archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden delen printen terug
Internaten: nu wastafels en bedden Peter Schröder

0910BS 104.1
Wie weet er meer van?
In de vorige aflevering was een kaart te zien van RAVELS, O.L. Vrouw van de Kempen, Open-lucht-school- voor zwakke meisjes. De kaart was opgenomen in een boekje met liefst 32 afscheurbare zichtkaarten. Zichtkaarten die stuk voor stuk boekdelen spreken. Blader er door en een wereld gaat voor u open. Een sobere wereld zonder privacy. Een omgeving die zijn vormende sporen heeft nagelaten op omvangrijke generaties. De vorige keer beperkten we ons tot baden, deze keer zouden we Het Internaat breder behandelen. Makkelijker gezegd dan gedaan. Er gaat in die kaarten van internaten zeker een wereld open, maar van onze tijdruimtelijke afstand valt het niet mee er iets zinnigs over te melden. Kent u mensen die een deel van hun leven in een internaat hebben doorgebracht? Ik kende er eigenlijk maar één en hij wist te vertellen dat je bij het avondmaal je warme hap goed moest verdedigen: lette je even niet goed op dan was de gehaktbal van je bord in de mond van een van je buren verdwenen.

Hoe zat het?
Laten we eerlijk zijn, we missen hier het emotionele interpretatiekader om iets van een passende belevingswereld voor het voetlicht te brengen. En ook de meer feitelijke achtergrond.
Wie heeft waar, wanneer en waarom het internaat uitgevonden, een instituut voor jongeren tussen 0 en 25 jaar, ‘die voor kortere of langere tijd buiten het gezin moeten of willen wonen’? Hoeveel internaten zijn/ waren er in de Europese landen, hoeveel exemplaren van de jongeren tussen 0 en 25 jaar werden er gehuisvest en onderwezen? Wat zijn/ waren de nationale en regionale verschillen in doeleinden, middelen, disciplinaire regimes en klanttevredenheid? Voorwaar een hoeveelheid veelomvattende vragen die beter kan worden uitbesteed aan Carlo van Praag. Misschien weet hij ook meer over achtergrondkenmerken als welstand, godsdienst en intelligentie.

Weeshuizen en vakantiekolonies
Op deze plaats een vrij willekeurige reductie van de wat feitelijke achtergrond: het gaat vandaag over internaten in buurland België (Waalse en Vlaamse gewest, Agglo. Brussel). Laten we zeggen dat internaten daar lang geleden werden uitgevonden, als weeshuizen en ziekenhuizen; weg uit het gezin/ de familie omdat die primaire verbanden niet meer bestonden of omdat daar onvoldoende zorg voorhanden was. Uiteraard onder de hoede van de heersende Zorg Autoriteit: de H.R.K. Moederkerk. Daar kwam als vanzelf later de schoolse functie bij: als je de jongelui niet voldoende kennis en vaardigheden bijspijkerde, stonden ze als ze werden vrijgelaten met twee linkerhanden in de wereld en groeiden dan verder in een traject tussen de bedeling en galg&rad. Gevaren voor de maatschappij. In de 19e eeuw schoot het gezin/ de familie nog verder tekort. Industrialisatie. Eenvoudig volk moest de kost verdienen in fabrieken, vaders en moeders maakten daar spookachtig lange dagen en als het kroost niet mee de fabriek of de mijnen inging moest het elders worden opgeborgen.

R.K. België
Belgische internaten, sommige voor schoolse activiteiten en andere gespecialiseerd in de zomervakantie (ook wel vakantiekolonie genoemd). Dus geen rijkeluis TopInstituten voor de heersende klasse zoals Rugby en Eton in Engeland. Ook geen rijkeluis trek- en duwinstituten zoals Hommes (Groningen) en de Tymstra scholen in Nederland die tegenwerkende, verwende en/ of domme jongens en meisjes door een staatsexamen heen sleepten. Nee, grote Belgische R.Katholieke pensionaten, vaak verbonden aan een klooster, waar geestelijken m/v de scepter zwaaiden over grote horden kinderen voor wie thuis geen plaats was. Heidenen0910BS 104.2 konden soms desgewenst in genade worden aangenomen.
De instituten werden gedeeltelijk gefinancierd uit ouderlijke bijdragen en waren dus actief bezig met het werven van pupillen, maar waren verder ook voor aanvullende middelen continu bezig met fondsenwerving. Daarbij horen die postkaarten, vaak in boekjes verkrijgbaar. En ook wel weer een nieuw raadsel: ging het om reclamefolders of werden er ook wel eens kaarten verstuurd?

