archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 3
Jaargang 13
12 november 2015
Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Klasse! Willem Minderhout

1303BS Laten zo‘Paul Krugman, Tony Judt …. Waar ben je nu weer mee bezig?’ ‘Een stukje over de benarde situatie van de middenklasse. Opdracht van Frits, voor de nieuwe Leunstoel.’ Ik moest natuurlijk gelijk denken aan ‘The Conscience of a Liberal’ van Paul Krugman. Daarin beschrijft hij hoe de redelijk egalitaire VS van de ‘Golden Era’ niet door onvermijdelijke economische structuurveranderingen teloor is gegaan, maar door een weloverwogen politiek van wat hij ‘movement conservatives’ noemt.

Door een appèl op conservatieve Christelijke waarden en een meestal onuitgesproken  racistische ondertoon wisten ze de Amerikaanse burgers lange tijd aan hun kant te krijgen. Krugman toont aan dat de meeste kiezers, de blanke middenklasse, op die manier tegen hun eigen belang stemden. Zie bijvoorbeeld de pathologische oppositie tegen ‘Obamacare’. Judt beschrijft vergelijkbare processen in Groot Brittannië en probeert daar weer een sociaaldemocratisch antwoord op te formuleren.’

‘Zit iemand daar op te wachten?’ ‘Ja, ik denk het wel. Lodewijk Asscher ziet ook in Nederland de middenklasse langzaam verdwijnen. Er ontstaat een ‘kopvoeter’-maatschappij als we niet uitkijken. Een hoofd met benen, zoals kleuters die tekenen. Het lijf, de middenklasse, dreigt te verdwijnen. Ingewikkelde materie, maar wel van het grootste belang!’

‘Maar daar hoef je toch niet zo moeilijk over te doen? De Leunstoel is toch geen Economisch Statistische Berichten? Beschrijf gewoon onze ervaringen met maatschappijen zonder middenklasse. Herinner je je Indonesië nog?’ ‘Oh ja, Jakarta. Een zee van armoede rond een eiland van ongelofelijke rijkdom. Het huis van mijn voormalige schoonvader, zaliger nagedachtenis, in een ‘gated community’. Huispersoneel, ‘neven’ die om een studietoelage komen bedelen.’ ‘Precies, al die aspecten die een maatschappij zonder middenklasse zo onaangenaam maken voor Nederlandse kleinburgers, zoals wij.’

‘En weet je nog wanneer je enorm trots was op Nederland?’ ‘Dat herinner ik me nog goed. Ik had een dag georganiseerd voor Indiase postdoctoraal-studenten die de Haagse Hogeschool bezochten. We hadden het Internationaal Strafhof bezocht en ik had geregeld dat we met een boot van de Ooievaart weer terug zouden varen naar het Haagse centrum. Op een gegeven moment vroeg een Indiase dame me waar in Nederland de arme mensen woonden. Op dat moment voeren we langs de Molenwijk in het Haagse Laakkwartier, dus ik hoefde alleen maar naar de wal te wijzen. ‘Daar wonen de arme mensen’,  zei ik. Verbaasd keek ze naar de huizen op de wal. ‘Hebben jullie arme mensen allemaal auto’s?’, vroeg ze stom verbaasd. ‘Vast niet allemaal’,  zei ik, ‘maar veel wel.’ Deze mededeling sloeg haar volledig uit het veld. Na enig nadenken vroeg ze of dat op het platteland ook zo was. ‘Mensen op het platteland zijn meestal nog beter af, dan in dit soort wijken’, antwoordde ik, terwijl mijn borst zwol van trots.

‘Hebben we het nu nog over de middenklasse?’ ‘Nee, niet eens. Maar wel over het comfort van de egalitaire samenleving en daarvoor is een omvangrijke middenklasse essentieel. Asscher, die zijn Rawls vast goed gelezen heeft, stelde tijdens zijn Willem Drees-lezing de retorische vraag aan de aanwezigen waar ze geboren zouden willen worden als ze het voor het kiezen hadden. ‘Nederland’  klonk het alom. En waarom? Vanwege het feit dat hier nog steeds een redelijk ontwikkelde verzorgingsstaat is met niet al te grote verschillen tussen arm en rijk. Laten we er alles aan doen om dat zo te houden!’

---------------------------
Het plaatje is van Henk Klaren
-----------------------------
Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!


