 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
|
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Beschouwingen > In de polder | ||||
| De kwaliteit van het bestuur | Arie de Jong | |||
 We moeten het eens hebben over de kwaliteit van het bestuur in Nederland, en dan gaat het me vooral om hoe kabinetten en afzonderlijke bewindspersonen het er in de afgelopen jaren vanaf hebben gebracht. Let wel: hierna wordt wel gemopperd, maar tegelijk moet er begrip zijn dat besturen enorm moeilijk is geworden. Veel onderwerpen zijn complex, je zit vast aan allerlei wetgeving en rechterlijke uitspraken, er is de internationale context, bij veel onderwerpen heb je de regie niet in handen maar moet je wel acteren, media en belanghebbenden zijn ongeduldig, het parlement is versplinterd, zodat er altijd gezeur en weerstand is. Maar toch. Kinderhartchirurgie concentreren Recent was er de afloop van de voornemens van minister Kuipers, inmiddels afgetreden om een functie in het buitenland te bekleden, om de kinderhartchirurgie te concentreren in twee ziekenhuizen. Vanaf het begin voelde ik aan mijn water: dat is geen goed plan. Concentreren op slechts twee plaatsen is enorm kwetsbaar. Als het op een ervan misloopt heb je er nog maar een over. Betrokkenen moeten vaak lange afstanden reizen, de maatregel tot concentratie heeft geen oog voor de kinderen en hun naasten. Maar ook: dat criterium van minstens 60 ingrepen per jaar, is dat niet met de natte vinger bepaald? Hoe dan ook, de rechter veegde het besluit van tafel: niet onderbouwd, de gevolgen niet goed te overzien, in strijd met de belofte om eerst een totale afweging te maken. Kortom, allemaal zaken die de minister en zijn ambtenaren ook vooraf wel hadden kunnen bedenken. Dat maakt dat het een blamage werd. Verregaand amateurisme Zowel in Rutte III als Rutte IV meende de coalitie dat bij globaal omschreven onderwerpen (stikstofbestrijding, klimaatproblematiek, economische stimulans, compensatie voor gestegen brandstofprijzen) miljardenfondsen konden worden ingesteld. Alles rammelde er aan, van de voornemens tot wat ermee gepresteerd moest worden, van de verantwoording tot aan de financiële beheersbaarheid. We zullen het maar niet hebben over de toeslagenaffaire en de schaderegeling voor aardbevingen in Groningen. Nu ja, toch wel de paniekreactie toen de toeslagenaffaire zich manifesteerde. In blinde paniek werd toen een regeling gemaakt om iedereen alvast te compenseren met € 30.000, ook al was de geleden schade daar maar een fractie van of was er zelfs terecht een sanctie getroffen. Hoe verzin je het. En dan aan de slag met een gecompliceerde afwikkeling, met niet ingewerkte mensen op tijdelijke basis met de belofte de zaken op te lossen, terwijl de aanpak onvermijdelijk jaren ging vergen. Oorzaken Waar ligt het aan dat de kwaliteit van het bestuur zo rammelt? Ik vrees dat het een samenspel is van verschillende oorzaken. Die zijn elk voor zich al vaak genoemd. Dat het maken van beleid los staat van de uitvoeringspraktijk, zodat procedures en regels worden bedacht die niet of slecht uitvoerbaar zijn. Een ambtelijke top die nagenoeg alleen bestaat uit procesmanagers met weinig kennis van zaken en een gering verleden op het eigen beleidsterrein, zodat een nadruk ligt op risicomijdend gedrag en er een gebrek is aan zelfkritisch inzicht. Een versnipperde en onervaren Tweede Kamer, zodat de waan van de dag regeert en beslissingen worden genomen die uitblinken door goede bedoelingen maar wel verkeerd uitpakken. Dan een onuitwisbare behoefte om maatwerk te leveren, zodat regelingen onuitvoerbaar worden en de uitvoeringsorganisatie er niet op berekend is. En een te groot vertrouwen op digitale communicatie, zodat in het contact met burgers corrigerende mechanismen niet werken. En bovenal: hoe de politiek functioneert. Daar zal ik nog eens apart een stukje over schrijven. ---------- De illustratie is gebaseerd op een idee van Katharina Kouwennhoven. |
||||
| © 2024 Arie de Jong | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||