archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden delen printen terug
Leuk of niet: leven blijft leren Peter Schröder

1219BS School 1Zeker weten? Nou en of! Als we al niet meer naar ‘traditionele’ schoolgebouwen mogen om ‘les’ (klassikaal?; het vermaledijde eenrichtingverkeer tussen alwetende meesters en onwetende leerlingen?) te krijgen, dan worden we in ieder geval nog onderworpen aan de ‘éducation permanente’. Een van de krachtige mechanismen om ons, geëmancipeerde wiki-burgers, toch bij de les te houden is wel de ingebouwde veroudering van onze Informatie- en Communicatietechnologie.

U kent het wel: we ondersteunen de softwareprogramma’s van uw systeem niet langer, u dient te updaten naar ‘Primadeluxe 6.04’. Het nieuwe ‘Primadeluxe’ is niet alleen veel veiliger, maar biedt u ook meer keuzemogelijkheden en werkt veel ‘intuïtiever’. (vooral dat laatste!). Kijk op de site onder ‘Aan de slag met Primadeluxe 6.04’. Ook als we niks met computers doen zijn we de sigaar: wie een nieuwe auto koopt moet tegenwoordig op avondschool om alle nieuwe verworvenheden van het vervoermiddel (‘veel meer dan een ‘vervoermiddel! noem het ‘beleving; u wilt toch niet alleen maar van A naar B gaan!’)

O.K. dan, ik zorg hier voor een praatje & een plaatje en wilde het hebben over schoolleven in soberder tijden, maar merkte dat ik de te vertonen plaatjes niet meer op mijn website kon laden. Ik heb nog geen tijd gehad om op herhaling&vernieuwing te gaan en U moet het nu dus doen met images ‘strictly Low Definition’ van het achterlijke en dus verder goed werkende programma waarmee De Leunstoel werd gemaakt.

Remmende voorsprong?
In een bepaalde periode begon op bepaalde scholen de schooldag met ochtendgymnastiek: leren vraagt om een gezonde geest in gezonde hersens, gezonde hersenen vragen weer om een ook verder gezond lichaam, ‘mens sana in corpore sano’ om met de gymnasiasten (doorgaans geen sterke ‘gymnasten’) te spreken. Zo zien we hier op postkaart 1.a. ergens in het interbellum, jongens van het ‘Collège Saint-Jean Bergmans’ te Antwerpen, in 4 rotten van ongeveer 12 bezig met ‘Lichaamsoefeningen’. In de buitenlucht! Dat ziet er voor de liefhebber goed uit! Hield u vroeger ook zo van schoolgymnastiek? Of probeerde u liever uw snor te drukken? Zoals de meisjes die elke week gebukt gingen onder hun periodiek systeem om maar niet de gymzaal in te hoeven?

We zitten in België, een land van veel Internaten, geleid vanuit de RK moederkerk. Nog steeds. En dat is misschien wel verbazingwekkend, want al in de 14e eeuw waren de stedelingen in Brugge, Gent en Antwerpen de pioniers in het onttrekken van het onderwijs aan het RK gezag. Pioniers met scholen, opgezet van burgerlijke gemeentewege, om de jeugd nu eens niet te vervelen met Latijnse Bijbelteksten, maar nuttige kennis bij te brengen: rekenen en buitenlandse talen. Rekenen en talen om de handel tot grote bloei te kunnen brengen, rekenen om aan de handel te kunnen verdienen, maar ook om betere schepen, huizen, hijskranen en torens mee te kunnen bouwen. De HBS avant la lettre. Later onder het Oostenrijks/Habsburgse regime weer verdwenen. Gold voor de wereldmetropool Brugge een ‘Wet van de remmende voorsprong’?

Kleermaaksters en Linnenwevers
Terug naar het Antwerpen uit dezelfde periode, ditmaal naar kaart 1.b. waarop het ‘Home Marie José’, een ‘Vak- en Huishoudschool voor Kleermaaksters en Linnenwevers, gevestigd aan de Pieter van Hobokenstraat 9. 32 leerlingen zitten1219BS School2 aan tafel handmatig te naaien; 3 mogen hun kunsten beproeven met de trapnaaimachine en twee meisjes zijn bezig gevorderder kleding te passen op paspoppen. (Ook wel mannequins genoemd, Frans woord dat afgeleid is van het Vlaamse ‘Mannenken’) . Er wordt daar serieus gewerkt in het ‘Atelier d’apprentissage – Leerwerkhuis’ onder het toeziend oog van de H. Maagd en de Heere.

