archiefvorig nr.lopend nr.

Bezigheden > Ergernissen delen printen terug
Overdrijven is ook een kunst Arie de Jong

1910BZ Overdrijven
In het nieuwste nummer van De Kampioen, het tijdschrift voor de grootste vereniging van Nederland, de ANWB, viel mijn oog op het kopje ‘nul verkeersslachtoffers in 2050’. Ooit heb ik al een stukje in De Leunstoel gewijd aan een brief van minister Cora van Nieuwenhuizen (u weet wel, de minister die voortijdig ermee ophield om voorzitter te worden van de energielobby) aan de Tweede Kamer over het nastreven van nul verkeersdoden. Het is heel verstandig het aantal doden en gewonden in het verkeer terug te dringen. Veel onnodig leed kan bespaard blijven. Maar wie de suggestie doet dat het aantal doden in het verkeer terug kan naar nul, is niet goed wijs. Niet alleen omdat de teleurstelling ingebakken is, maar het gaat ook voorbij aan de realiteit en aan het altijd aanwezig zijn van meer belangen. 

(Nul doden kan bij het geheel stilleggen van alle verkeer. Zonder verkeer kun je echter niet. En in het verkeer heb je nu eenmaal bestuurders van wie de aandacht wordt afgeleid of die onwel worden, bejaarde fietsers op elektrisch aangedreven fietsen die hun evenwicht verliezen, overstekende honden en kinderen en zelfs omvallende bomen.) 

Nu blijkt dat de flauwekul van nul verkeersdoden ook voortkomt uit een bundeling van organisaties: de verkeersveiligheidscoalitie. Lovenswaardig dat die bestaat en heel goed dat die komt met ideeën en maatschappelijke druk om ervoor te zorgen dat het verkeer veel veiliger wordt. Maar opnieuw: wie net doet alsof je naar nul doden in het verkeer kunt, houdt zichzelf en de samenleving voor het lapje. Zo’n gedrag van overdrijving komt vaak voor. Blijkbaar lukt het mensen slecht om in een gezelschap van optimistisch gestemde functionarissen de vinger op te steken en te melden: dit is niet realistisch, kunnen we even kijken wat wel mogelijk is?

Onbereikbaar

Het leggen van de lat op een hoogte die onbereikbaar is, komt veel voor, vooral in de politiek. Zo heb ik me aan weinig zo gestoord als aan de zogeheten Lissabon-doelstellingen. De leiders van de Europese Unie waren in Lissabon bijeen onder voorzitterschap van de Portugese minister-president. Zoals bekend rouleert het voorzitterschap van de EU elke zes maanden. Elk deelnemend land komt aan de beurt, op alfabetische volgorde. In maart 2000 was de top in Lissabon en daar sprak men het volgende af: de Europese Unie moest ‘de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld worden die in staat is tot duurzame economische groei met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang’. 

Hoezo moet je beter zijn dan de rest van de wereld? En waarop berust het idee dat je die positie kunt bereiken? En ben je er ook tevreden mee als je veel voor elkaar krijgt op dit vlak, maar niet de beste bent? En als je de beste niet wordt, wat dan? En als je het doel bereikt, hoeveel jaar moet die positie dan vastgehouden worden? Kortom, een hoop vragen waar toen aan voorbij werd gegaan. Je zou zeggen, als zulke belangrijke mensen bijeen zijn, dan zijn er toch wel corrigerende mensen tussen die ervoor oppassen dat het wensdenken niet met je op de loop gaat? Of die spontaan uitslag krijgen van gezwollen doelen?

Het komt echter zo vaak voor. Grote beursgenoteerde ondernemingen die aan de aandeelhouders een rendement beloven dat nog hoger is dan de prachtige cijfers van het afgelopen jaar of, als ze heel ongeduldig zijn, van het afgelopen kwartaal. Dat kan toch alleen maar op een teleurstelling uitlopen? 