Knocke & Coq
We hebben hier het bewijs van een beschreven kaart: postkaart 1.a., het Preventorium Marin uit Coq s/Mer: Salle des lavabos werd echt verstuurd door Madame L. Jacquemin aan Mademosielle Collin in de Foyer des Orphelins in Molenbeek, in 1951! Inter-internataire Post uit het Preventorium naar het Weeshuis. Mevrouw Jacquemin wenst Mademosielle Collin dat het nieuwe jaar haar alle geluk en gezondheid zal brengen dat ze verdient. Over haar situatie meldt ze dat er veel veranderingen ten goede hebben plaatsgevonden in het instituut. En dan het plaatje: vorige keer zagen we (gedeelten van) internaatsbaden, nu zien we wastafels. Baden op zondag? Wastafels voor door de week? In het getoonde emplacement konden zo’n 50 pupillen tegelijkertijd hun gezicht wassen en hun tanden poetsen. Op postkaart 1.b. zien we een rij wastafels waarachter 11 jochies te zien zijn met washandjes en tandenborstels. Ditmaal is de plaats van handeling de Colonie Knocke s/Mer en reinigen de jongens zich op de slaapzaal, waar de wastafels terzijde van de bedden zijn opgesteld. Wij wassen ons luidt de begeleidende tekst.

Da Capo: Ravels
Postkaart 2.a. laat ons zien hoe de wastafels de bedden van de slaapzaal kunnen flankeren. Het gaat hier om Een Slaapzaal in de (ook in het vorige nummer van De Leunstoel besproken) Open-lucht-school voor zwakke meisjes O.L. Vrouw van de Kempen in Ravels. Zien we 6 rijen van 15 bedden, plaats voor 90 zwakke meisjes? Dat moet enorm gezellig geweest zijn! Knus en intiem vergeleken bij een popconcert. Terug op Postkaart 2.b. naar de binnenplaats van het de Colonie uit Knocke s/Mer. Het is 10 uur en dan krijgen de geüniformeerde kindertjes (jongetjes?, meisjes? in een unisexhansopje?) een kommetje melk. Het zijn flink wat kinderen, zo’n 200 schat ik. Jeetje. En maar een stuk of 6/7 leidinggevenden. Da Capo: Zichtkaarten die stuk voor stuk boekdelen spreken. Blader er door en een wereld gaat er voor u open. Een sobere wereld zonder privacy. Zijn we wijzer geworden?

*****
Nieuw Beter Beeld
De plaatjes uit deze rubriek zijn veel gedetailleerder te bekijken (http://www.peterschroderatb.nl/)! Voortaan zichtbaar door te klikken naar de hyperlinks in de tekst (en door te klikken).

********************************
Wie op zoek is naar mooie postkaarten doet er goed is een bezoek te brengen aan:
Uitgeverij Plaizier, Spoormakerstraat/Rue des Éperonniers 50, 1000 Brussel/Bruxelles
Tel. 0032 (0)2 513 47 30 Of te kijken op www.plaizier.be


© 2012 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Beelden uit soberder tijden" -
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
Internaten: nu wastafels en bedden Peter Schröder
0910BS 104.1
Wie weet er meer van?
In de vorige aflevering was een kaart te zien van RAVELS, O.L. Vrouw van de Kempen, Open-lucht-school- voor zwakke meisjes. De kaart was opgenomen in een boekje met liefst 32 afscheurbare zichtkaarten. Zichtkaarten die stuk voor stuk boekdelen spreken. Blader er door en een wereld gaat voor u open. Een sobere wereld zonder privacy. Een omgeving die zijn vormende sporen heeft nagelaten op omvangrijke generaties. De vorige keer beperkten we ons tot baden, deze keer zouden we Het Internaat breder behandelen. Makkelijker gezegd dan gedaan. Er gaat in die kaarten van internaten zeker een wereld open, maar van onze tijdruimtelijke afstand valt het niet mee er iets zinnigs over te melden. Kent u mensen die een deel van hun leven in een internaat hebben doorgebracht? Ik kende er eigenlijk maar één en hij wist te vertellen dat je bij het avondmaal je warme hap goed moest verdedigen: lette je even niet goed op dan was de gehaktbal van je bord in de mond van een van je buren verdwenen.

Hoe zat het?
Laten we eerlijk zijn, we missen hier het emotionele interpretatiekader om iets van een passende belevingswereld voor het voetlicht te brengen. En ook de meer feitelijke achtergrond.
Wie heeft waar, wanneer en waarom het internaat uitgevonden, een instituut voor jongeren tussen 0 en 25 jaar, ‘die voor kortere of langere tijd buiten het gezin moeten of willen wonen’? Hoeveel internaten zijn/ waren er in de Europese landen, hoeveel exemplaren van de jongeren tussen 0 en 25 jaar werden er gehuisvest en onderwezen? Wat zijn/ waren de nationale en regionale verschillen in doeleinden, middelen, disciplinaire regimes en klanttevredenheid? Voorwaar een hoeveelheid veelomvattende vragen die beter kan worden uitbesteed aan Carlo van Praag. Misschien weet hij ook meer over achtergrondkenmerken als welstand, godsdienst en intelligentie.

