Dat gedoe over Zwarte Piet en Sinterklaas heeft ertoe geleid dat ik mij bewust ben geworden van het bestaan van een lijst: een lijst van immaterieel cultureel erfgoed. Misschien wisten de trouwe lezers van ‘Het bureau’ dat al lang, maar voor mij was het nieuw. De lijst wordt bijgehouden door het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed.

 

Vanwege vermeend racisme kwam het Sinterklaasfeest niet op die lijst. Nu las ik in de krant dat ‘schoonrijden’ er wel op komt. Schoonrijden is een soort van kunstschaatsen, maar dan op een traditionele manier, beoefend door stelletjes die zwierig rondjes draaien op het ijs, vaak in klederdracht. Het is een sympathieke activiteit die we vooral in ere moeten houden, net als het Sinterklaasfeest overigens.

Maar wat is dat toch voor gedoe met een lijst? Blijkbaar stellen mensen die dergelijke activiteiten een goed hart toedragen er prijs op dat deze op een lijst komen. Waarom in vredesnaam? Het vermoeden dringt zich op dat het iets met subsidies te maken heeft. Waarschijnlijk hebben verenigingen die dergelijke activiteiten organiseren een streepje voor als het aankomt op het uitdelen van subsidiegeld, of in elk geval bij het verkrijgen van toestemming om bepaalde activiteiten te organiseren.

Omdat die lijst er nu eenmaal toch is, en er ook in andere landen blijkbaar zoiets bestaat, heeft men er een internationaal tintje aan gegeven, door bij de Verenigde Naties een soort ‘superlijst’ bij te houden. Vandaar dat de hele wereld zich vrij voelt om zich met ons Sinterklaasfeest te bemoeien.

Je tegen dergelijke dingen verzetten heeft, denk ik, geen zin. Wij moeten die lijst omarmen, wat zeg ik: hem naar ons toe trekken. De Leunstoel zelf, in al zijn verschijningsvormen, materieel en immaterieel, moet ook op die lijst. En als ze dat niet accepteren, dan in ieder geval de recepten voor draadjesvlees van Maeve van der Steen (klik naar artikel). Als dat geen volkscultuur is, dan weet ik het niet meer.

WM

De mens is al zo lang we kunnen nagaan gefascineerd door lijsten. Denk aan de beroemde ‘Lijst der schepen’ uit de Ilias waarin Homerus een overzicht geeft van alle Griekse war lords die Troje te lijf willen gaan. Ieder Grieks koninkje dat niet op die lijst voorkomt met zijn sloep zal zich vast flink geschaamd hebben.

Ikzelf ben ook gefascineerd door lijsten. Met matig succes probeer ik me op allerlei kieslijsten van de sociaaldemocratische moederpartij geplaatst te krijgen. Ik heb kortgeleden nog aan den lijve ondervonden wat een pijn het veroorzaakt als iemand je belt met de mededeling dat je ‘niet op zijn lijstje voorkomt’. Ik weet dus maar al te goed hoe Zwarte Piet zich nu moet voelen. Eens was hij een gevierde kindervriend en nu is hij te  controversieel voor een lijstje. Maar o wee, wat bittere smart …

Als iets of iemand op een lijstje verschijnt kun je in de geest van Reve verzuchten dat het gezien is en niet onopgemerkt is gebleven. Is dat niet wat we allemaal willen? Als kind hadden we nog ‘Het Grote Boek van Sinterklaas’ waarin al onze daden beschreven stonden, maar dat geloof houdt helaas geen stand.

Soms neemt dit verlangen om op lijstjes te verschijnen paradoxale vormen aan. Zo vermoedde ik altijd dat die verontwaardigde activisten die opening van de BVD-archieven eisten zwaar teleurgesteld zouden zijn als zou blijken dat hun naam daar op geen enkel lijstje voorkwam.

 

Gelukkig kunnen we nu allemaal met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid aannemen dat we ergens op een lijstje staan. Namelijk bij de NSA. Hopelijk heeft de Kerstman toegang tot die bestanden, want dan kan hij definitief Sint uit de markt drukken met zijn suffe rendieren. Ik ben best braaf geweest dit jaar en ik heb vele verlangens dus ik ga maar eens een verlanglijstje maken.

 

Ook de pagina’s van de Leunstoel staan vast ergens bij de NSA geregistreerd. Als onze server ontploft kunnen we wellicht nog via de Amerikaanse ambassade Maeves recept voor draadjesvlees achterhalen.

 

Ik stel dus voor om alle NSA-bestanden op de werelderfgoedlijst te zetten, dan is De Leunstoel ook gelijk onder de pannen.