Ook in het voetbal

Of de besturen of financiers van in het oog lopende voetbalclubs die het behalen van de hoofdprijs voorspiegelen. Juventus dat, na een aantal malen kampioen te zijn geworden van Italië, de kaarten zet op het behalen van de eerste plaats van de Champions League. Hinderlijk dat ook Paris St. Germain alles ervoor over heeft om diezelfde Champions League te winnen. Maar gelukkig is er ook Manchester City dat hetzelfde wil bereiken, net als Bayern München, Real Madrid en Ajax. Het lukte recent geen van die clubs, maar ze blijven het proberen. Spelers wisselen van clubs voor absurde transferbedragen, krijgen salarissen die de fantasie ontstijgen en verworden tot over het paard getilde idioten. Soms komt ook in het voetbal hoogmoed ten val. Barcelona had zich zo in de schulden gewerkt om op het eerste plan te opereren, dat ze hun beste (nou ja, hun duurste) spelers kwijtraakten. De gehele voorhoede van spelers die elk meededen in de wedstijd wie de beste speler is van Europa vertrok naar de concurrentie. Zodat nu Luuk de Jong in plaats van Neymar (da Silva Santos Junior) de doelpunten moet maken. Dat lukt maar mondjesmaat, dus Barcelona speelt geen rol meer van betekenis. Of liever: Barcelona is momenteel een goede middenmoter in Spanje en kan niet meer meedraaien op het eerste plan in Europa. De lat werd te hoog gelegd.

In het voetbal (en nog wat veel bekeken sporten) zijn de financiële belangen groot. Dan krijg je paniekreacties als het even tegenzit en de gefantaseerde doelen niet worden gehaald, zoals kampioen worden, meedraaien in de top van Europa, maar soms ook voorkomen om te degraderen uit de hoogste divisie. Het ontslaan van trainers is in het topvoetbal de norm geworden. Maar wat zo gek is, die lui zitten na verloop van tijd weer bij een andere club, tegen een miljoenensalaris, om daar weer onhaalbare doelen te halen. Wat te denken van José Mourinho, een wat over het paard getilde toptrainer, die de ontslagen aan elkaar rijgt? Wie zoals ik het Britse voetbal volgt, ziet daar een stoelendans van trainers. Nog los van het rondpompen van spelers.

Terug naar de politiek. We hebben in Nederland een nieuw kabinet, en wat wil dat: Nederland in de voorhoede plaatsen bij het klimaatbeleid (we zitten nu bepaald niet in die voorhoede). Hoezo in de voorhoede? Laat gewoon weten wat je wilt bereiken en doe je best daarvoor, in andere landen doen ze het op hun manier. Het is geen wedstrijd!
Mijn moeder verzuchtte in zo’n geval altijd: overdrijven is ook een vak.

----------

De illustratie is van Coc van Duijn.
Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/



© 2022 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "Ergernissen" -
Bezigheden > Ergernissen
Overdrijven is ook een kunst Arie de Jong
1910BZ Overdrijven
In het nieuwste nummer van De Kampioen, het tijdschrift voor de grootste vereniging van Nederland, de ANWB, viel mijn oog op het kopje ‘nul verkeersslachtoffers in 2050’. Ooit heb ik al een stukje in De Leunstoel gewijd aan een brief van minister Cora van Nieuwenhuizen (u weet wel, de minister die voortijdig ermee ophield om voorzitter te worden van de energielobby) aan de Tweede Kamer over het nastreven van nul verkeersdoden. Het is heel verstandig het aantal doden en gewonden in het verkeer terug te dringen. Veel onnodig leed kan bespaard blijven. Maar wie de suggestie doet dat het aantal doden in het verkeer terug kan naar nul, is niet goed wijs. Niet alleen omdat de teleurstelling ingebakken is, maar het gaat ook voorbij aan de realiteit en aan het altijd aanwezig zijn van meer belangen. 

(Nul doden kan bij het geheel stilleggen van alle verkeer. Zonder verkeer kun je echter niet. En in het verkeer heb je nu eenmaal bestuurders van wie de aandacht wordt afgeleid of die onwel worden, bejaarde fietsers op elektrisch aangedreven fietsen die hun evenwicht verliezen, overstekende honden en kinderen en zelfs omvallende bomen.) 

Nu blijkt dat de flauwekul van nul verkeersdoden ook voortkomt uit een bundeling van organisaties: de verkeersveiligheidscoalitie. Lovenswaardig dat die bestaat en heel goed dat die komt met ideeën en maatschappelijke druk om ervoor te zorgen dat het verkeer veel veiliger wordt. Maar opnieuw: wie net doet alsof je naar nul doden in het verkeer kunt, houdt zichzelf en de samenleving voor het lapje. Zo’n gedrag van overdrijving komt vaak voor. Blijkbaar lukt het mensen slecht om in een gezelschap van optimistisch gestemde functionarissen de vinger op te steken en te melden: dit is niet realistisch, kunnen we even kijken wat wel mogelijk is?