En dan in België naar de jaren 50 in de Brusselse gemeente Hoeilaart (postkaart 2.a.). Daar maakte ‘Photo Studio Johnny’, Art (Reportage - Industrie, Amateur-Cine, gevestigd op 2 Pl. Communale) deze knusse foto van een schoollokaal waar jongens les krijgen van een klasgenoot, onder supervisie van een geüniformeerde lerares. Het is leesles, juf heeft tekst op het klassieke schoolbord geschreven en ook voor een mooie illustratie gezorgd. De jongen die ‘de beurt’ heeft wijst met een stevige aanwijsstok (niks laserpen) naar de tekst en het onderwerp is ditmaal ‘De Kermis’. Ik lees: ‘Zondag was het kermis - Het weer was niet zeer mooi – De zon scheen niet – Toch ging de processie uit – Er was veel volk – Ik ging naar de foor – De taarten smaakten lekker – Zondag is het nog kermis’. Op het andere bord is een mooie kar getekend, eronder staat: ‘Dit is een woonwagen’. Mooi hoor! En dat van die processie; het woord Kermis is een afleiding van Kerkmis, zie bijv. de bijdrage ‘Reuzenrad’ in De Leunstoel,  jaargang 9, nummer 1, (Reuzenrad).

Dieren op school
Tot slot een kijkje in het onderwijs bij de poesjes. Op postkaart 2.b. zien we een gekleed konijn met een aanwijsstok bij het bord met woorden en tekeningen. Die geklede kittens zitten in de bank en kijken geïnteresseerd toe. Het onderschrift luidt: ‘Poesjes, denkt goed na’, zegt Meester Konijn ‘Hoeveel zou te zamen 5 en 3 wl zijn?’ Een breinbreker. In november 1935 verzond Corrie Richter uit Amsterdam, deze kaart naar M. v. d. Poel in Ten Boer, Groningen.

----------------------------------------------------------------
De plaatjes komen uit de collectie van Peter Schröder
--------------------------------------------------
Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!


© 2015 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Beelden uit soberder tijden" -
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
Leuk of niet: leven blijft leren Peter Schröder
1219BS School 1Zeker weten? Nou en of! Als we al niet meer naar ‘traditionele’ schoolgebouwen mogen om ‘les’ (klassikaal?; het vermaledijde eenrichtingverkeer tussen alwetende meesters en onwetende leerlingen?) te krijgen, dan worden we in ieder geval nog onderworpen aan de ‘éducation permanente’. Een van de krachtige mechanismen om ons, geëmancipeerde wiki-burgers, toch bij de les te houden is wel de ingebouwde veroudering van onze Informatie- en Communicatietechnologie.

U kent het wel: we ondersteunen de softwareprogramma’s van uw systeem niet langer, u dient te updaten naar ‘Primadeluxe 6.04’. Het nieuwe ‘Primadeluxe’ is niet alleen veel veiliger, maar biedt u ook meer keuzemogelijkheden en werkt veel ‘intuïtiever’. (vooral dat laatste!). Kijk op de site onder ‘Aan de slag met Primadeluxe 6.04’. Ook als we niks met computers doen zijn we de sigaar: wie een nieuwe auto koopt moet tegenwoordig op avondschool om alle nieuwe verworvenheden van het vervoermiddel (‘veel meer dan een ‘vervoermiddel! noem het ‘beleving; u wilt toch niet alleen maar van A naar B gaan!’)

O.K. dan, ik zorg hier voor een praatje & een plaatje en wilde het hebben over schoolleven in soberder tijden, maar merkte dat ik de te vertonen plaatjes niet meer op mijn website kon laden. Ik heb nog geen tijd gehad om op herhaling&vernieuwing te gaan en U moet het nu dus doen met images ‘strictly Low Definition’ van het achterlijke en dus verder goed werkende programma waarmee De Leunstoel werd gemaakt.

