Talentenjachten bestaan al langer dan een halve eeuw. Ze boden allerlei mensen een echt podium in plaats van een optreden tussen de schuifdeuren. Nou ja, echt podium; er wás een verhoging in de dorpse feesttent en een microfoon. En een heleboel publiek, waaronder in ieder geval je familie, je buren en je vrienden. En zo had je – avant la lettre – een kans op Andy Warhol’s fifteen minutes of fame. Maar dat dan wel binnen het dorp. Ik heb niet de indruk dat veel deelnemers aan die talentenjachten in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw het podium opgingen met het idee dat ze ontdekt zouden worden en zouden uitgroeien tot een grote ster.

Het format – al heette dat toen nog niet zo – was duidelijk en eenvoudig. Iedereen deed zijn kunstje en op het eind vertelde de jury wie er gewonnen had. Meestal was er een aantal categorieën en kregen de nummers twee en drie ook een prijsje. Er werd ook wel uitgelegd hoe goed de winnaars waren. In de jury kon bijvoorbeeld de eigenaar van de plaatselijke muziekhandel zitten, of een onderwijzer.

Ik heb als ik mij goed herinner twee maal zo’n talentenjacht bezocht. Eén keer heb ik zelfs meegedaan. Vooral aan die laatste gelegenheid word ik niet graag herinnerd. Hoewel, we waren vast niet slechter dan 90% van de rest.

Het fenomeen talentenjacht bestaat nog steeds, het zal de lezer niet zijn ontgaan. Ik ben geen liefhebber van Tv-programma’s als: Idols, The Voice of Holland, X-factor, of hoe ze ook mogen heten. En ik kijk dan ook liever niet, maar er is geen ontkomen aan. In de reclameblokken tussen programma’s die ik wel wil zien wordt er voortdurend naar verwezen. Andere programma’s waar ik wel naar kijk besteden er aandacht aan. Ja, TV gaat vaak over TV. Je kunt dus best een oordeel hebben over Boer zoekt Vrouw of de Madiweetikveelshow van Paul de Leeuw zonder dat je de programma’s zélf volgt. Soms ligt de afstandsbediening niet meteen onder handbereik.

Merkwaardig bij al die Tv-talentenjachten vind ik dat het format – zoals dat nu heet – in essentie niet is veranderd ten opzichte van de feesttentgebeurtenissen uit het midden van de vorige eeuw. Natuurlijk: de schaal is veranderd en de aandacht. Ik zat jaren geleden eens in de trein toen de conducteur via het omroepsysteem een deelnemer op weg naar een Idols-opname veel geluk wenste. Tsja. Tegenwoordig zijn er vanwege de schaalvergroting ook voorronden en – want het succes moet worden uitgemolken – liveshows en sing-offs. En niet alleen de prijswinnaars krijgen een ‘jury-rapport’, maar alle deelnemers. En die worden dan soms behoorlijk afgezeken door schijtlollige juryleden. Juryleden zijn bekende Nederlanders of worden dat wel door hun jurylidmaatschap. Ik heb zelfs de indruk dat er professionele juryleden bestaan, mannen met zonnebrillen in het haar. Ze zullen wel worden geselecteerd op basis van hun veronderstelde effect op de kijkcijfers. Het mag allemaal van mij. Ik zou er alleen liever niet ongevraagd mee lastig worden gevallen. Maar dat gaat natuurlijk niet gebeuren.

Er is één ding waar ik niet over uit kan: dat er mensen zijn die schathemeltje rijk worden van het verzinnen van minieme variaties op het oorspronkelijke format (dat noemen ze meen ik creatief) en de verkoop daarvan. Ik begrijp niet hoe dat kan. Wie zou de allereerste talentenjacht hebben verzonnen? Dát was een originele gedachte. Zou die persoon straatarm en verbitterd aan zijn einde zijn gekomen? Ach nee, waarschijnlijk was hij zich er niet van bewust dat hij iets belangrijks had uitgevonden.

 

********************