Onbereikbaar

Het leggen van de lat op een hoogte die onbereikbaar is, komt veel voor, vooral in de politiek. Zo heb ik me aan weinig zo gestoord als aan de zogeheten Lissabon-doelstellingen. De leiders van de Europese Unie waren in Lissabon bijeen onder voorzitterschap van de Portugese minister-president. Zoals bekend rouleert het voorzitterschap van de EU elke zes maanden. Elk deelnemend land komt aan de beurt, op alfabetische volgorde. In maart 2000 was de top in Lissabon en daar sprak men het volgende af: de Europese Unie moest ‘de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld worden die in staat is tot duurzame economische groei met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang’. 

Hoezo moet je beter zijn dan de rest van de wereld? En waarop berust het idee dat je die positie kunt bereiken? En ben je er ook tevreden mee als je veel voor elkaar krijgt op dit vlak, maar niet de beste bent? En als je de beste niet wordt, wat dan? En als je het doel bereikt, hoeveel jaar moet die positie dan vastgehouden worden? Kortom, een hoop vragen waar toen aan voorbij werd gegaan. Je zou zeggen, als zulke belangrijke mensen bijeen zijn, dan zijn er toch wel corrigerende mensen tussen die ervoor oppassen dat het wensdenken niet met je op de loop gaat? Of die spontaan uitslag krijgen van gezwollen doelen?

Het komt echter zo vaak voor. Grote beursgenoteerde ondernemingen die aan de aandeelhouders een rendement beloven dat nog hoger is dan de prachtige cijfers van het afgelopen jaar of, als ze heel ongeduldig zijn, van het afgelopen kwartaal. Dat kan toch alleen maar op een teleurstelling uitlopen? 

Ook in het voetbal

Of de besturen of financiers van in het oog lopende voetbalclubs die het behalen van de hoofdprijs voorspiegelen. Juventus dat, na een aantal malen kampioen te zijn geworden van Italië, de kaarten zet op het behalen van de eerste plaats van de Champions League. Hinderlijk dat ook Paris St. Germain alles ervoor over heeft om diezelfde Champions League te winnen. Maar gelukkig is er ook Manchester City dat hetzelfde wil bereiken, net als Bayern München, Real Madrid en Ajax. Het lukte recent geen van die clubs, maar ze blijven het proberen. Spelers wisselen van clubs voor absurde transferbedragen, krijgen salarissen die de fantasie ontstijgen en verworden tot over het paard getilde idioten. Soms komt ook in het voetbal hoogmoed ten val. Barcelona had zich zo in de schulden gewerkt om op het eerste plan te opereren, dat ze hun beste (nou ja, hun duurste) spelers kwijtraakten. De gehele voorhoede van spelers die elk meededen in de wedstijd wie de beste speler is van Europa vertrok naar de concurrentie. Zodat nu Luuk de Jong in plaats van Neymar (da Silva Santos Junior) de doelpunten moet maken. Dat lukt maar mondjesmaat, dus Barcelona speelt geen rol meer van betekenis. Of liever: Barcelona is momenteel een goede middenmoter in Spanje en kan niet meer meedraaien op het eerste plan in Europa. De lat werd te hoog gelegd.

In het voetbal (en nog wat veel bekeken sporten) zijn de financiële belangen groot. Dan krijg je paniekreacties als het even tegenzit en de gefantaseerde doelen niet worden gehaald, zoals kampioen worden, meedraaien in de top van Europa, maar soms ook voorkomen om te degraderen uit de hoogste divisie. Het ontslaan van trainers is in het topvoetbal de norm geworden. Maar wat zo gek is, die lui zitten na verloop van tijd weer bij een andere club, tegen een miljoenensalaris, om daar weer onhaalbare doelen te halen. Wat te denken van José Mourinho, een wat over het paard getilde toptrainer, die de ontslagen aan elkaar rijgt? Wie zoals ik het Britse voetbal volgt, ziet daar een stoelendans van trainers. Nog los van het rondpompen van spelers.

Terug naar de politiek. We hebben in Nederland een nieuw kabinet, en wat wil dat: Nederland in de voorhoede plaatsen bij het klimaatbeleid (we zitten nu bepaald niet in die voorhoede). Hoezo in de voorhoede? Laat gewoon weten wat je wilt bereiken en doe je best daarvoor, in andere landen doen ze het op hun manier. Het is geen wedstrijd!
Mijn moeder verzuchtte in zo’n geval altijd: overdrijven is ook een vak.

----------

De illustratie is van Coc van Duijn.
Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/

© 2022 Arie de Jong
powered by CJ2