archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 11
Jaargang 9
29 maart 2012
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden delen printen terug
Liever alleen op de wereld? Peter Schröder

0911BS 105.1
Existentiële problemen
We hoorden van lezers die slecht hebben geslapen van de beelden op de postkaarten van de Belgische RK internaten uit het vorige nummer, 15 maart, van De Leunstoel. 90 zwakke meisjes op één slaapzaal; alleen al de gedachte aan een jeugdige mensheid in een zo dichte pakking bijeen, 24 uur per etmaal, 7 dagen per week,
dat kan voor gevoelige Westerlingen in Nederland anno 2012 reden zijn voor aanvallen van benauwdheid.
 We hoeven niet eens na te denken over de seksuele gebruiken in die enorme gebouwen, of over de ‘medische’ ingrepen in de lijfjes van de pupillen, om het te kwaad te krijgen want we dragen onze individualiteit & identiteit hoog in het vaandel. We zijn immers kinderen van de emancipatie en de permanente ontplooiing en zeker in onze informatiemaatschappij zijn we trots op de grondrechten van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en de integriteit van het eigen lichaam. Ieder zijn plaats onder de zon, maar wel uit de buurt graag: L’enfer c’est les autres. Weg uit die kinderpakhuizen, de frisse lucht in, is onze Pavlov reactie. (terwijl de hedendaagse kids zich vermaken op massale festivals, in idem pretparken en mediterrane massahotels – maar dan spreken we van massaindividualisatie).

Eindelijk alleen
Weg, de frisse lucht in. Waarom niet op solitaire wandelingen door de natuur? Er zijn niet alleen postkaarten om ons deelgenoot te maken van die internaten, ze zijn er ook om ons de zegeningen van eenzame avonturen over te brengen. Postkaart 1.a. draagt als titel Paysage du Centre. We zien een besneeuwd heuvellandschap (Auvergne in Frankrijk?) waar doorheen een beekje stroomt. Rechtsonder in beeld een man met hoed en jas die door dat (koude!) stroompje waadt, verder niemand. Waarom? Waartoe? Lisette stuurt in oktober 1911 de kaart naar Monsieur Grampraie (?), chef van de gendarmerie in Brive (Corrèze, Frankrijk). Lisette schrijft niet erg duidelijk, ze heeft het over een reis die bij de biljettencontrole zonder incidenten is verlopen. Ze ziet onderweg veel militairen en brengt veel kussen in de verwachting Grampraie snel te zien. Zo te zien geen enkel verband met de afbeelding, geen: Kijk, ik groet je uit dit prachtige sneeuwlandschap waardoor je zo geweldig prettig op je eentje kunt waden. Misschien is haar boodschap eerder: daar loop je nu nog op je eentje, maar straks ben ik er weer bij!

Individuele overwinning
Op postkaart 1.b. een andere natuurgenieter, ditmaal een eenzame man op een blok rots dat een natuurlijke brug over een rotsspleet gevormd heeft. We bevinden ons in Le Pouliguen, bij St, Nazaire aan de Franse Atlantische kust en zien Le Pont du Diable. Er zijn in de wereld veel duivelsbruggen, zijn er ook zoveel lieveheersbruggen? Nooit van gehoord. Mensen schijnen zo’n oeververbinding toch vooral te zien als een staaltje van duivels vernuft. Eigenlijk ook nooit helemaal te vertrouwen.0911BS 105.2 Daarom op deze kiek een heer met lef en passie die ons laat zien dat hij zonder steun van de medemens deze rotspartij de baas is. Kijk mij! (Kijk hem) Zou hij ook ooit in een internaat zijn opgevoed?

Liever de lucht in
Nog verder weg uit de menselijke drukte gaat de heer Henri Farman eenzaam de lucht in met een door hem gebouwd vliegtuig, de Farman II, zichtbaar op postkaart 2.a. Henri Farman (1874, Parijs – 1958, Parijs) leerde schilderen op de Parijse École des Beaux Arts, maar wierp zich al snel op de revolutionaire technologische ontwikkelingen van zijn tijd. Hij ging wielrenen en werd kampioen, ging voor Panhard & Levassor en later Renault autoracen en een vervolg als vliegenier lag voor de hand: succesvol vlieger en (met zijn twee broers) vliegtuigbouwer. Winnen en nog eens winnen, ex pluribus unum kunnen we zeggen, far from the maddening crowd, hoog in de lucht, hoogstens in gezelschap van een enkele vogel. De kaart vertoont een eigenaardig bouwsel van buizen, bespannen met lakens, gemonteerd op een fiets. Voor de motor zit de heer Farman naar de einder te turen. Linksboven een ingelijst portrtet van Farman, rechtsonder zien we de kathedraal van Reims. De tekst vermeldt een vliegreis van Chalons naar Reims in 1908. In dat ding? Over de weg is het minder dan 48 km, zou hij het fietsend hebben afgelegd? Laten we maar aannemen dat hij wel vloog, maar dat de tekenaar niet wist hoe de vliegmachine er uitzag.