Remmende voorsprong?
In een bepaalde periode begon op bepaalde scholen de schooldag met ochtendgymnastiek: leren vraagt om een gezonde geest in gezonde hersens, gezonde hersenen vragen weer om een ook verder gezond lichaam, ‘mens sana in corpore sano’ om met de gymnasiasten (doorgaans geen sterke ‘gymnasten’) te spreken. Zo zien we hier op postkaart 1.a. ergens in het interbellum, jongens van het ‘Collège Saint-Jean Bergmans’ te Antwerpen, in 4 rotten van ongeveer 12 bezig met ‘Lichaamsoefeningen’. In de buitenlucht! Dat ziet er voor de liefhebber goed uit! Hield u vroeger ook zo van schoolgymnastiek? Of probeerde u liever uw snor te drukken? Zoals de meisjes die elke week gebukt gingen onder hun periodiek systeem om maar niet de gymzaal in te hoeven?

We zitten in België, een land van veel Internaten, geleid vanuit de RK moederkerk. Nog steeds. En dat is misschien wel verbazingwekkend, want al in de 14e eeuw waren de stedelingen in Brugge, Gent en Antwerpen de pioniers in het onttrekken van het onderwijs aan het RK gezag. Pioniers met scholen, opgezet van burgerlijke gemeentewege, om de jeugd nu eens niet te vervelen met Latijnse Bijbelteksten, maar nuttige kennis bij te brengen: rekenen en buitenlandse talen. Rekenen en talen om de handel tot grote bloei te kunnen brengen, rekenen om aan de handel te kunnen verdienen, maar ook om betere schepen, huizen, hijskranen en torens mee te kunnen bouwen. De HBS avant la lettre. Later onder het Oostenrijks/Habsburgse regime weer verdwenen. Gold voor de wereldmetropool Brugge een ‘Wet van de remmende voorsprong’?

Kleermaaksters en Linnenwevers
Terug naar het Antwerpen uit dezelfde periode, ditmaal naar kaart 1.b. waarop het ‘Home Marie José’, een ‘Vak- en Huishoudschool voor Kleermaaksters en Linnenwevers, gevestigd aan de Pieter van Hobokenstraat 9. 32 leerlingen zitten1219BS School2 aan tafel handmatig te naaien; 3 mogen hun kunsten beproeven met de trapnaaimachine en twee meisjes zijn bezig gevorderder kleding te passen op paspoppen. (Ook wel mannequins genoemd, Frans woord dat afgeleid is van het Vlaamse ‘Mannenken’) . Er wordt daar serieus gewerkt in het ‘Atelier d’apprentissage – Leerwerkhuis’ onder het toeziend oog van de H. Maagd en de Heere.

En dan in België naar de jaren 50 in de Brusselse gemeente Hoeilaart (postkaart 2.a.). Daar maakte ‘Photo Studio Johnny’, Art (Reportage - Industrie, Amateur-Cine, gevestigd op 2 Pl. Communale) deze knusse foto van een schoollokaal waar jongens les krijgen van een klasgenoot, onder supervisie van een geüniformeerde lerares. Het is leesles, juf heeft tekst op het klassieke schoolbord geschreven en ook voor een mooie illustratie gezorgd. De jongen die ‘de beurt’ heeft wijst met een stevige aanwijsstok (niks laserpen) naar de tekst en het onderwerp is ditmaal ‘De Kermis’. Ik lees: ‘Zondag was het kermis - Het weer was niet zeer mooi – De zon scheen niet – Toch ging de processie uit – Er was veel volk – Ik ging naar de foor – De taarten smaakten lekker – Zondag is het nog kermis’. Op het andere bord is een mooie kar getekend, eronder staat: ‘Dit is een woonwagen’. Mooi hoor! En dat van die processie; het woord Kermis is een afleiding van Kerkmis, zie bijv. de bijdrage ‘Reuzenrad’ in De Leunstoel,  jaargang 9, nummer 1, (Reuzenrad).

Dieren op school
Tot slot een kijkje in het onderwijs bij de poesjes. Op postkaart 2.b. zien we een gekleed konijn met een aanwijsstok bij het bord met woorden en tekeningen. Die geklede kittens zitten in de bank en kijken geïnteresseerd toe. Het onderschrift luidt: ‘Poesjes, denkt goed na’, zegt Meester Konijn ‘Hoeveel zou te zamen 5 en 3 wl zijn?’ Een breinbreker. In november 1935 verzond Corrie Richter uit Amsterdam, deze kaart naar M. v. d. Poel in Ten Boer, Groningen.

----------------------------------------------------------------
De plaatjes komen uit de collectie van Peter Schröder
--------------------------------------------------
Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!
© 2015 Peter Schröder
powered by CJ2