archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 17
Jaargang 11
10 juli 2014
Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Vendsyssel(DK) is eigenlijk een eiland Dik Kruithof

1117VG Vendsyssel2Het noordelijkste gedeelte van het schiereiland Jutland is eigenlijk een eiland dat de Denen
Vendsyssel noemen. De Limfjord snijdt de bovenkant van het schiereiland af en maakt tegelijk duidelijk dat het idee dat ik bij het woord fjord heb helemaal afkomstig is uit Noorwegen, want hier is een fjord alleen maar een uit de zee naar binnen lopend water dat helemaal geen rotsen nodig heeft. Noord Jutland, om het zo maar verder te noemen, heeft maar heel weinig rotsen en dan nog alleen lage, soms uit zee oprijzende krijtrotsen, zoals de Bulbjerg, waar bovenop nog een bunker van de Duitsers te bekijken is. Het is een groen, grotendeels golvend land met weilanden, graanvelden en bossen met loofbomen en naaldbomen door elkaar. Hoog water lijkt er niet voor te komen want een echte bescherming tegen de Noordzee ontbreekt: er is een lage duinenrij aan die kant met brede stranden waar op veel plaatsen prachtige kiezelstenen te vinden zijn en wij heel weinig schelpen zagen.

Skagen is de noordelijkste stad van Jutland en ligt een paar kilometer van Kaap Skagen, wat echt de noordelijkste punt is waar het Atlantische water van het Skagerrak vriendelijk opbotst tegen het Oostzee-water van het Kattengat. Als je op die punt staat komen er van links uit de Noordzee witgekuifde golfjes aan en van rechts uit de Oostzee komt alleen maar water. Althans zo heb ik het daar gezien, maar misschien kwam dat doordat het vloed was.

Aan het eind van de negentiende eeuw trok een aantal van de bekendste en beste Deense schilders naar Skagen en schilderde daar het dagelijkse leven van de plattelandsbevolking en de vissers. Ze werden beroemd als de Skagense schilders en waren belangrijk voor wat Denemarken zijn gouden eeuw in de schilderkunst noemt. Om het met Nederland te vergelijken moet je dan denken aan de Haagse school, Israëls en Breitner. Skagen heeft er een mooi museum aan over gehouden waar nu alleen het topwerk te zien was van Krøyer en Michael en Anna Ancher, omdat er een speciale tentoonstelling was van Laurits Tuxen.

Die Laurits Tuxen heeft in zijn leerjaren gewerkt in Skagen, maar zich later ontwikkeld tot portretschilder gespecialiseerd in het hofleven. Hij had goede contacten en maakte grote pronkstukken voor zowel het Deense als het Engelse koningspaar. Heel knap en het museum benadrukte dat door bij de grote schilderijen een digitale versie te plaatsen, waarmee je van alle mensen1117VG Vendsyssel1 op de schilderijen naam, positie en achtergrond kon nagaan. Tuxen ging na zijn societytijd terug naar Skagen, ging impressionistisch schilderen en werd verzamelaar en de grondlegger van het museum. De Skager schilders ontmoetten elkaar vooral in de eetzaal van het Brondum Hotel en die eetzaal, met een portretgalerij van de schilders en veel van hun schilderijen, is overgebracht naar het museum.

Dicht bij het museum kan het woonhuis van Michael en Anna Ancher bezocht worden en dat is geweldig. Een oude kruip-door sluip-door boerderij met veel kamers, sommige groot genoeg voor de gezellige bijeenkomsten van de Skagen schilders en andere weer ingericht als atelier voor de ouders en hun schilderende kinderen (hun dochter werd ook een bekend schilderes). Er hangt in het museum een groot formaat vier-generaties schilderij van de familie van Anna, geschilderd door Michael. In hun woonhuis vind je verscheidene voorstudies op kleiner formaat. Veel voorstudies en snel werk zo te zien, maar echt: het hele huis hangt vol schilderijen.

Aalborg is de grote stad, maar het centrum ligt vlak ten zuiden van de Limfjord. Aalborg heeft wel een beroemd museum voor moderne kunst in een modern gebouw maar dat bleek net voor een jaar gesloten te zijn voor een opknapbeurt. Dat ontdekte ik in het Vensyssel Kunstmuseum in Hjørring, de kleinere hoofdplaats van Noord Jutland. Daar hadden ze een speciale tentoonstelling van de Deense schilderijen uit Aalborg, overwegend uit de vorige eeuw en dus de opvolgers van de Skagense school. Veel mooi werk maar niet opzienbarend. Vijf schilderijen van Sven Danelund zijn me bijgebleven, industrieel erfgoed geschilderd in kleurige vlakken; op Internet kon ik er niets van terugvinden. Wel een mooi museum in een oude gerenoveerde fabriek.

De Skager schilders hebben ervoor gezorgd dat het hele gebied niet alleen een kustgebied is maar ook een kunstgebied is geworden. Er zijn erg veel galerieën en schilders met een open atelier. Wij zijn daar niet aan toegekomen omdat we een andere hobby van de Denen, of van dat gebied, ontdekten, namelijk de rommelmarkten en kringloopwinkels. Zo vonden we in het plaatsje Fjerritslev, waar we een huisje hadden gehuurd, de grootste tweedehands markt die we ooit hebben gezien, met onder meer een prachtige Opel Olympia in de aanbieding.

