archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Een onbekende beroemdheid Hans Knegtmans

Adoration, heet de nieuwe film van Atom Egoyan. Wedden dat u vóór de recensie daarvan in de dagbladen nooit eerder van deze Canadese filmmaker van Armeense afkomst had gehoord? Niet dat zijn films hier niet vertoond worden. Maar altijd hooguit een handvol kopieën. En, omdat veel recensenten in Nederland niet goed weten wat ze ermee aan moeten hebben de kritieken vaak een zuinige toonzetting. Daardoor gaat slechts een enkele liefhebber erheen en voor je het weet is de film verdwenen uit de premièretheaters en bezig aan een – ook al niet bijster succesvolle – tournee in de provincie.
Door festivalbazen echter wordt Egoyan gezien als een van de belangrijkste onafhankelijke filmmakers en behoort zijn werk tot de hoogtepunten van het festival. In Cannes kreeg hij voor liefst vijf van zijn films een Gouden Palmnominatie: voor Exotica (1994), The Sweet Hereafter (1997), Felicia’s Journey (1999), Where the Truth Lies (2005) en laatstelijk voor Adoration. Weliswaar ging de Palm steeds aan zijn neus voorbij, maar voor Exotica en The Sweet Hereafter ontving hij daar wel de even prestigieuze FIPRESCI-prijs van de internationale filmkritiek. Op het hoog aangeslagen festival van Toronto werd The Sweet Hereafter verkozen tot beste film en kreeg Adoration in diezelfde rubriek een eervolle juryvermelding.
 
Eén reden dat Egoyan in Nederland weinig fans heeft is de ‘moeilijkheid’ van zijn films. Niet dat het, zoals bij Andrej Tarkovski, hoofdbrekens kost om het verhaal te begrijpen (‘waar gaat dit in godsnaam over?’). Maar je moet wel je hoofd erbij houden en veel bioscoopgangers vinden dat niet passen bij een avondje uit. Bezwaarlijker nog is dat de regisseur vaak met opzet geen openheid van zaken verschaft, zodat de kijker voortdurend in de weer is zijn beeld bij te stellen van de personages, hun motieven en hun onderlinge relaties. (Niet voor niets heet een van zijn films woordspelig Where the Truth Lies.) Dat zijn we in films niet gewend, behalve in sommige soorten misdaadverhalen, huwelijksdrama’s en romantische komedies. Maar meestal hanteren we het principe ‘what you see is what you get’, net als in het dagelijks leven.
Bij Adoration is dat geen goed idee. Simon en zijn klasgenoten krijgen van Sabine, hun lerares Frans, een vertaalopdracht. De opdracht is gebaseerd op een incident uit 1986, waarbij een Jordanese terrorist explosieven verstopte in de vliegtuigbagage van zijn Ierse vriendin op een vlucht van Londen naar Israel. Gelukkig werd de bom tijdig ontdekt. Simon promoveert de historische gebeurtenis tot jeugdherinnering. Hij verandert de terrorist en diens vriendin in zijn eigen Libanese vader en Canadese moeder. Vader had de bom verstopt en kon zogenaamd op het laatste moment zijn vrouw die zwanger was van Simon, niet vergezellen op haar vliegreis.
 
