archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 16
Jaargang 15
14 juni 2018
Beschouwingen > Brief uit ... delen printen terug
Famillement Dik Kruithof

1516BS Familliement1Vrienden van ons kregen in 1987 een brief uit Maastricht, van mensen met dezelfde achternaam. Op basis van de landelijke telefoongids schreven die al hun naamgenoten aan, omdat ze zich afvroegen of het één grote familie was. Ze gingen meehelpen en zo begon hun belangstelling voor genealogie.

Na dat onderzoek naar hun eigen achternaam – het bleek inderdaad één grote familie te zijn – begonnen ze aan de familienaam van zijn moeder en kwamen daar direct twee belangrijke probleemgebieden in het genealogisch onderzoek tegen: Joodse voorouders en voorouders die in Indonesië zijn geweest. Zelf gingen ze op zoek naar Salomon Roos, die in 1842 als soldaat naar (toen nog) Nederlands-Indië trok. Salomon was de enige zoon van Mietje (‘Roosje’) Roos, een zuster van zijn Joodse betovergrootmoeder. Hun zoektocht leverde zoveel kennis op van de ‘Indische’ bevolkingsgegevens dat ze nu al twintig jaar een genealogisch onderzoeksbureau hebben.  

Het Famillement is een evenement voor iedereen met belangstelling voor familiegeschiedenis. Dit jaar was het in Leeuwarden, de culturele hoofdstad van Europa. Het Centrum voor Familiegeschiedenis CBG organiseerde het, samen met de provinciale archiefinstelling Tresoar en het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL). Ze werkten samen met Freonen fan de Argiven fan Fryslân (FAF), de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV), Afdeling Friesland en het Genealogysk Wurkferbân fan de Fryske Akademy. Dit jaar was er speciale aandacht voor Friese geschiedenis met AlleFriezen.nl, de Sonttol-registers en de Sailing Letters. Een ander thema was DNA. Ook werden prijzen uitgereikt.

Een van die prijzen was de J.H. De Bruijn-prijs voor onderzoekers die zich op enigerlei wijze bezighouden met de uitgave van oorspronkelijk Indisch bronnenmateriaal. De kenners voelen ‘m al aan komen na deze inleiding: De Dr J.H. de Bruinprijs 2018 ging niet naar één enkel persoon, maar naar twee personen n.l. het echtpaar: Maarten1516BS Famillement2 en Willy Etmans uit Ferwerd, de mensen achter de website ‘Roosje Roos’.  

De uitreiking werd ingeleid met een toespraak, waarin een paar moeilijkheden werden geschetst die de prijswinnaars hebben weten te overwinnen.

‘De meeste mensen die zich met genealogisch onderzoek in Nederlands Oost Indië bezighouden komen helaas nooit aan publicatie toe, omdat het niet gemakkelijk is om tot een afgerond geheel te komen. Hun onderzoeksresultaten liggen vaak in een kast te verstoffen zonder ooit via publicatie in de openbaarheid te komen. In vergelijking met 20 jaar geleden is inmiddels veel meer materiaal te vinden op Internet. Je vindt daar ook allerlei fora waar wordt gecorrespondeerd tussen genealogen over afstammingslijnen, maar helaas zijn die lijnen niet altijd betrouwbaar.’

‘Met name beginnende genealogen hebben weinig benul van bewijsvoering.  Ze kopiëren simpelweg de afstammingslijnen die op het internet te vinden zijn, zonder de beweringen van anderen te verifiëren aan de hand van primaire bronnen. Als iedereen kopieert ontstaat er op den duur een ‘internetcanon’ die zo wijdverspreid en dominant wordt, dat zelfs een goed onderbouwd tegengeluid volledig wordt overstemd. Die internet vloedgolf is alleen te keren door het toegankelijk maken van harde data, afkomstig van originele bronnen of die daarvan konden worden afgeleid.’

‘Soms bevinden originele bronnen zich nog in het huidige Indonesië. Het is helaas zeer moeilijk om toegang te krijgen tot Indonesische archieven. Door de tropische bewaarcondities verkeren ze bovendien vaak in slechte staat. Zerken op oude begraafplaatsen zijn soms door planten overwoekerd, zodat het moeite koste om de tekst daarop te ontcijferen. Soms kunnen primaire bronnen via omwegen worden gereconstrueerd, de Indische Burgerlijke Stand kon bijvoorbeeld vanaf 1823 worden gereconstrueerd aan de hand van Regeringsalmanakken.’