-------------------------------------
De foto's zijn van Dik Kruithof


© 2014 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Vendsyssel(DK) is eigenlijk een eiland Dik Kruithof
1117VG Vendsyssel2Het noordelijkste gedeelte van het schiereiland Jutland is eigenlijk een eiland dat de Denen
Vendsyssel noemen. De Limfjord snijdt de bovenkant van het schiereiland af en maakt tegelijk duidelijk dat het idee dat ik bij het woord fjord heb helemaal afkomstig is uit Noorwegen, want hier is een fjord alleen maar een uit de zee naar binnen lopend water dat helemaal geen rotsen nodig heeft. Noord Jutland, om het zo maar verder te noemen, heeft maar heel weinig rotsen en dan nog alleen lage, soms uit zee oprijzende krijtrotsen, zoals de Bulbjerg, waar bovenop nog een bunker van de Duitsers te bekijken is. Het is een groen, grotendeels golvend land met weilanden, graanvelden en bossen met loofbomen en naaldbomen door elkaar. Hoog water lijkt er niet voor te komen want een echte bescherming tegen de Noordzee ontbreekt: er is een lage duinenrij aan die kant met brede stranden waar op veel plaatsen prachtige kiezelstenen te vinden zijn en wij heel weinig schelpen zagen.

Skagen is de noordelijkste stad van Jutland en ligt een paar kilometer van Kaap Skagen, wat echt de noordelijkste punt is waar het Atlantische water van het Skagerrak vriendelijk opbotst tegen het Oostzee-water van het Kattengat. Als je op die punt staat komen er van links uit de Noordzee witgekuifde golfjes aan en van rechts uit de Oostzee komt alleen maar water. Althans zo heb ik het daar gezien, maar misschien kwam dat doordat het vloed was.

Aan het eind van de negentiende eeuw trok een aantal van de bekendste en beste Deense schilders naar Skagen en schilderde daar het dagelijkse leven van de plattelandsbevolking en de vissers. Ze werden beroemd als de Skagense schilders en waren belangrijk voor wat Denemarken zijn gouden eeuw in de schilderkunst noemt. Om het met Nederland te vergelijken moet je dan denken aan de Haagse school, Israëls en Breitner. Skagen heeft er een mooi museum aan over gehouden waar nu alleen het topwerk te zien was van Krøyer en Michael en Anna Ancher, omdat er een speciale tentoonstelling was van Laurits Tuxen.

Die Laurits Tuxen heeft in zijn leerjaren gewerkt in Skagen, maar zich later ontwikkeld tot portretschilder gespecialiseerd in het hofleven. Hij had goede contacten en maakte grote pronkstukken voor zowel het Deense als het Engelse koningspaar. Heel knap en het museum benadrukte dat door bij de grote schilderijen een digitale versie te plaatsen, waarmee je van alle mensen1117VG Vendsyssel1 op de schilderijen naam, positie en achtergrond kon nagaan. Tuxen ging na zijn societytijd terug naar Skagen, ging impressionistisch schilderen en werd verzamelaar en de grondlegger van het museum. De Skager schilders ontmoetten elkaar vooral in de eetzaal van het Brondum Hotel en die eetzaal, met een portretgalerij van de schilders en veel van hun schilderijen, is overgebracht naar het museum.

Dicht bij het museum kan het woonhuis van Michael en Anna Ancher bezocht worden en dat is geweldig. Een oude kruip-door sluip-door boerderij met veel kamers, sommige groot genoeg voor de gezellige bijeenkomsten van de Skagen schilders en andere weer ingericht als atelier voor de ouders en hun schilderende kinderen (hun dochter werd ook een bekend schilderes). Er hangt in het museum een groot formaat vier-generaties schilderij van de familie van Anna, geschilderd door Michael. In hun woonhuis vind je verscheidene voorstudies op kleiner formaat. Veel voorstudies en snel werk zo te zien, maar echt: het hele huis hangt vol schilderijen.

Aalborg is de grote stad, maar het centrum ligt vlak ten zuiden van de Limfjord. Aalborg heeft wel een beroemd museum voor moderne kunst in een modern gebouw maar dat bleek net voor een jaar gesloten te zijn voor een opknapbeurt. Dat ontdekte ik in het Vensyssel Kunstmuseum in Hjørring, de kleinere hoofdplaats van Noord Jutland. Daar hadden ze een speciale tentoonstelling van de Deense schilderijen uit Aalborg, overwegend uit de vorige eeuw en dus de opvolgers van de Skagense school. Veel mooi werk maar niet opzienbarend. Vijf schilderijen van Sven Danelund zijn me bijgebleven, industrieel erfgoed geschilderd in kleurige vlakken; op Internet kon ik er niets van terugvinden. Wel een mooi museum in een oude gerenoveerde fabriek.

De Skager schilders hebben ervoor gezorgd dat het hele gebied niet alleen een kustgebied is maar ook een kunstgebied is geworden. Er zijn erg veel galerieën en schilders met een open atelier. Wij zijn daar niet aan toegekomen omdat we een andere hobby van de Denen, of van dat gebied, ontdekten, namelijk de rommelmarkten en kringloopwinkels. Zo vonden we in het plaatsje Fjerritslev, waar we een huisje hadden gehuurd, de grootste tweedehands markt die we ooit hebben gezien, met onder meer een prachtige Opel Olympia in de aanbieding.

-------------------------------------
De foto's zijn van Dik Kruithof
© 2014 Dik Kruithof
powered by CJ2