Vreemd genoeg is Sabine wel gecharmeerd van Simons leugens en ze krijgt hem zelfs zo ver dat hij op een culturele schoolavond zijn verhaal als waar gebeurd aan het publiek opdist. Hij was, zegt hij, die traumatische gebeurtenis helemaal vergeten, maar door de vertaalopdracht kwam alles weer terug. De ‘onthulling’ gaat een eigen leven leiden en op het Internet ontstaan levendige discussies, waaraan onder meer wordt deelgenomen door een vrouw die tijdens WO II in een concentratiekamp verbleef en een Neonazi. Beiden tonen trots hun clublidmaatschap op hun arm, bestaande uit respectievelijk een concentratiekampnummer en de politieke slogan ‘zes miljoen leugens’.
De kijker vraagt zich af wat Simon bezielt om zijn ouders, die al jaren terug bij een auto-ongeluk om het leven zijn gekomen, te portretteren als een terrorist en zijn naïeve liefje. Kennelijk voelt hij zich beter (minder ontheemd? minder schuldig?) bij de verzonnen versie van een doortrapte terroristenvader dan bij de sympathieke instrumentbouwer met wie hij samen genoot van moeders betoverende vioolspel.
Sabine (gespeeld door Arsinée Khanjian, echtgenote van de regisseur en in bijna al zijn films aanwezig) ontpopt zich als reisleidster door Simons jeugdjaren. Zo krijgen we door haar inmenging in het verhaal een genuanceerder beeld van Simons oom Tom (Scott Speedman) dan aan het begin van de film, toen we hem aanzagen voor een simpele, kortaangebonden oppas-tegen-wil-en-dank.
 
Al sinds zijn Nederlandse bioscoopdebuut (Family Viewing, 1987) is Egoyan gespecialiseerd in familiebanden, amoureuze verwikkelingen, beeldvorming van religieuze of etnische minderheden, en de invloed van nieuwe communicatietechnologie. Daarbij weet hij precies wanneer hij met video moet werken en wanneer ‘ouderwets’ 35mm-materiaal de juiste keus is, waardoor al zijn films er beeldschoon uitzien. Misschien moet u een trucje bedenken waardoor u zich niet ergert aan de ambiguïteit van het verhaal. Doe bijvoorbeeld alsof Adoration een thriller is, waarbij het publiek vanzelfsprekend op het verkeerde been wordt gezet. Dus als u in de war raakt, dan doet meneer Egoyan dat omdat het leuk is! Voor u!!
 
*******************************
De Leunstoel is gebouwd door Peppered.
Ga voor informatie over dat bureau naar www.peppered.nl


© 2009 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Een onbekende beroemdheid Hans Knegtmans
Adoration, heet de nieuwe film van Atom Egoyan. Wedden dat u vóór de recensie daarvan in de dagbladen nooit eerder van deze Canadese filmmaker van Armeense afkomst had gehoord? Niet dat zijn films hier niet vertoond worden. Maar altijd hooguit een handvol kopieën. En, omdat veel recensenten in Nederland niet goed weten wat ze ermee aan moeten hebben de kritieken vaak een zuinige toonzetting. Daardoor gaat slechts een enkele liefhebber erheen en voor je het weet is de film verdwenen uit de premièretheaters en bezig aan een – ook al niet bijster succesvolle – tournee in de provincie.
Door festivalbazen echter wordt Egoyan gezien als een van de belangrijkste onafhankelijke filmmakers en behoort zijn werk tot de hoogtepunten van het festival. In Cannes kreeg hij voor liefst vijf van zijn films een Gouden Palmnominatie: voor Exotica (1994), The Sweet Hereafter (1997), Felicia’s Journey (1999), Where the Truth Lies (2005) en laatstelijk voor Adoration. Weliswaar ging de Palm steeds aan zijn neus voorbij, maar voor Exotica en The Sweet Hereafter ontving hij daar wel de even prestigieuze FIPRESCI-prijs van de internationale filmkritiek. Op het hoog aangeslagen festival van Toronto werd The Sweet Hereafter verkozen tot beste film en kreeg Adoration in diezelfde rubriek een eervolle juryvermelding.
 