-------
De plaatjes zijn van de schrijver


© 2018 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Brief uit ..." -
Beschouwingen > Brief uit ...
Famillement Dik Kruithof
1516BS Familliement1Vrienden van ons kregen in 1987 een brief uit Maastricht, van mensen met dezelfde achternaam. Op basis van de landelijke telefoongids schreven die al hun naamgenoten aan, omdat ze zich afvroegen of het één grote familie was. Ze gingen meehelpen en zo begon hun belangstelling voor genealogie.

Na dat onderzoek naar hun eigen achternaam – het bleek inderdaad één grote familie te zijn – begonnen ze aan de familienaam van zijn moeder en kwamen daar direct twee belangrijke probleemgebieden in het genealogisch onderzoek tegen: Joodse voorouders en voorouders die in Indonesië zijn geweest. Zelf gingen ze op zoek naar Salomon Roos, die in 1842 als soldaat naar (toen nog) Nederlands-Indië trok. Salomon was de enige zoon van Mietje (‘Roosje’) Roos, een zuster van zijn Joodse betovergrootmoeder. Hun zoektocht leverde zoveel kennis op van de ‘Indische’ bevolkingsgegevens dat ze nu al twintig jaar een genealogisch onderzoeksbureau hebben.  

Het Famillement is een evenement voor iedereen met belangstelling voor familiegeschiedenis. Dit jaar was het in Leeuwarden, de culturele hoofdstad van Europa. Het Centrum voor Familiegeschiedenis CBG organiseerde het, samen met de provinciale archiefinstelling Tresoar en het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL). Ze werkten samen met Freonen fan de Argiven fan Fryslân (FAF), de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV), Afdeling Friesland en het Genealogysk Wurkferbân fan de Fryske Akademy. Dit jaar was er speciale aandacht voor Friese geschiedenis met AlleFriezen.nl, de Sonttol-registers en de Sailing Letters. Een ander thema was DNA. Ook werden prijzen uitgereikt.

Een van die prijzen was de J.H. De Bruijn-prijs voor onderzoekers die zich op enigerlei wijze bezighouden met de uitgave van oorspronkelijk Indisch bronnenmateriaal. De kenners voelen ‘m al aan komen na deze inleiding: De Dr J.H. de Bruinprijs 2018 ging niet naar één enkel persoon, maar naar twee personen n.l. het echtpaar: Maarten1516BS Famillement2 en Willy Etmans uit Ferwerd, de mensen achter de website ‘Roosje Roos’.  

De uitreiking werd ingeleid met een toespraak, waarin een paar moeilijkheden werden geschetst die de prijswinnaars hebben weten te overwinnen.

‘De meeste mensen die zich met genealogisch onderzoek in Nederlands Oost Indië bezighouden komen helaas nooit aan publicatie toe, omdat het niet gemakkelijk is om tot een afgerond geheel te komen. Hun onderzoeksresultaten liggen vaak in een kast te verstoffen zonder ooit via publicatie in de openbaarheid te komen. In vergelijking met 20 jaar geleden is inmiddels veel meer materiaal te vinden op Internet. Je vindt daar ook allerlei fora waar wordt gecorrespondeerd tussen genealogen over afstammingslijnen, maar helaas zijn die lijnen niet altijd betrouwbaar.’

‘Met name beginnende genealogen hebben weinig benul van bewijsvoering.  Ze kopiëren simpelweg de afstammingslijnen die op het internet te vinden zijn, zonder de beweringen van anderen te verifiëren aan de hand van primaire bronnen. Als iedereen kopieert ontstaat er op den duur een ‘internetcanon’ die zo wijdverspreid en dominant wordt, dat zelfs een goed onderbouwd tegengeluid volledig wordt overstemd. Die internet vloedgolf is alleen te keren door het toegankelijk maken van harde data, afkomstig van originele bronnen of die daarvan konden worden afgeleid.’

‘Soms bevinden originele bronnen zich nog in het huidige Indonesië. Het is helaas zeer moeilijk om toegang te krijgen tot Indonesische archieven. Door de tropische bewaarcondities verkeren ze bovendien vaak in slechte staat. Zerken op oude begraafplaatsen zijn soms door planten overwoekerd, zodat het moeite koste om de tekst daarop te ontcijferen. Soms kunnen primaire bronnen via omwegen worden gereconstrueerd, de Indische Burgerlijke Stand kon bijvoorbeeld vanaf 1823 worden gereconstrueerd aan de hand van Regeringsalmanakken.’

-------
De plaatjes zijn van de schrijver
© 2018 Dik Kruithof
powered by CJ2