Van de beste Nederlandse misdaadroman van 2008 kreeg ik geen warm gevoel van binnen. Dat is vreemd, omdat de winnaar bejubeld werd door de jury en ook al eerder in de prijzen viel en ook omdat het grote publiek het boek aan de eerste plaats op de bestsellerslijst hielp. Wat kan er dan nog mis zijn met Cel van Charles den Tex (De Geus, € 21,90)? Eigenlijk alles wat een spannend boek goed maakt, met voorop de geloofwaardigheid.

Nu gebeuren er in thrillers en detectives de wonderlijkste zaken die nooit in het echt zouden kunnen plaatsvinden, maar een goede schrijver weet dat toch waarschijnlijk te maken. Bij Cel wreekt zich dat de auteur juist de schijn van realisme aan zijn verhaal wil geven, terwijl het zich vanaf bladzijde één aan je opdringt dat wat hier gebeurt absoluut niet kan.

Een man is getuige van een dodelijk verkeersongeluk in de buurt van Staphorst – in de kop van Overijssel – en niet veel later wordt hij overgebracht naar een politiebureau in Monster – in de buurt van Den Haag. Moet je dat geloven? Hij wordt onaangenaam verhoord en langdurig vastgehouden. Dat spot met wat je zou verwachten op grond van de rechtsregels. En zo gaat het maar door.

Zijn naam zou zijn misbruikt door onbekende derden. Tenminste dat vindt de man zelf. De politie denkt dat hij een leugenaar is. Nu heet hij Bellicher en daar zit snel 'liegen' in. Maar de man is onschuldig.

Bellicher neemt het op zich om te ontdekken wat er allemaal aan de hand is. Dat leidt tot complotachtige zaken, veel gedoe over het computerprogramma Second Life. En tot veel nodeloos gedraaf en geren en racen in auto's, met name in het Westland. Seks met zijn advocate is ook nog een terzijde. En als puntje bij paaltje moet komen, is er altijd nog de hand van God om een ongeloofwaardig verhaal nog erger te maken en een oplossing te forceren.

Den Tex profileert zich als een misdaadschrijver die vindt dat zijn genre serieus moet worden genomen en dat er ook subsidie zou moeten worden verstrekt om dit soort boeken te schrijven. Door Cel te larderen met zogenaamde blog-stukjes en ultrakorte, van het verhaal losstaande hoofdstukjes, getiteld 'Kopieer naar tijdelijk geheugen' of 'Cel' lijkt het geheel soms wel een experimentele roman. Geef die man subsidie om zich daarop te werpen. En wie een smakelijk verhaal over identiteitsdiefstal wil lezen, moet Talk talk van T. Boyle pakken. Het heeft in het Nederlands ook deze titel en verdient het om veel meer gekocht te worden dan tot nu toe het geval is geweest. Lees en vergelijk.

Over Gevaarlijke Onderstroom van John Hart (Luitingh, € 18,95) mag je eigenlijk niet klagen, maar het is geen boek voor mij, ondanks dat het in Amerika tot de beste misdaadroman van 2008 werd verkozen. Het is meer een zeer broeierige streekroman die in het voormalige Zuiden van de V.S. speelt. Je zou als aanbeveling kunnen zeggen dat je Karen Slaughterland wordt binnengevoerd, zonder de onsmakelijkheden die deze schrijfster graag verhaalt. Op de lijst waaruit Hart voortkwam, stonden meer a-typische misdaadschrijvers zoals bijvoorbeeld Michael Chabon. Zou het een trend zijn dat de grenzen tussen genres vervagen?

Hart vertelt over een boerenzoon die na vijf jaar terugkeert uit de grote stad. Hij werd door zijn vader verbannen omdat hij van moord werd verdacht, aangewezen door zijn stiefmoeder. Op verzoek van een jeugdvriend gaat hij terug naar huis, maar dan wordt die vriend dood aangetroffen. Het hele verhaal lang heeft iedereen moeite om zijn gevoelens te uiten. Men kropt alles op, verdringt het, spreekt het niet uit en ontploft heel snel in woede. Wat we hier hebben, is een algeheel gebrek aan menselijk contact, zou je kunnen zeggen. Voeg daar nog onwettige kinderen bij, automutilatie, inteelt en andere zaken die het platteland een slechte naam geven. Dat alles leidt tot meer broei dan in een hooikist.

Als ik het voor het zeggen had, zou ik een ander boek van dezelfde uitgever voor de prijs hebben laten gaan. Lees De winter van Frankie Machine van Don Winslow. Het is een met veel verve geschreven verhaal over een voormalige huurmoordenaar die onverwacht zijn oude maten van zijn lijf moet houden. De echte misdaadroman bestaat gelukkig ook nog steeds en laat dat nog een tijdje zo blijven.

 

*************************************