archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 6
Jaargang 13
14 januari 2016
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Brieven van Heeresma en Greene Frits Hoorweg

1306VG HeereMysterieuze krachten brachten mij ertoe een paar brievenbundels aan te schaffen. Om te beginnen was er een VVV-bon die in mijn binnenzak brandde. De hitte die dat vuurtje veroorzaakte leidde tot aanschaf van Bleib Gesund! van Heere Heeresma. Het was positief besproken in de Volkskrant en zo’n Privé-Domein deeltje ziet er altijd smakelijk uit.

U voelt ‘m al wel aankomen: de inhoud viel mij bar tegen. Er staan wel aardige passages in, maar niet genoeg naar mijn smaak. Veel gedoe met uitgevers en boze brieven gericht aan recensenten die zijn boeken niet goed begrepen hadden. Als hij nog geleefd had was die eer mij waarschijnlijk ook te beurt gevallen.
Wat brengt iemand ertoe al zijn brieven te bewaren? Niet alleen de brieven aan een geliefde of een vakbroeder (die zijn soms wel een boek waard), maar alles! Natuurlijk: de kleinste dingen kunnen de kiem bevatten van je volgende verhaal of boek. Daarom lijkt het mij logisch om bepaalde brieven te bewaren en misschien zelfs te publiceren, maar ergens houdt het toch op, zou je hopen.
 
Het is trouwens de vraag of Twitter en Facebook, Internet in ’t algemeen, nog iets van dit genre over zullen laten. Misschien moeten we daar niet rouwig om zijn, hoewel de volgende aankoop mij beter beviel. Deze keer werd mijn koopgedrag niet beïnvloed door het bezit van een bon en daarom kocht ik voor slechts 50 eurocent een beduimeld exemplaar van: Yours Etc., Letters to the Press 1945-1989, van Graham Greene, bij de uitdragerij om de hoek.

Greene blijkt een enthousiast schrijver van ingezonden brieven te zijn geweest. Hij mocht buitenlandredacties graag wijzen op tekortkomingen in hun kennis van de lokale omstandigheden, die hij zelf vaak uit persoonlijke ervaring kende. Verder had hij een broertje dood aan de gewoonte om iedere lokale opstand te zien als onderdeel van de communistische wereldsamenzwering. Sommige teksten zijn (zeker voor een Nederlander) nauwelijks meer te vatten, maar het begeleidende commentaar van de samensteller van de bundel (Cristopher Hawtree) maakt veel goed.

Zo doet hij uitgebreid verslag van een affaire waar anders voor mij echt niets van te begrijpen was geweest. Het relaas begint met de volgende ingezonden brief van Greene, die eind januari 1959 in verschillende kranten en tijdschriften verscheen.
‘I have undertaken to write a biography, as yet unauthorized, The Private Life of John Gordon, and I should be grateful to any of your readers for any unpublished letters or anecdotes that they can supply. Any letters will be carefully copied1306VG Graham Greene and returned.’

Zelfs na lezing van de reactie (een week later) hierop van John Gordon zelf (die zijn medewerking aanbood) en het daar weer op volgende vriendelijke bedankje van Greene (verzonden uit de Kongo) is het nog niet erg duidelijk wat hier nu aan de hand is. Daar wordt in voorzien doordat Hawtree uitgebreid citeert uit de nabeschouwing die John Sutro aan de affaire wijdde, in The Spectator van 26 september 1984. Diens verhaal begint al enkele jaren voor die oproep van Greene.

Voor het Kerstnummer van de Sunday Times werd, in 1955, o.a. aan Graham Greene gevraagd om aan te geven welke boeken hem dat jaar het best waren bevallen. Een daarvan bleek Lolita van Nabokov te zijn, een boek dat toen vanwege ‘twijfelachtige morele inhoud’ niet in Engeland mocht worden uitgegeven. Daar kwam in de loop van de volgende maand een heftige reactie op van de hand van de hoofdredacteur van de Sunday Express John Gordon.

In reactie daar weer op heeft Greene toen, samen met een paar mensen van de Spectator, de ‘John Gordon Society tegen pornografie’ in het leven geroepen. De feitelijke oprichting vond, volgens het verslag van Sutro, plaats op dinsdag 6 maart 1956. Hij citeert (of doet hij net alsof?) uit de notulen, waarin allerlei eminente aanwezigen worden vermeld en die in hoge mate studentikoos aandoen.

John Gordon himself liet zich vervolgens overhalen om aan een discussieavond deel te nemen, die op 25 juli 1956 plaatsvond. Ook daarvan bestaat blijkbaar een verslag, want er volgt een opsomming met hilarische citaten, waarin een hoofdrol is weggelegd voor Randolph Churchill. Zelfs John Gordon doet er verslag van in zijn eigen krant op 29 juli 1956. ‘My greatest help through the hilarious evening was Mr Randolph Churchill, …. .’

Greene was dol op ‘practical jokes’, dat mag blijken. Hij ging heel ver bij het in scène zetten ervan en kon er blijkbaar ook geen genoeg van krijgen, want in ‘59 probeerde hij er blijkbaar weer een toegift aan te breien, door aan te kondigen dat hij de biografie van John Gordon wilde gaan schrijven.

------------------
Plaatje 1 is een afbeelding van de boekomslag van Bleib gesund! Ontwerp: Nico Richter, Foto: Philip Mechanicus
Plaatje 2 is een afbeelding van de boekomslag van Our man in Havana in de uitgave van de Folio Society. Ontwerp: Geoff Granfield (die de hele serie van 12 boeken ook illustreerde!)
-----------------------------
Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!