© 2015 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Klasse! Willem Minderhout
1303BS Laten zo‘Paul Krugman, Tony Judt …. Waar ben je nu weer mee bezig?’ ‘Een stukje over de benarde situatie van de middenklasse. Opdracht van Frits, voor de nieuwe Leunstoel.’ Ik moest natuurlijk gelijk denken aan ‘The Conscience of a Liberal’ van Paul Krugman. Daarin beschrijft hij hoe de redelijk egalitaire VS van de ‘Golden Era’ niet door onvermijdelijke economische structuurveranderingen teloor is gegaan, maar door een weloverwogen politiek van wat hij ‘movement conservatives’ noemt.

Door een appèl op conservatieve Christelijke waarden en een meestal onuitgesproken  racistische ondertoon wisten ze de Amerikaanse burgers lange tijd aan hun kant te krijgen. Krugman toont aan dat de meeste kiezers, de blanke middenklasse, op die manier tegen hun eigen belang stemden. Zie bijvoorbeeld de pathologische oppositie tegen ‘Obamacare’. Judt beschrijft vergelijkbare processen in Groot Brittannië en probeert daar weer een sociaaldemocratisch antwoord op te formuleren.’

‘Zit iemand daar op te wachten?’ ‘Ja, ik denk het wel. Lodewijk Asscher ziet ook in Nederland de middenklasse langzaam verdwijnen. Er ontstaat een ‘kopvoeter’-maatschappij als we niet uitkijken. Een hoofd met benen, zoals kleuters die tekenen. Het lijf, de middenklasse, dreigt te verdwijnen. Ingewikkelde materie, maar wel van het grootste belang!’

‘Maar daar hoef je toch niet zo moeilijk over te doen? De Leunstoel is toch geen Economisch Statistische Berichten? Beschrijf gewoon onze ervaringen met maatschappijen zonder middenklasse. Herinner je je Indonesië nog?’ ‘Oh ja, Jakarta. Een zee van armoede rond een eiland van ongelofelijke rijkdom. Het huis van mijn voormalige schoonvader, zaliger nagedachtenis, in een ‘gated community’. Huispersoneel, ‘neven’ die om een studietoelage komen bedelen.’ ‘Precies, al die aspecten die een maatschappij zonder middenklasse zo onaangenaam maken voor Nederlandse kleinburgers, zoals wij.’

‘En weet je nog wanneer je enorm trots was op Nederland?’ ‘Dat herinner ik me nog goed. Ik had een dag georganiseerd voor Indiase postdoctoraal-studenten die de Haagse Hogeschool bezochten. We hadden het Internationaal Strafhof bezocht en ik had geregeld dat we met een boot van de Ooievaart weer terug zouden varen naar het Haagse centrum. Op een gegeven moment vroeg een Indiase dame me waar in Nederland de arme mensen woonden. Op dat moment voeren we langs de Molenwijk in het Haagse Laakkwartier, dus ik hoefde alleen maar naar de wal te wijzen. ‘Daar wonen de arme mensen’,  zei ik. Verbaasd keek ze naar de huizen op de wal. ‘Hebben jullie arme mensen allemaal auto’s?’, vroeg ze stom verbaasd. ‘Vast niet allemaal’,  zei ik, ‘maar veel wel.’ Deze mededeling sloeg haar volledig uit het veld. Na enig nadenken vroeg ze of dat op het platteland ook zo was. ‘Mensen op het platteland zijn meestal nog beter af, dan in dit soort wijken’, antwoordde ik, terwijl mijn borst zwol van trots.

‘Hebben we het nu nog over de middenklasse?’ ‘Nee, niet eens. Maar wel over het comfort van de egalitaire samenleving en daarvoor is een omvangrijke middenklasse essentieel. Asscher, die zijn Rawls vast goed gelezen heeft, stelde tijdens zijn Willem Drees-lezing de retorische vraag aan de aanwezigen waar ze geboren zouden willen worden als ze het voor het kiezen hadden. ‘Nederland’  klonk het alom. En waarom? Vanwege het feit dat hier nog steeds een redelijk ontwikkelde verzorgingsstaat is met niet al te grote verschillen tussen arm en rijk. Laten we er alles aan doen om dat zo te houden!’

---------------------------
Het plaatje is van Henk Klaren
-----------------------------
Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!
© 2015 Willem Minderhout
powered by CJ2