‘Van Ruth Rendell verschijnen regelmatig nieuwe thrillers’ staat op de flap van De Dertien Treden (A.W. Bruna, € 17,95). Deze dodelijk saaie zin is in wezen juist, maar hij roept om herformulering. ‘Ruth Rendell is een van de productiefste thrillerschrijfsters’ klinkt al beter. Haar schrijfdrang en creativiteit leidden ertoe dat ze een tweede auteursnaam aannam en als Barbara Vine ook al weer een aardige serie heeft opgebouwd. Om de simpele misdaadlezer het niet te moeilijk te maken verschijnen die titels in Nederland ook als werk van Ruth Rendell. De dertien treden is een gewoon Ruth Rendellboek. De schrijfster begint de leeftijd der sterken te bereiken, maar het lijkt erop dat slechts de dood haar oeuvre kan afbreken.Net zoals dat onlangs gebeurde met Ed McBain, waarvan overigens postuum nog nieuw werk zal verschijnen. Rendell lijkt mij ook het type hiervoor.

Vanaf het begin schreef Rendell zowel rustige politieromans als boeken over verknipte personages in vaak vreemde omstandigheden. Dat soort boeken heeft haar voorliefde en de laatste jaren beperkt ze zich bijna geheel hiertoe, hoewel ‘beperken’ dus een verkeerde term is als je het over haar hebt.

Rendell heeft niet alleen de naam productief te zijn, maar ook briljant te schrijven. Ik zou eerder ‘verzinnen’ in de mond nemen. Haar sterke kant die zich ook weer in ‘De Dertien Treden’ toont, is het gemak waarmee ze het leven van alledag van haar personages weet te schilderen. Dat er van alles loos is met die mensen krijgt zodoende iets naturels en het stoort je als lezer niet dat mensen dingen doen die eigenlijk niet zouden kunnen of normaal gesproken snel zouden worden afgestopt.

In ‘De Dertien Treden’ huurt een monteur van fitnessmachines kamers bij een stokoude vrijster die in haar eentje nog steeds in haar vroegere, kolossale ouderlijk huis woont. Zij droomt nog graag van een soort romance die ze ooit beleefde met een jonge huisarts, of althans dacht te beleven. De monteur is bezeten van een fotomodel dat hij hinderlijk volgt en dan is hij ook nog ongezond geïnteresseerd in het leven van vrouwenmoordenaar Christie die ooit in een pand in de buurt woonde waar hij zijn slachtoffers ombracht. Beiden zijn zielige types die dat echter in het geheel niet van zichzelf willen weten. De anderen in de wereld, die deugen niet. Dat het niet goed afloopt, is voorspelbaar, maar de aardigheid blijft natuurlijk hoe Rendell haar rariteitenkabinet, soms piepend en krakend, alle kanten laat uitgaan.

Na een verhuizing was er voor een stapeltje boeken geen plaats meer in de nieuwe boekenkasten. Bovenop lag Het Vierde Protocol van Frederick Forsyth, in 1984 uitgegeven door A.W. Bruna als ‘Beterback’. Dat had niets met de inhoud te maken, maar slaat op de constructie met een buigzame rug. ‘Beterbacks’ bestaan niet meer, maar Forsyth is nog steeds de moeite van het lezen waard. In deze thriller gaat het over een poging van de Russen om met een atoombom in een koffer Engeland in rep en roer te brengen. Vervang ‘Russen’ door ‘Moslimterroristen’ en je hebt een uiterst actueel boek. Voordat het op de weggeefstapel kwam, las ik het nog een keer.

De opzet van de terreurdaad en de pogingen van de Britse veiligheidsdiensten om die ellende te voorkomen zet Forsyth met veel vertoon van feiten en technische kennis neer. Schaduwtechnieken en onderscheppingsacties lijken rechtstreeks afkomstig uit de handboeken van de politieopleidingsschool, maar ze vervelen niet. De titel vind ik een ramp. Ergens in het verhaal wordt uitgelegd dat het vierde protocol verwijst naar geheime afspraken die een aanhangsel vormen van het verdrag tegen de verspreiding van kernwapens. En laat die perfide Russen zich daar nu niet aan houden. Gelukkig is er een Engelse agent die dank zij geluk en vooral doorzettingsvermogen erin slaagt de actie te laten mislukken. Machinaties van zijn superieuren breken hem daarbij bijna op.

In het tijdschrift Thrillers & Detectives dat ik ooit uitgaf, besprak ik het boek zelf in nr. 1984/5. Bij herlezing was ik het met mezelf eens dat het eindigde met een mooie climax waarbij de SAS een huis binnenvalt. Tegenwoordig weet praktisch elke thrillerschrijver hoe je dat moet beschrijven, inclusief de details van Heckler en Koch machinepistolen, maar dat doet aan de technische kunde van Forsyth als auteur niets af.

 

****************************************

U kunt uw oude boeken ook naar A.Kok brengen aan de Oude Hoogstraat 14-18 in Amsterdam en, als u nog wel ruimte hebt,  meteen andere aanschaffen. Kijk eerst even op www.nvva.nl/kok