© 2016 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Brieven van Heeresma en Greene Frits Hoorweg
1306VG HeereMysterieuze krachten brachten mij ertoe een paar brievenbundels aan te schaffen. Om te beginnen was er een VVV-bon die in mijn binnenzak brandde. De hitte die dat vuurtje veroorzaakte leidde tot aanschaf van Bleib Gesund! van Heere Heeresma. Het was positief besproken in de Volkskrant en zo’n Privé-Domein deeltje ziet er altijd smakelijk uit.

U voelt ‘m al wel aankomen: de inhoud viel mij bar tegen. Er staan wel aardige passages in, maar niet genoeg naar mijn smaak. Veel gedoe met uitgevers en boze brieven gericht aan recensenten die zijn boeken niet goed begrepen hadden. Als hij nog geleefd had was die eer mij waarschijnlijk ook te beurt gevallen.
Wat brengt iemand ertoe al zijn brieven te bewaren? Niet alleen de brieven aan een geliefde of een vakbroeder (die zijn soms wel een boek waard), maar alles! Natuurlijk: de kleinste dingen kunnen de kiem bevatten van je volgende verhaal of boek. Daarom lijkt het mij logisch om bepaalde brieven te bewaren en misschien zelfs te publiceren, maar ergens houdt het toch op, zou je hopen.
 
Het is trouwens de vraag of Twitter en Facebook, Internet in ’t algemeen, nog iets van dit genre over zullen laten. Misschien moeten we daar niet rouwig om zijn, hoewel de volgende aankoop mij beter beviel. Deze keer werd mijn koopgedrag niet beïnvloed door het bezit van een bon en daarom kocht ik voor slechts 50 eurocent een beduimeld exemplaar van: Yours Etc., Letters to the Press 1945-1989, van Graham Greene, bij de uitdragerij om de hoek.

Greene blijkt een enthousiast schrijver van ingezonden brieven te zijn geweest. Hij mocht buitenlandredacties graag wijzen op tekortkomingen in hun kennis van de lokale omstandigheden, die hij zelf vaak uit persoonlijke ervaring kende. Verder had hij een broertje dood aan de gewoonte om iedere lokale opstand te zien als onderdeel van de communistische wereldsamenzwering. Sommige teksten zijn (zeker voor een Nederlander) nauwelijks meer te vatten, maar het begeleidende commentaar van de samensteller van de bundel (Cristopher Hawtree) maakt veel goed.

Zo doet hij uitgebreid verslag van een affaire waar anders voor mij echt niets van te begrijpen was geweest. Het relaas begint met de volgende ingezonden brief van Greene, die eind januari 1959 in verschillende kranten en tijdschriften verscheen.
‘I have undertaken to write a biography, as yet unauthorized, The Private Life of John Gordon, and I should be grateful to any of your readers for any unpublished letters or anecdotes that they can supply. Any letters will be carefully copied1306VG Graham Greene and returned.’

Zelfs na lezing van de reactie (een week later) hierop van John Gordon zelf (die zijn medewerking aanbood) en het daar weer op volgende vriendelijke bedankje van Greene (verzonden uit de Kongo) is het nog niet erg duidelijk wat hier nu aan de hand is. Daar wordt in voorzien doordat Hawtree uitgebreid citeert uit de nabeschouwing die John Sutro aan de affaire wijdde, in The Spectator van 26 september 1984. Diens verhaal begint al enkele jaren voor die oproep van Greene.

Voor het Kerstnummer van de Sunday Times werd, in 1955, o.a. aan Graham Greene gevraagd om aan te geven welke boeken hem dat jaar het best waren bevallen. Een daarvan bleek Lolita van Nabokov te zijn, een boek dat toen vanwege ‘twijfelachtige morele inhoud’ niet in Engeland mocht worden uitgegeven. Daar kwam in de loop van de volgende maand een heftige reactie op van de hand van de hoofdredacteur van de Sunday Express John Gordon.

In reactie daar weer op heeft Greene toen, samen met een paar mensen van de Spectator, de ‘John Gordon Society tegen pornografie’ in het leven geroepen. De feitelijke oprichting vond, volgens het verslag van Sutro, plaats op dinsdag 6 maart 1956. Hij citeert (of doet hij net alsof?) uit de notulen, waarin allerlei eminente aanwezigen worden vermeld en die in hoge mate studentikoos aandoen.

John Gordon himself liet zich vervolgens overhalen om aan een discussieavond deel te nemen, die op 25 juli 1956 plaatsvond. Ook daarvan bestaat blijkbaar een verslag, want er volgt een opsomming met hilarische citaten, waarin een hoofdrol is weggelegd voor Randolph Churchill. Zelfs John Gordon doet er verslag van in zijn eigen krant op 29 juli 1956. ‘My greatest help through the hilarious evening was Mr Randolph Churchill, …. .’

Greene was dol op ‘practical jokes’, dat mag blijken. Hij ging heel ver bij het in scène zetten ervan en kon er blijkbaar ook geen genoeg van krijgen, want in ‘59 probeerde hij er blijkbaar weer een toegift aan te breien, door aan te kondigen dat hij de biografie van John Gordon wilde gaan schrijven.

------------------
Plaatje 1 is een afbeelding van de boekomslag van Bleib gesund! Ontwerp: Nico Richter, Foto: Philip Mechanicus
Plaatje 2 is een afbeelding van de boekomslag van Our man in Havana in de uitgave van de Folio Society. Ontwerp: Geoff Granfield (die de hele serie van 12 boeken ook illustreerde!)
-----------------------------
Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!
© 2016 Frits Hoorweg
powered by CJ2