archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 10
Jaargang 3
16 maart 2006
Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
I ♥ Huckabees Hans Knegtmans

0113 Hoe vertel ik ...
Ongrijpbare humor op existentiele grondslag
 
Natuurlijk bezocht ik tijdens mijn kerstreces in Porto – aangename temperaturen, in een land waar de privé-verkoop van vuurwerk verboden is, zodat je alleen op nieuwjaarsnacht het geknal van overheidswege hoeft te doorstaan – de locale bioscopen. De laatste paar jaar is daar het ene na het andere onafhankelijke filmtheater opgedoekt. Alleen Passos Manuel houdt de strijd tegen de megaplexen nog even vol, hoewel volgens de eigenaar er weinig hoop is op een betere toekomst. Per voorstelling zijn zo’n twintig van de 180 plaatsten bezet. Niet door studenten, wat je gezien de artsy programmering zou verwachten, maar door buurtbewoners die er al jaren komen.

Tijdens mijn bezoek stond de Amerikaanse komedie I ♥ Huckabees op het programma. (Als u geen hartje op de computer kunt vinden: de juiste titel is I Heart Huckabees, dus vooral niet ‘love’.) De film dateert uit 2004, en deed in 2005 de meeste West-Europese landen wel aan, behalve Italië. En Nederland. Zelfs de festivals ‘IFFR’ en ‘Film by the Sea’ lieten het afweten. Een onbegrijpelijke misser. Regisseur David O. Russell werd in 1999 in één klap beroemd met zijn oorlogskomedie Three Kings. Maar los van de naamsbekendheid van de regisseur werd de film in tal van buitenlandse recensies vergeleken met andere surrealistische komedies, zoals die van de Coen brothers (Raising Arizona, O, Brother, Where Art Thou? en The Big Lebowski) of Wes Anderson (The Royal Tenenbaums, The Life Aquatic with Steve Zissou). En niemand pikt het op. Scouts die hebben zitten slapen? Distributiemaatschappijen die het risico niet aandurfden?

Gelukkig is de DVD zowel te huur als – opgesierd met de gebruikelijke extra toeters en bellen – te koop. Een aanprijzing als deze hoort te worden gevolgd door een bespreking die eventuele sceptici over de streep trekt, maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Hoe leg je iemand de uitzonderlijke kwaliteiten van Raising Arizona uit? Of van The Life Aquatic with Steve Zissou? Natuurlijk, het is altijd mogelijk er een doorwrocht stuk over te schrijven, waarin meer betekenislagen worden besproken dan waar de makers zich zelf van bewust waren. Maar zo’n beschouwing kan hooguit achteraf verklaren waarom de recensent zo enthousiast was, en is niet geschikt als promotiemateriaal. Dan maar iets over het ‘verhaal’, hoe krankzinnig dat ook is.

Milieuactivist annex dichter Albert (Jason Schwartzman) komt keer op keer dezelfde zwarte man tegen, steeds in een andere rol. Hij maakt zich hier zorgen over en wendt zich tot het existentialistische therapeutenechtpaar Bernard (Dustin Hoffman, met een Beatlepruik die op de rommelmarkt gekocht lijkt) en Vivian (veterane Lily Tomlin). Hun standaardwerkwijze houdt in dat ze hun cliënt dag en nacht observeren, zelfs in zijn meest intieme momenten, omdat ze alleen zo de essentie van zijn bestaan kunnen doorgronden. Hun therapeutische ondersteuning brengt hen in contact met de irritant mooie en gladde Brad (Jude Law), topman van de winkelketen Huckabees. Deze heeft zich, ondanks zijn functie en zijn huwelijk met reclamemodel Dawn (Naomi Watts), het uithangbord van de firma, bereid verklaard met Albert de krachten te bundelen voor de ‘Coalitie van het Behoud van Open Ruimten’. Niet ten onrechte twijfelen de therapeuten aan de oprechtheid van zijn bedoelingen.

Daarnaast maken we kennis met een voormalige cliënt van het existentialistische therapeutenduo, Tommy (Mark Wahlberg in verreweg zijn beste rol totnogtoe). Tommy is brandweerman, maar omdat hij een probleem met aardolie heeft, begeeft hij zich altijd per fiets naar de brand. Na zijn slechte ervaringen met Bernard en Vivian probeert hij het met de therapeute Caterine Vauban (Isabelle Huppert, briljant als altijd). Ooit de beste leerling van Bernard en Vivian, heeft zij sindsdien een filosofische en therapeutische reuzenzwaai van 180° gemaakt. Zij leert haar cliënten dat het leven een strijd is van ieder voor zich, en dat ze zich geen illusies over wat dan ook moeten maken. Tussen de would be intellectuele Albert en de knoestige Tommy ontstaat een mooie vriendschap.

