In Chaumont-sur-Loire krijgen jaarlijks allerlei ontwerpers de gelegenheid een tuintje in te richten dat de omvang heeft van een volkstuin en op die manier zo'n 250 vierkante meter beslaat. Ze moeten zich enigszins aan een leidraad houden die jaarlijks anders luidt, maar dat sluit eigenzinnigheid nauwelijks uit. Dit jaar werd het tuinfestival op de uitgestrekte gronden van het slot Chaumont voor de 15^e maal gehouden. Les jardins ont de la mémoire was het thema dat weer in vijf subthema's uiteenviel, waaronder Souvenirs d'énfance en La fascination des ruines.

Chaumont ligt vlak bij Blois, waar indertijd Jack Lang burgemeester van was, naast zijn ministerschap voor cultuur. Hij gaf Jean-Paul Pigeat, een sprankelende geest die onder meer tentoonstellingen in het Centre Pompidou bedacht, de opdracht iets met tuinen te doen. Vanaf het begin in 1992 deed Pigeat dat op een manier die voor veel tuiniers malligheid inhield, maar die bij het grote publiek in de smaak viel. De nieuwe uitstalling in 2006 - van eind april tot half oktober - zal hij niet meer meemaken. Hij stierf onlangs op zijn 59ste aan een hartaanval in de Parijse Metro aan de vooravond van de opening van een tentoonstelling over de Citroën DS die hij had ingericht. Iedereen die tuiniert weet maar al te goed dat het aardse vergankelijk is, helemaal nu de herfst toch echt begint.

'Ach Margrietje de rozen zullen bloeien, ook al zie je mij niet meer', neurie ik maar bij het stuktrappen en stukharken van de kluiten aarde in mijn tuin-in-wording, maar het zal je toch gebeuren dat medetuinders je levenloos tussen de graspollen aantreffen met de hark nog verkrampt in je hand.

Min of meer bij toeval kwam ik deze zomer in Chaumont, waarbij de tijd ontbrak om het tuinfestival te bezoeken. Gelukkig had ik nog wel het rosarium in de tuin van het bisschoppelijk paleis in Blois bezocht en de kathedraal van St. Louis met de gestileerde glas-in-lood ramen die door Jan Dibbets zijn ontworpen. In het rosarium stond onder meer een tweekleurige roos die ik in gedachten onmiddellijk een plaatsje in mijn eigen tuin gaf. Rosier Chinensis Mutabilis stond op het bordje. Het was een forse struik met gele en roze-paarse bloemen.

Gelukkig is er van het tuinfestival in Chaumont een uitgebreide website, www.chaumont-jardin.com , met ook een overzicht van alle eerdere tentoonstellingen. De afzonderlijke tuintjes hebben een toelichting en - veel belangrijker - ook een beplantingslijst. Een van de tuintjes dit keer was geheel aan de roos gewijd met allerlei voorbeelden uit de lange geschiedenis van deze struik. Zo stond er ook de Felicité Perpétue bij die uit 1827 stamt. Op het web zijn op andere plaatsen afbeeldingen van deze roos te zien. Hij is wit met tamelijk kleine, witte, volle bloemen die er uitzien als pom-poms.

Felicité Perpétue sprak me meteen aan. In mijn onschuld dacht dat ik dat de naam duidde op een soort eeuwigdurende gelukzaligheid. Zo'n roos zou ik ook willen hebben. In werkelijkheid bleek de roos te zijn vernoemd naar de tweeling van de kweker die hem op de wereld zette en hebben de namen het tegendeel van gelukzaligheid als betekenis. Felicité en Perpétue waren twee vroegchristelijke martelaressen die in het Romeins Noord-Afrika aan de wilde dieren werden overgeleverd. De historie vertelt dat Felicité haar lot bijna wist te vermijden doordat ze hoogzwanger was. Romeinen waren zo beschaafd dat ze zwangere vrouwen niet de arena injoegen. Helaas beviel ze net voor de voltrekking van het vonnis en moest ze zich samen met haar slavin Perpétue verweren tegen een wilde buffel (uitsluitend mannen werden voor de leeuwen gegooid). De plaatselijke prefect toonde enige coulantie door niet te wachten tot ze volledig vertrapt werden en gunde hen de dood door het zwaard.

Kun je niet beter een roos in de tuin zetten die Frisia heet of Elsie Holmes of in ieder geval een naam die niet verwijst naar narigheid? Maar is het gezegde niet dat het niet uitmaakt hoe een roos heet, hij blijft toch zijn zwoele geur afgeven. Ik heb nog even de tijd om een beslissing te nemen. Eerst maar verder met het vergruizen van kluiten aarde.

 

************************************************

Uitgave van De Leunstoel wordt mede mogelijk gemaakt door

Hoorweg&Quint organisatieadviseurs. Ga voor meer informatie

over dat bureau naar www.hoorweg-quint.nl .