Eén reden dat Egoyan in Nederland weinig fans heeft is de ‘moeilijkheid’ van zijn films. Niet dat het, zoals bij Andrej Tarkovski, hoofdbrekens kost om het verhaal te begrijpen (‘waar gaat dit in godsnaam over?’). Maar je moet wel je hoofd erbij houden en veel bioscoopgangers vinden dat niet passen bij een avondje uit. Bezwaarlijker nog is dat de regisseur vaak met opzet geen openheid van zaken verschaft, zodat de kijker voortdurend in de weer is zijn beeld bij te stellen van de personages, hun motieven en hun onderlinge relaties. (Niet voor niets heet een van zijn films woordspelig Where the Truth Lies.) Dat zijn we in films niet gewend, behalve in sommige soorten misdaadverhalen, huwelijksdrama’s en romantische komedies. Maar meestal hanteren we het principe ‘what you see is what you get’, net als in het dagelijks leven.
Bij Adoration is dat geen goed idee. Simon en zijn klasgenoten krijgen van Sabine, hun lerares Frans, een vertaalopdracht. De opdracht is gebaseerd op een incident uit 1986, waarbij een Jordanese terrorist explosieven verstopte in de vliegtuigbagage van zijn Ierse vriendin op een vlucht van Londen naar Israel. Gelukkig werd de bom tijdig ontdekt. Simon promoveert de historische gebeurtenis tot jeugdherinnering. Hij verandert de terrorist en diens vriendin in zijn eigen Libanese vader en Canadese moeder. Vader had de bom verstopt en kon zogenaamd op het laatste moment zijn vrouw die zwanger was van Simon, niet vergezellen op haar vliegreis.
 
Vreemd genoeg is Sabine wel gecharmeerd van Simons leugens en ze krijgt hem zelfs zo ver dat hij op een culturele schoolavond zijn verhaal als waar gebeurd aan het publiek opdist. Hij was, zegt hij, die traumatische gebeurtenis helemaal vergeten, maar door de vertaalopdracht kwam alles weer terug. De ‘onthulling’ gaat een eigen leven leiden en op het Internet ontstaan levendige discussies, waaraan onder meer wordt deelgenomen door een vrouw die tijdens WO II in een concentratiekamp verbleef en een Neonazi. Beiden tonen trots hun clublidmaatschap op hun arm, bestaande uit respectievelijk een concentratiekampnummer en de politieke slogan ‘zes miljoen leugens’.
De kijker vraagt zich af wat Simon bezielt om zijn ouders, die al jaren terug bij een auto-ongeluk om het leven zijn gekomen, te portretteren als een terrorist en zijn naïeve liefje. Kennelijk voelt hij zich beter (minder ontheemd? minder schuldig?) bij de verzonnen versie van een doortrapte terroristenvader dan bij de sympathieke instrumentbouwer met wie hij samen genoot van moeders betoverende vioolspel.
Sabine (gespeeld door Arsinée Khanjian, echtgenote van de regisseur en in bijna al zijn films aanwezig) ontpopt zich als reisleidster door Simons jeugdjaren. Zo krijgen we door haar inmenging in het verhaal een genuanceerder beeld van Simons oom Tom (Scott Speedman) dan aan het begin van de film, toen we hem aanzagen voor een simpele, kortaangebonden oppas-tegen-wil-en-dank.
 
Al sinds zijn Nederlandse bioscoopdebuut (Family Viewing, 1987) is Egoyan gespecialiseerd in familiebanden, amoureuze verwikkelingen, beeldvorming van religieuze of etnische minderheden, en de invloed van nieuwe communicatietechnologie. Daarbij weet hij precies wanneer hij met video moet werken en wanneer ‘ouderwets’ 35mm-materiaal de juiste keus is, waardoor al zijn films er beeldschoon uitzien. Misschien moet u een trucje bedenken waardoor u zich niet ergert aan de ambiguïteit van het verhaal. Doe bijvoorbeeld alsof Adoration een thriller is, waarbij het publiek vanzelfsprekend op het verkeerde been wordt gezet. Dus als u in de war raakt, dan doet meneer Egoyan dat omdat het leuk is! Voor u!!
 
*******************************
De Leunstoel is gebouwd door Peppered.
Ga voor informatie over dat bureau naar www.peppered.nl
© 2009 Hans Knegtmans
powered by CJ2