Pas geleden had ik het genoegen om met een paar mensen deel te kunnen nemen aan een werkbezoek aan de Rijnlandroute. Die is nog niet klaar. De opening is op 5 juli 2024. Wat is de Rijnlandroute?

Min of mee parallel lopen de snelwegen A4 en A44, die zuidelijk van Schiphol samensmelten tot een zeer brede A4 die onder een landingsbaan van Schiphol door duikt. Er is veel dwarsverkeer tussen die twee snelwegen. Bij Den Haag is na lang gedoe de N14 aangelegd, aan de noordrand van Leidschendam en Den Haag-Mariahoeve. Bij Leiden moet dat dwars rijdende verkeer nu door het stedelijk gebied, door woonwijken. Daarom wordt een nieuwe weg aangelegd in de bufferstrook tussen Leiden en Voorschoten. Meer dan de helft van die weg loopt door een lange tunnel van dik twee kilometer. Een geboorde tunnel, dus technisch een flink stuk werk en financieel te duur om door de provincie betaald te kunnen worden. Driekwart van de kosten worden door het Rijk gedragen, en dan nog kleine porties door omliggende gemeenten. Zo legt Voorschoten 11 miljoen euro bij, als bijdrage voor het vervullen van hun wens om de weg onder de grond aan te leggen.

Na dit werkbezoek ging ik mijmeren over de toename van tunnels om het verkeer in de Randstad en vooral in Zuid-Holland te reguleren. Het is indrukwekkend in welke mate tunnels tot stand zijn gebracht. Soms geboorde tunnels, zoals bij de Rijnlandroute, soms met afgezonken delen, zoals nu bij de Oranjetunnel bij Maassluis, soms een opbouw op de vaste grond, zoals tussen Schiedam en Vlaardingen. Maar overal lange tunnels waar je een halve eeuw geleden nog niet over kon fantaseren.

Soms kwamen ook tunnels tot stand om het treinverkeer aan het oog te onttrekken. Zoals de kilometerslange boortunnel onder het Groene Hart voor de Hoge Snelheidslijn, de tunnels bij Rijswijk en Delft in de verbinding Den Haag – Rotterdam, de tunnel van de Hoge Snelheidslijn onder de Dordtse Kil bij het omzeilen van Dordrecht, en op IJsselmonde ook een tunnel voor het gewone spoor bij Kijfhoek.

Dan heb je ook nog al die tunnels die in plaats van bruggen zijn aangelegd. Mooiste voorbeeld natuurlijk de tunnel onder de Oude Rijn in de A4 bij Leiderdorp. Maar dan heb je nog de Heinenoordtunnel, de Beneluxtunnel, de Kiltunnel en de tunnel in de A16 bij Dordrecht en wie weet welke tunnels ik nog over het hoofd heb gezien.

Het landschap van Zuid-Holland van een halve eeuw geleden is ingrijpend veranderd. Vooral door de aanleg van bedrijfsterreinen, de uitbreidingen van de Rotterdamse haven, de nieuwe woonwijken, de behoefte van veel steden om zo flink in de hoogte te bouwen dat je dat allemaal vanaf grote afstand kunt zien, de plaatsing van hoge windmolens, de uitbreiding van wegen, knooppunten en spoorlijnen. Zonder al die tunnels had het nog veel erger kunnen zijn. Er is ook veel geld uitgegeven aan inpassing, geluidsschermen, verdiepte ligging (zoals de A4 door Midden-Delfland), maar uiteindelijk hebben we er in belangrijke mate een lelijk en versnipperd geheel aan overgehouden. En dat draaien we nooit meer terug.

----------

Het verkeersbord is ontworpen door Petra Busstra.

Meer informatie: www.petrabusstra.com