Nee, wij zijn dit jaar hier gebleven

Kent u die uitdrukking nog? Dan herinnert u zich misschien ook nog wel het lied Vakantie van werkster Sjaan uit ‘In Holland staat een huis’ (De Familie Doorsnee). Uit het hoofd citeer ik: ‘Ik hoef niet naar het Largo Masjore, ik hoef niet naar een Oosterrijkse schlucht, als ik kom in de buurt van Apeldohoren, is het voor mij al mooi genoeg.....Er zijn mensen die moeten zo nohodig, maar voor mij is het buitenland overbohodig..... Ik zoek mijn vakantiepleziehiehier, hiehiehiehier.’ Je zou ’s zomers naar het buitenland op/met vakantie kunnen, maar je deed het dit jaar niet, want het was in ons kleine kikkerlandje mooi genoeg. De soberder tijden van de jaren 50.

 

Mooi Nederland

Met de hele familie in pension, huisje of tent in laten we zeggen Nunspeet: ‘Jongens, het is weer droog, ik zie blauwe lucht, kom gauw naar buiten dan gaan we lekker fietsen naar het achtermeertje en daarna pannekoeken eten. .... mamma, m’n band is lek, pappa, kijk eens.....Nou dat bandje is weer potdicht....Hè, regent het nou weer?....Goed, dan gaan we gezellig verder kwartetten.’

Mooi hoor, vakantie in Zwart/Wit, in Mooi Nederland. Kijk, het staat hier op deze prentbriefkaart (kaart 1a): Mooi Nederland. Hier verbeeldt door twee authentieke boeren, op klompen, voorzien van pet, in een iets golvend akkerlandschap met daarboven een prachtige wolkenlucht. Wat doen de mannen? Ze trekken samen met louter menskracht een eg door de geploegde akker. Bizar; in de gangbare akkerbouw is sinds de uitvinding van het paardenhoofdstel in de vroege middeleeuwen die zware klus uitbesteed aan paarden. Maar evengoed wel een mooi knoestig folkloristisch beeld.

 

De laatste stoomkracht

‘Jongens, kom, het geeft niet dat het regent - het zal trouwens zo wel opklaren – want we gaan met de tram naar het strand en blijven dus droog of worden toch nat. We gaan met Bello van Bergen binnen naar Bergen aan Zee (niet ver van het Bio vakantieoord) en kunnen dan de hele dag lekker plonzen en kastelen bouwen en een gezellige duinwandeling terug maken.’ Op kaart 1b: Loc 7739 bij de Sparrenlaan, BERGEN (N.H.), Uitg. J.Buisman’s Bakkerij, Lunchroom en Snackbar, Plein 25, Bergen (N.H.). Een laatste staartje van The Age of Steam, met een briesend, maar toch ook wel weer aaibaar stoompaardje naar het strand. Bello brieste bij Bergen (N.H.) tot en met 1955. In onze era van overvloed zijn nog maar enkele overgebleven stoomsurvivors als kindervermaak te bezoeken in het verzorgings/verpleeghuis van de museumlijnen.

 

Nog soberder

Zachtjes tikte de regen tegen het (tent)dak.

‘Pappa, waarheen gingen jullie vroeger op vakantie?’

‘Nou, Fietje, echte vakantie zoals jullie nu hebben, dat hadden we vroeger niet. Maar we gingen meestal wel elk jaar een dagje uit met Opa en Oma.’

‘Naar de Bedriegertjes, hè Pappa?’

‘Dat herinner ik me nog heel goed Suus, keek ik naar die prachtige schelpengalerij, sta ik ineens middenin een bos van fonteintjes en werd ik toch nat!’

Dat was nog flink wat vroeger en soberder. Kasteel Ro(o)(z)(s)enda(a)(e)l bij Arnhem, ooit het slot van de graven en hertogen van Gelre, gaandeweg voorzien van wonderlijke bouwsels in de tuin: een kleinschalig pretpark avant la lettre.

Wat zal ik zeggen, een muur met ingemetselde schelpen en beelden, daarvoor een plateautje met een vijver waarin fonteinen. Nietsvermoedend liep je daar met z’n allen rond en plotseling werd je tot je grote verrassing&verbazing door onzichtbare gaten in het vloertje van kop tot kont natgespoten. Vergeleken met het meemaken van een tsunami in hedendaags Thailand eenvoudig vermaak, evengoed om nooit te vergeten.

 

Waterpret

Op kaart 2a: Rosendaal bij Arnhem, Bedriegertjes. Het is in de buurt van de vorige eeuwwisseling. Ze staan te spuiten, de bedriegertjes, in het gezelschap van twee zeer volledig (mooie hoeden) geklede dames, die het zo te zien toch droog weten te houden. Een nat pak zou toen heel wat meer om het lijf hebben gehad dan nu. De dame rechts heeft uit voorzorg een paraplu in de hand; of die iets van bescherming kan bieden lijkt twijfelachtig. Het kasteelpark bevatte meer aquatisch vermaak, legendarisch was de kettingbrug die te schommelen hing tussen twee oevers van een vijvertje. Een plankenoverspanning zonder solide verband (vanonder slechts verbonden dooreen ketting) met weer een ketting als leuning. Hard hollen naar de overkant kon droog, ging het te langzaam dan haalde je natte voeten. De kettingleuning hielp alleen de langzame lopers met natte voeten verder waterleed door uitglijden te beperken.

 

Generatiesprong

Op kaart 2b: Roosendaal, Kettingbrug een, alweer zeer volledig geklede, heer met bolhoed in opperste concentratie bezig aan de voorbereiding van de overtocht.

Merk op dat het op beide kaarten gaat om volwassen recreanten. Rond 1900 was het uitstapje nog lang niet zo ver geïnfantiliseerd als nu. In de laatste wereldoorlog werden kasteel en tuin eerst zwaar getroffen door een verdwaalde V2 en daarna door geallieerde artillerie. Het herstel van het park heeft moeten wachten op de jaren ‘70. Zouden er nog Oma’s en Opa’s zijn die de kleinkinderen kunnen vertellen wat voor belevenis er daar te beleven valt?

 

*******************************************