar de VVD de grootste was en de grote steden werden rood, de kleur van de PvdA. In de Verenigde Staten is dit al veel langer zichtbaar. Daar is vrijwel het hele land rood van de Republikeinen, met een blauwe westkust (Californië) en een blauwe hoek in het noordoosten. Tegenstellingen komen altijd goed naar voren in beelden. En die tegenstelling is er ook als het gaat om (economische) ontwikkeling. De steden zijn ‘booming’, in de regio loopt het leeg. Steden groeien, het platteland krimpt.

Een hoogleraar economische geografie schetste mij onlangs dat de leegloop van het platteland niet zozeer komt doordat er daar niks is, maar doordat in de steden ‘alles’ is. In wetenschappelijke termen: geen push-factoren, maar pull-factoren. En doordat alles en iedereen naar de steden trekt, worden die steeds aantrekkelijker en trekt dat weer nieuwe mensen, instellingen en bedrijven aan, waardoor het platteland nog verder leeg getrokken wordt.

In het verleden is geprobeerd daar iets tegen te doen. Zo werd de PTT naar Groningen overgeplaatst en ‘kreeg’ Heerlen de Belastingdienst. Het werkte alleen niet. De komst van Vodafone en Philips naar Amsterdam vanuit respectievelijk Maastricht en Eindhoven laat ook zien dat de (grote) stad een magneet is. Zelfs op regionaal niveau gaat het op, zo lijkt het, met Albert Heijn/ Ahold dat uit Zaanstad naar de Zuidelijke IJ-oevers kwam.

Terug naar de verkiezingsuitslag, want met bovenstaande in het achterhoofd kunnen de onderhandelingen van het kabinet nog een interessante dimensie krijgen. Want de VVD zal al die dorpen en kleine steden waar ze de winnaar zijn willen ‘bedienen’, terwijl de PvdA juist de steden een warm hart toedraagt. Het ergste wat er kan gebeuren is dat beide hun zin krijgen en er gelijk beleid en aandacht komt voor beide gebieden. Terwijl de verschillen groot zijn. De VVD zal moeten erkennen dat de steden zijn ‘waar het gebeurt’ en dat de regio, het platteland, daarvan kan profiteren. En de PvdA zal moeten begrijpen dat er niet alleen in de steden mensen zijn die steun nodig hebben van de overheid.

Gelijke monniken, gelijke kappen werkt niet, zeker niet als de verschillen groter worden. Een minimaal aantal leerlingen voor scholen lijkt realistisch, behalve als dat minimum in Amsterdam en Veenhuizen hetzelfde is. Hetzelfde geldt voor een voorziening als een ziekenhuis. Hopelijk komen ze eruit en krijgen stad en platteland allebei het beleid dat ze verdienen én dat ze nodig hebben. Anders worden de tegenstellingen alleen maar groter in ons kleine landje.

 

************************

De tekening is van Henk Klaren

 

****************************