Weeshuizen en vakantiekolonies
Op deze plaats een vrij willekeurige reductie van de wat feitelijke achtergrond: het gaat vandaag over internaten in buurland België (Waalse en Vlaamse gewest, Agglo. Brussel). Laten we zeggen dat internaten daar lang geleden werden uitgevonden, als weeshuizen en ziekenhuizen; weg uit het gezin/ de familie omdat die primaire verbanden niet meer bestonden of omdat daar onvoldoende zorg voorhanden was. Uiteraard onder de hoede van de heersende Zorg Autoriteit: de H.R.K. Moederkerk. Daar kwam als vanzelf later de schoolse functie bij: als je de jongelui niet voldoende kennis en vaardigheden bijspijkerde, stonden ze als ze werden vrijgelaten met twee linkerhanden in de wereld en groeiden dan verder in een traject tussen de bedeling en galg&rad. Gevaren voor de maatschappij. In de 19e eeuw schoot het gezin/ de familie nog verder tekort. Industrialisatie. Eenvoudig volk moest de kost verdienen in fabrieken, vaders en moeders maakten daar spookachtig lange dagen en als het kroost niet mee de fabriek of de mijnen inging moest het elders worden opgeborgen.

R.K. België
Belgische internaten, sommige voor schoolse activiteiten en andere gespecialiseerd in de zomervakantie (ook wel vakantiekolonie genoemd). Dus geen rijkeluis TopInstituten voor de heersende klasse zoals Rugby en Eton in Engeland. Ook geen rijkeluis trek- en duwinstituten zoals Hommes (Groningen) en de Tymstra scholen in Nederland die tegenwerkende, verwende en/ of domme jongens en meisjes door een staatsexamen heen sleepten. Nee, grote Belgische R.Katholieke pensionaten, vaak verbonden aan een klooster, waar geestelijken m/v de scepter zwaaiden over grote horden kinderen voor wie thuis geen plaats was. Heidenen0910BS 104.2 konden soms desgewenst in genade worden aangenomen.
De instituten werden gedeeltelijk gefinancierd uit ouderlijke bijdragen en waren dus actief bezig met het werven van pupillen, maar waren verder ook voor aanvullende middelen continu bezig met fondsenwerving. Daarbij horen die postkaarten, vaak in boekjes verkrijgbaar. En ook wel weer een nieuw raadsel: ging het om reclamefolders of werden er ook wel eens kaarten verstuurd?

Knocke & Coq
We hebben hier het bewijs van een beschreven kaart: postkaart 1.a., het Preventorium Marin uit Coq s/Mer: Salle des lavabos werd echt verstuurd door Madame L. Jacquemin aan Mademosielle Collin in de Foyer des Orphelins in Molenbeek, in 1951! Inter-internataire Post uit het Preventorium naar het Weeshuis. Mevrouw Jacquemin wenst Mademosielle Collin dat het nieuwe jaar haar alle geluk en gezondheid zal brengen dat ze verdient. Over haar situatie meldt ze dat er veel veranderingen ten goede hebben plaatsgevonden in het instituut. En dan het plaatje: vorige keer zagen we (gedeelten van) internaatsbaden, nu zien we wastafels. Baden op zondag? Wastafels voor door de week? In het getoonde emplacement konden zo’n 50 pupillen tegelijkertijd hun gezicht wassen en hun tanden poetsen. Op postkaart 1.b. zien we een rij wastafels waarachter 11 jochies te zien zijn met washandjes en tandenborstels. Ditmaal is de plaats van handeling de Colonie Knocke s/Mer en reinigen de jongens zich op de slaapzaal, waar de wastafels terzijde van de bedden zijn opgesteld. Wij wassen ons luidt de begeleidende tekst.

Da Capo: Ravels
Postkaart 2.a. laat ons zien hoe de wastafels de bedden van de slaapzaal kunnen flankeren. Het gaat hier om Een Slaapzaal in de (ook in het vorige nummer van De Leunstoel besproken) Open-lucht-school voor zwakke meisjes O.L. Vrouw van de Kempen in Ravels. Zien we 6 rijen van 15 bedden, plaats voor 90 zwakke meisjes? Dat moet enorm gezellig geweest zijn! Knus en intiem vergeleken bij een popconcert. Terug op Postkaart 2.b. naar de binnenplaats van het de Colonie uit Knocke s/Mer. Het is 10 uur en dan krijgen de geüniformeerde kindertjes (jongetjes?, meisjes? in een unisexhansopje?) een kommetje melk. Het zijn flink wat kinderen, zo’n 200 schat ik. Jeetje. En maar een stuk of 6/7 leidinggevenden. Da Capo: Zichtkaarten die stuk voor stuk boekdelen spreken. Blader er door en een wereld gaat er voor u open. Een sobere wereld zonder privacy. Zijn we wijzer geworden?

*****
Nieuw Beter Beeld
De plaatjes uit deze rubriek zijn veel gedetailleerder te bekijken (http://www.peterschroderatb.nl/)! Voortaan zichtbaar door te klikken naar de hyperlinks in de tekst (en door te klikken).

********************************
Wie op zoek is naar mooie postkaarten doet er goed is een bezoek te brengen aan:
Uitgeverij Plaizier, Spoormakerstraat/Rue des Éperonniers 50, 1000 Brussel/Bruxelles
Tel. 0032 (0)2 513 47 30 Of te kijken op www.plaizier.be
© 2012 Peter Schröder
powered by CJ2