 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
|
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Beschouwingen > De verbazing | ||||
| Is dit een varkenscyclus? Nee, niet echt! | De dienstdoende redacteuren | |||
 Is dit ook een varkenscyclus?Als oud student van de Landbouwuniversiteit heb ik altijd belangstelling gehouden voor de Nederlandse landbouw en omdat mijn Pake een veeboerderij had, vooral de veeteelt. Een van de verschijnselen waarmee wij op dat terrein kennis maakten was de varkenscyclus: de prijzen zijn hoog, dat leidt tot meer varkens, waardoor het aanbod groter wordt en de prijs weer zakt. In de Nederlandse zuivelsector lijkt zich nu met een vertragingsfactor hetzelfde voor te doen: de melkprijs was enige jaren hoog omdat er veel vraag was uit het buitenland, een beperkende maatregel - het melkquotum - kon dus wel worden afgeschaft en dat gebeurde ook. De beperking op de mest (fosfaatquotum) bleef wel bestaan. Toch schijnen er (veel?) individuele boeren te zijn die grote investeringen hebben gedaan om meer melk te produceren (soms zelfs zonder rekening te houden met het mestquotum?). Een onverwachte gebeurtenis, de combinatie van economische crisis en politieke crisis die de Chinese en Russische markt doet wegvallen heeft nu de melkprijs laten zakken tot ver onder kostprijsniveau? Wie moet dat oplossen? De consument omdat er nu ineens vergelijkingen gemaakt worden tussen de melkprijs voor de boer en de melkprijs voor de consument? De Rabobank, die waarschijnlijk verreweg de grootste verschaffer is van leningen voor uitbreidingen die niet verantwoord bleken? De Nederlandse staat omdat we een bloeiende zuivelsector hebben die van groot belang is voor onze economie? (DK) ************ Nee, niet echt! Belangrijkste verschil tussen de varkens- en melkveehouderij is dat de eerste sector inderdaad een marktsector is (met vraag en aanbod, die opbrengstprijzen bepalen) en de tweede lange tijd een min of meer beschermde status heeft gehad. De directe prijsondersteuning en marktbescherming zijn voor de Europese zuivelsector in de loop der jaren nagenoeg geheel afgeschaft. Daarvoor in de plaats gekomen is een stelsel van premies en inkomenstoeslagen; alle melkveehouders ontvangen die jaarlijks. Dit houdt onder meer verband met het feit dat het om grondgebonden productie gaat. De regulering van het zuivelaanbod in de EU (melkquota) kwam in Brussel het laatste decennium steeds meer ter discussie, omdat zowel de Europese Commissie (het dagelijks bestuur van de EU) als de landbouwministers in Europa (de EU-Landbouwraad) met het gemeenschappelijk landbouwbeleid een marktgerichter koers wilden gaan varen. Zo kwam na ruim dertig jaar een einde aan het tijdperk van de melkquota. Het definitieve besluit daarover dateert van 2008. Dat besluit staat derhalve los van de twee gunstige melkprijsjaren (2013 – 2014), die melkveehouders achter de rug hebben. De laatste twee melkprijsjaren zijn topjaren geweest met gemiddeld historisch hoge melkprijzen. De zuivelmarkt is een wereldmarkt geworden met fluctuerende prijzen. De quota waren trouwens ook geen garantie voor hoge prijzen, zoals eerder bleek in 2009 toen de melkprijs ook ver wegzakte. Op 31 maart kwam er een einde aan de melkquota, ook in Nederland. Het klopt dat een deel van de melkveehouders – ik schat 20 tot 30% – heeft gekozen voor een groeiscenario. Ze hadden al op dat einde geanticipeerd door meer koeien te gaan houden. Het risico van een hoge superheffing (de boete voor meer produceren dan het individuele quotum) namen ze op de koop toe vanwege de hoge melkprijs. De groei van de melkproductie in Nederland zette dit voorjaar door. De groei ging zo hard dat spanning ontstond met het in Brussel afgesproken fosfaatplafond; eerder is namelijk overeengekomen dat de hoeveelheid fosfaat in dierlijke mest in Nederland niet boven een bepaald niveau mag komen. Dat dreigde wel te gebeuren en daarom koos staatssecretaris Dijksma voor een noodgreep: een voor de melkveehouderij nieuw systeem van fosfaatrechten om de productie in de hand te houden. Inderdaad: de Europese productiebeheersing is weg en daarvoor een in de plaats komt in ons land een nieuw systeem om de productie te reguleren. Dit zal met ingang van 2016 worden ingevoerd, al zal de uitwerking en invoering ervan nog een hels karwei worden. Het is juist dat de gedempte vraag naar zuivel (Rusland, Azië) wereldwijd doorwerkt op de melkprijs. Het is ook juist dat individuele boeren besloten om fors uit te breiden en hun productie soms meer dan te verdubbelen. Dat zijn individuele besluiten van ondernemers die vooruit willen en die – de een meer dan de ander – rekening hebben gehouden met grondgebondenheid (relatie aantal dieren en aantal bij bedrijf behorende hectares grond). Dat er nu nogal wat opwinding is over de inderdaad lage melkprijs heeft alles te maken met grote investeringen van veehouders én het nieuwe systeem van fosfaatrechten, dat de melkproductie aan banden legt. Ter ontnuchtering: de Rabobank (met om en nabij 85% van de agrarische kredietmarkt) meldde afgelopen week dat er geen sprake is van grootschalige liquiditeitsproblemen, ook niet in de melkveehouderij. Voor melkveehouders is de situatie heel anders dan een jaar geleden. Los van de fosfaatrechten weten ze maar al te goed dat ze afhankelijk zijn van de ontwikkeling op de mondiale zuivelmarkt. Analisten van de zuivelmarkten zien nog geen herstel van de marktprijs. Die komt er wel, omdat de vraag naar zuivelproducten mondiaal met 1 á 2 procent per jaar blijft stijgen. De vraag is alleen wanneer. (JL) *********************** De dienstdoende redacteuren waren deze keer Dik Kruithof en Jack Luiten --------------------------------------------- Bestel uw boeken, CD’s en veel meer bij bolcom via de banner rechts. Dan steunt u De Leunstoel |
||||
| © 2015 De dienstdoende redacteuren | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||