Is dit een verhaal? Nee, in de verste verte niet. Wel biedt dit bonte gezelschap de mogelijkheid tot een reeks bizarre gebeurtenissen. Soms hilarisch, soms melig, soms ronduit onbegrijpelijk. Tijdens een diner van Albert en Tommy bij het pleeggezin van de geheimzinnige zwarte man loopt de spanning hoog op. De – streng gelovige – vrouw: “God heeft ons olie gegeven. Wat kan er mis zijn met een gift van God?” Tommy: “Ik weet het niet. Hij heeft u ook hersens gegeven en die zijn behoorlijk in de war.” De inbreuk van het therapeutenechtpaar in het huwelijk van Brad en Dawn heeft verstrekkende gevolgen. Het onderzoek naar hun seksleven leidt er uiteindelijk toe dat de relatie uiteenspat als de zeepbel die ze is. Sterker nog, bij wijze van protest tegen haar glamourfaçade van voorheen vertoont Dawn zich alleen nog maar in Amish kledij.

Een inventieve recensent omschreef I ♥ Huckabees als “een screwball comedy met een scenario van de existentialist Jean-Paul Sartre”. Daarmee wordt de filosoof te veel eer toebedeeld, maar het idee is wel duidelijk. Volgens dezelfde criticus speelt de film in op “het onaangename gevoel dat het leven een feest is waarvoor we niet zijn uitgenodigd”. Laat dit een troost zijn als u tijdens het kijken soms de draad kwijt denkt te zijn. Vele programmeurs, recensenten en betalende kijkers gingen u voor. Degene die de mening van de makers zelf wil lezen, kan terecht op de elektronische persmap: http://www2.foxsearchlight.com/huckabees/main_site/main.html
Wacht tot regisseur David O. Russell (of hoofdrolspeler Jason Schwartzman, door een geintje van de webmaster weet je tevoren niet wie je zult aantreffen) is uitgepraat en klik dan op de tractor, onderaan de pagina.


© 2006 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
I ♥ Huckabees Hans Knegtmans
0113 Hoe vertel ik ...
Ongrijpbare humor op existentiele grondslag
 
Natuurlijk bezocht ik tijdens mijn kerstreces in Porto – aangename temperaturen, in een land waar de privé-verkoop van vuurwerk verboden is, zodat je alleen op nieuwjaarsnacht het geknal van overheidswege hoeft te doorstaan – de locale bioscopen. De laatste paar jaar is daar het ene na het andere onafhankelijke filmtheater opgedoekt. Alleen Passos Manuel houdt de strijd tegen de megaplexen nog even vol, hoewel volgens de eigenaar er weinig hoop is op een betere toekomst. Per voorstelling zijn zo’n twintig van de 180 plaatsten bezet. Niet door studenten, wat je gezien de artsy programmering zou verwachten, maar door buurtbewoners die er al jaren komen.

Tijdens mijn bezoek stond de Amerikaanse komedie I ♥ Huckabees op het programma. (Als u geen hartje op de computer kunt vinden: de juiste titel is I Heart Huckabees, dus vooral niet ‘love’.) De film dateert uit 2004, en deed in 2005 de meeste West-Europese landen wel aan, behalve Italië. En Nederland. Zelfs de festivals ‘IFFR’ en ‘Film by the Sea’ lieten het afweten. Een onbegrijpelijke misser. Regisseur David O. Russell werd in 1999 in één klap beroemd met zijn oorlogskomedie Three Kings. Maar los van de naamsbekendheid van de regisseur werd de film in tal van buitenlandse recensies vergeleken met andere surrealistische komedies, zoals die van de Coen brothers (Raising Arizona, O, Brother, Where Art Thou? en The Big Lebowski) of Wes Anderson (The Royal Tenenbaums, The Life Aquatic with Steve Zissou). En niemand pikt het op. Scouts die hebben zitten slapen? Distributiemaatschappijen die het risico niet aandurfden?

