archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Het gevoel van Darren Aronofsky Hans Knegtmans

1420VG Aronofsky1Misschien blijkt de film mother! (zonder hoofdletter M maar met uitroepteken) bij nader inzien een gedurfd meesterwerk te zijn. Maar mijn deadline is nu en trouwens, ik moet er niet aan denken nog een keer dit filmische gedrocht te moeten uitzitten.

De filmpersonages hebben geen namen en worden aangeduid met termen als Him, Mother, Man en Woman, maar in een recensie staat dat nogal raar. Nu, op hoop van zegen. Een man (Javier Bardem) en zijn vrouw (Jennifer Lawrence) bewonen een afgelegen Victoriaans landhuis. Hij was ooit een gevierd dichter, maar wordt al tijden lang geplaagd door een writer’s block, waardoor hij geen letter op papier krijgt. Zij steekt al haar energie in het restaureren van het pand, dat – zo zien we in de eerste beelden – ooit door een brand verwoest is.

Ze krijgen bezoek van een hoestende en piepende oude man (Ed Harris). Die beweert dat hij het huis abusievelijk aanzag voor een B&B. (Dat is gelogen! Hij blijkt een kenner en bewonderaar van de dichter te zijn.) De huiseigenaar biedt hem genereus een slaapplaats aan, zonder zijn vrouw in dit voorstel te kennen. De volgende dag staat ook de hondsbrutale vrouw van de bezoeker (Michelle Pfeiffer) op de stoep, niet veel later gevolgd door hun twee zoons (de gebroeders Brian en Domhnall Gleeson). Kort na hun komst doodt de ene broer de andere. De gastheer stelt voor zijn huis open te stellen voor een wake voor de overledene, waar vervolgens talloze familieleden en kennissen gebruik van maken.

Wanneer al het bezoek weer vertrokken is – het had niet veel langer moeten duren: de gastvrouw is een zenuwinzinking nabij – heeft het echtpaar eindelijk weer eens seks. En met succes: de volgende ochtend vertelt zij trots dat zij in verwachting is! In één klap is de echtgenoot van zijn writer’s block verlost en hij begint driftig te pennen. Wij krijgen zijn nieuwe gedicht niet te lezen, maar zijn uitgever toont zich laaiend enthousiast over de literaire wedergeboorte. En hij is niet de enige: al gauw begeven drommen fans zich naar het landhuis, om een glimp van hun vroegere idool en zijn baby op te vangen. Het laatste deel van de film is een aaneenschakeling van visuele en auditieve chaos. In recensies duikt terecht steeds de vergelijking met Hieronymus Bosch op. Ik zal het even onsmakelijke als perverse eind van de film niet verklappen.

Wat moeten we denken van1420VG Aronofsky2 dit nieuwe baksel van cineast Darren Aronofsky, maker van onder meer Requiem for a Dream en Black Swan? Op het festival van Venetië viel de maker een combinatie van applaus en gefrustreerd boegeroep ten deel. Als ik erbij was geweest had ik me van harte aangesloten bij de boe-ers. Niet uit verheven motieven zoals morele verontwaardiging of aversie jegens ‘slechte smaak’. Smakeloosheid viert hoogtij op tv, en ook in de bioscoop. Nee, ik ergerde me vooral aan de luiheid en stupiditeit van de verhaallijn.

Ga maar na. Een dichter die in het slop zit produceert zegge en schrijve één gedicht. Zijn alerte uitgever brengt nog diezelfde dag het meesterwerk uit als dichtbundel. Een dichtbundel van één A4tje. Op de een of andere manier – Facebook? – hebben zijn duizenden fans daar lucht van gekregen. Waar waren die tijdens het langdurige writer’s block van hun held, toen die in zijn beschadigde huis zat te sippen? Hoeveel mensen lezen eigenlijk ooit een gedicht, vandaag de dag? Een paar honderd? En dan de ongebreidelde destructiedrift van de bezoekers. We weten hoe ogenschijnlijk onschuldige zaken of gebeurtenissen kunnen leiden tot verwerpelijk, inhumaan gedrag, zoals de massahysterie waaraan voetbalfans soms onderhevig zijn. Maar kan ook het
uitbrengen van een ‘dichtbundel’ ter grootte van één gedicht dit bewerkstelligen? Hooguit als de dichter de Koran op de hak neemt, zou ik verwachten.

In interviews benadrukt de regisseur dat hij in een roes van vijf dagen zijn scenario voor mekaar had. Hij toont zich een filmer – ik citeer een Nederlandse krant – ‘die argumenten (niet) netjes structureert en onderbouwt, maar een auteur die puur gevoelsmatig schrijft en regisseert; die niet op het verstand, maar op het onderbewustzijn inspeelt’. Dat leidt in de regel niet tot kwaliteitsfilms.

Nu we het toch over dichters en gedichten hebben: ik moest na het verdwijnen van het writer’s block onwillekeurig denken aan het ‘gedicht’ dat de krankzinnige Jack Nicholson componeert in het Overlook Hotel , waar hij in The Shining de ijzige wintermaanden doorbrengt. Kent u het nog? ‘All work and no play makes Jack a dull boy.’ En dat dan tienduizenden keren, uitgetypt en wel. Ik ben bang dat Aronofsky dit fragment te geconstrueerd zou vinden. Te weinig gevoel.