Gelukkig is de DVD zowel te huur als – opgesierd met de gebruikelijke extra toeters en bellen – te koop. Een aanprijzing als deze hoort te worden gevolgd door een bespreking die eventuele sceptici over de streep trekt, maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Hoe leg je iemand de uitzonderlijke kwaliteiten van Raising Arizona uit? Of van The Life Aquatic with Steve Zissou? Natuurlijk, het is altijd mogelijk er een doorwrocht stuk over te schrijven, waarin meer betekenislagen worden besproken dan waar de makers zich zelf van bewust waren. Maar zo’n beschouwing kan hooguit achteraf verklaren waarom de recensent zo enthousiast was, en is niet geschikt als promotiemateriaal. Dan maar iets over het ‘verhaal’, hoe krankzinnig dat ook is.

Milieuactivist annex dichter Albert (Jason Schwartzman) komt keer op keer dezelfde zwarte man tegen, steeds in een andere rol. Hij maakt zich hier zorgen over en wendt zich tot het existentialistische therapeutenechtpaar Bernard (Dustin Hoffman, met een Beatlepruik die op de rommelmarkt gekocht lijkt) en Vivian (veterane Lily Tomlin). Hun standaardwerkwijze houdt in dat ze hun cliënt dag en nacht observeren, zelfs in zijn meest intieme momenten, omdat ze alleen zo de essentie van zijn bestaan kunnen doorgronden. Hun therapeutische ondersteuning brengt hen in contact met de irritant mooie en gladde Brad (Jude Law), topman van de winkelketen Huckabees. Deze heeft zich, ondanks zijn functie en zijn huwelijk met reclamemodel Dawn (Naomi Watts), het uithangbord van de firma, bereid verklaard met Albert de krachten te bundelen voor de ‘Coalitie van het Behoud van Open Ruimten’. Niet ten onrechte twijfelen de therapeuten aan de oprechtheid van zijn bedoelingen.

Daarnaast maken we kennis met een voormalige cliënt van het existentialistische therapeutenduo, Tommy (Mark Wahlberg in verreweg zijn beste rol totnogtoe). Tommy is brandweerman, maar omdat hij een probleem met aardolie heeft, begeeft hij zich altijd per fiets naar de brand. Na zijn slechte ervaringen met Bernard en Vivian probeert hij het met de therapeute Caterine Vauban (Isabelle Huppert, briljant als altijd). Ooit de beste leerling van Bernard en Vivian, heeft zij sindsdien een filosofische en therapeutische reuzenzwaai van 180° gemaakt. Zij leert haar cliënten dat het leven een strijd is van ieder voor zich, en dat ze zich geen illusies over wat dan ook moeten maken. Tussen de would be intellectuele Albert en de knoestige Tommy ontstaat een mooie vriendschap.

Is dit een verhaal? Nee, in de verste verte niet. Wel biedt dit bonte gezelschap de mogelijkheid tot een reeks bizarre gebeurtenissen. Soms hilarisch, soms melig, soms ronduit onbegrijpelijk. Tijdens een diner van Albert en Tommy bij het pleeggezin van de geheimzinnige zwarte man loopt de spanning hoog op. De – streng gelovige – vrouw: “God heeft ons olie gegeven. Wat kan er mis zijn met een gift van God?” Tommy: “Ik weet het niet. Hij heeft u ook hersens gegeven en die zijn behoorlijk in de war.” De inbreuk van het therapeutenechtpaar in het huwelijk van Brad en Dawn heeft verstrekkende gevolgen. Het onderzoek naar hun seksleven leidt er uiteindelijk toe dat de relatie uiteenspat als de zeepbel die ze is. Sterker nog, bij wijze van protest tegen haar glamourfaçade van voorheen vertoont Dawn zich alleen nog maar in Amish kledij.

Een inventieve recensent omschreef I ♥ Huckabees als “een screwball comedy met een scenario van de existentialist Jean-Paul Sartre”. Daarmee wordt de filosoof te veel eer toebedeeld, maar het idee is wel duidelijk. Volgens dezelfde criticus speelt de film in op “het onaangename gevoel dat het leven een feest is waarvoor we niet zijn uitgenodigd”. Laat dit een troost zijn als u tijdens het kijken soms de draad kwijt denkt te zijn. Vele programmeurs, recensenten en betalende kijkers gingen u voor. Degene die de mening van de makers zelf wil lezen, kan terecht op de elektronische persmap: http://www2.foxsearchlight.com/huckabees/main_site/main.html
Wacht tot regisseur David O. Russell (of hoofdrolspeler Jason Schwartzman, door een geintje van de webmaster weet je tevoren niet wie je zult aantreffen) is uitgepraat en klik dan op de tractor, onderaan de pagina.
© 2006 Hans Knegtmans
powered by CJ2