-------
De plaatjes zijn geselecteerd door de schrijver


© 2017 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Het gevoel van Darren Aronofsky Hans Knegtmans
1420VG Aronofsky1Misschien blijkt de film mother! (zonder hoofdletter M maar met uitroepteken) bij nader inzien een gedurfd meesterwerk te zijn. Maar mijn deadline is nu en trouwens, ik moet er niet aan denken nog een keer dit filmische gedrocht te moeten uitzitten.

De filmpersonages hebben geen namen en worden aangeduid met termen als Him, Mother, Man en Woman, maar in een recensie staat dat nogal raar. Nu, op hoop van zegen. Een man (Javier Bardem) en zijn vrouw (Jennifer Lawrence) bewonen een afgelegen Victoriaans landhuis. Hij was ooit een gevierd dichter, maar wordt al tijden lang geplaagd door een writer’s block, waardoor hij geen letter op papier krijgt. Zij steekt al haar energie in het restaureren van het pand, dat – zo zien we in de eerste beelden – ooit door een brand verwoest is.

Ze krijgen bezoek van een hoestende en piepende oude man (Ed Harris). Die beweert dat hij het huis abusievelijk aanzag voor een B&B. (Dat is gelogen! Hij blijkt een kenner en bewonderaar van de dichter te zijn.) De huiseigenaar biedt hem genereus een slaapplaats aan, zonder zijn vrouw in dit voorstel te kennen. De volgende dag staat ook de hondsbrutale vrouw van de bezoeker (Michelle Pfeiffer) op de stoep, niet veel later gevolgd door hun twee zoons (de gebroeders Brian en Domhnall Gleeson). Kort na hun komst doodt de ene broer de andere. De gastheer stelt voor zijn huis open te stellen voor een wake voor de overledene, waar vervolgens talloze familieleden en kennissen gebruik van maken.

Wanneer al het bezoek weer vertrokken is – het had niet veel langer moeten duren: de gastvrouw is een zenuwinzinking nabij – heeft het echtpaar eindelijk weer eens seks. En met succes: de volgende ochtend vertelt zij trots dat zij in verwachting is! In één klap is de echtgenoot van zijn writer’s block verlost en hij begint driftig te pennen. Wij krijgen zijn nieuwe gedicht niet te lezen, maar zijn uitgever toont zich laaiend enthousiast over de literaire wedergeboorte. En hij is niet de enige: al gauw begeven drommen fans zich naar het landhuis, om een glimp van hun vroegere idool en zijn baby op te vangen. Het laatste deel van de film is een aaneenschakeling van visuele en auditieve chaos. In recensies duikt terecht steeds de vergelijking met Hieronymus Bosch op. Ik zal het even onsmakelijke als perverse eind van de film niet verklappen.

Wat moeten we denken van1420VG Aronofsky2 dit nieuwe baksel van cineast Darren Aronofsky, maker van onder meer Requiem for a Dream en Black Swan? Op het festival van Venetië viel de maker een combinatie van applaus en gefrustreerd boegeroep ten deel. Als ik erbij was geweest had ik me van harte aangesloten bij de boe-ers. Niet uit verheven motieven zoals morele verontwaardiging of aversie jegens ‘slechte smaak’. Smakeloosheid viert hoogtij op tv, en ook in de bioscoop. Nee, ik ergerde me vooral aan de luiheid en stupiditeit van de verhaallijn.

Ga maar na. Een dichter die in het slop zit produceert zegge en schrijve één gedicht. Zijn alerte uitgever brengt nog diezelfde dag het meesterwerk uit als dichtbundel. Een dichtbundel van één A4tje. Op de een of andere manier – Facebook? – hebben zijn duizenden fans daar lucht van gekregen. Waar waren die tijdens het langdurige writer’s block van hun held, toen die in zijn beschadigde huis zat te sippen? Hoeveel mensen lezen eigenlijk ooit een gedicht, vandaag de dag? Een paar honderd? En dan de ongebreidelde destructiedrift van de bezoekers. We weten hoe ogenschijnlijk onschuldige zaken of gebeurtenissen kunnen leiden tot verwerpelijk, inhumaan gedrag, zoals de massahysterie waaraan voetbalfans soms onderhevig zijn. Maar kan ook het
uitbrengen van een ‘dichtbundel’ ter grootte van één gedicht dit bewerkstelligen? Hooguit als de dichter de Koran op de hak neemt, zou ik verwachten.

In interviews benadrukt de regisseur dat hij in een roes van vijf dagen zijn scenario voor mekaar had. Hij toont zich een filmer – ik citeer een Nederlandse krant – ‘die argumenten (niet) netjes structureert en onderbouwt, maar een auteur die puur gevoelsmatig schrijft en regisseert; die niet op het verstand, maar op het onderbewustzijn inspeelt’. Dat leidt in de regel niet tot kwaliteitsfilms.

Nu we het toch over dichters en gedichten hebben: ik moest na het verdwijnen van het writer’s block onwillekeurig denken aan het ‘gedicht’ dat de krankzinnige Jack Nicholson componeert in het Overlook Hotel , waar hij in The Shining de ijzige wintermaanden doorbrengt. Kent u het nog? ‘All work and no play makes Jack a dull boy.’ En dat dan tienduizenden keren, uitgetypt en wel. Ik ben bang dat Aronofsky dit fragment te geconstrueerd zou vinden. Te weinig gevoel.

-------
De plaatjes zijn geselecteerd door de schrijver
© 2017 Hans Knegtmans
powered by CJ2