Groeten uit de lucht
Afscheid van het lege luchtruim met een Bonjour du Bourget op postkaart 2.b. Le Bourget was toentertijd een dorpje aan de rand van Parijs en huisvestte jarenlang de belangrijkste luchthaven van de lichtstad, vandaag wordt het vooral gebruikt door zakenvliegtuigjes. Groeten uit de lucht. Op de afbeelding een tweedekker met een soort kinderwagenwielen als onderbouw. De tekenaar ziet de hemel wel als zeer levenloos: in de cockpit van het vliegtuigje is niemand te zien! Is de piloot verdampt? Een voorhistorische drone? Een slordigheidje van de tekenaar? Op 16 mei 1916 werd de kaart vanuit St. Denis door onleesbaar verstuurd aan Ma Chère Mathilde te onbekend. De gangbare tekst over ontvangen brieven, waarvoor dank, het welzijn van familieleden en uitstapjes. Onbekend meldt tot slot zondag het vliegveld te hebben bezocht maar niet veel vliegtuigen te hebben gezien. Uiteindelijk heeft onbekend enkele machines zien vertrekken en landen. Een succesvolle vlucht naar eenzame rust is niet iedereen gegeven.

************************************************
Voor bovenstaande plaatjes en meer: www.peterschroderatb.nl
 
**************************************************************
Wie op zoek is naar mooie postkaarten doet er goed is een bezoek te brengen aan:
Uitgeverij Plaizier, Spoormakerstraat/Rue des Éperonniers 50, 1000 Brussel/Bruxelles
Tel. 0032 (0)2 513 47 30 Of te kijken op www.plaizier.be


© 2012 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Beelden uit soberder tijden" -
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
Liever alleen op de wereld? Peter Schröder
0911BS 105.1
Existentiële problemen
We hoorden van lezers die slecht hebben geslapen van de beelden op de postkaarten van de Belgische RK internaten uit het vorige nummer, 15 maart, van De Leunstoel. 90 zwakke meisjes op één slaapzaal; alleen al de gedachte aan een jeugdige mensheid in een zo dichte pakking bijeen, 24 uur per etmaal, 7 dagen per week,
dat kan voor gevoelige Westerlingen in Nederland anno 2012 reden zijn voor aanvallen van benauwdheid.
 We hoeven niet eens na te denken over de seksuele gebruiken in die enorme gebouwen, of over de ‘medische’ ingrepen in de lijfjes van de pupillen, om het te kwaad te krijgen want we dragen onze individualiteit & identiteit hoog in het vaandel. We zijn immers kinderen van de emancipatie en de permanente ontplooiing en zeker in onze informatiemaatschappij zijn we trots op de grondrechten van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en de integriteit van het eigen lichaam. Ieder zijn plaats onder de zon, maar wel uit de buurt graag: L’enfer c’est les autres. Weg uit die kinderpakhuizen, de frisse lucht in, is onze Pavlov reactie. (terwijl de hedendaagse kids zich vermaken op massale festivals, in idem pretparken en mediterrane massahotels – maar dan spreken we van massaindividualisatie).

Eindelijk alleen
Weg, de frisse lucht in. Waarom niet op solitaire wandelingen door de natuur? Er zijn niet alleen postkaarten om ons deelgenoot te maken van die internaten, ze zijn er ook om ons de zegeningen van eenzame avonturen over te brengen. Postkaart 1.a. draagt als titel Paysage du Centre. We zien een besneeuwd heuvellandschap (Auvergne in Frankrijk?) waar doorheen een beekje stroomt. Rechtsonder in beeld een man met hoed en jas die door dat (koude!) stroompje waadt, verder niemand. Waarom? Waartoe? Lisette stuurt in oktober 1911 de kaart naar Monsieur Grampraie (?), chef van de gendarmerie in Brive (Corrèze, Frankrijk). Lisette schrijft niet erg duidelijk, ze heeft het over een reis die bij de biljettencontrole zonder incidenten is verlopen. Ze ziet onderweg veel militairen en brengt veel kussen in de verwachting Grampraie snel te zien. Zo te zien geen enkel verband met de afbeelding, geen: Kijk, ik groet je uit dit prachtige sneeuwlandschap waardoor je zo geweldig prettig op je eentje kunt waden. Misschien is haar boodschap eerder: daar loop je nu nog op je eentje, maar straks ben ik er weer bij!

Individuele overwinning
Op postkaart 1.b. een andere natuurgenieter, ditmaal een eenzame man op een blok rots dat een natuurlijke brug over een rotsspleet gevormd heeft. We bevinden ons in Le Pouliguen, bij St, Nazaire aan de Franse Atlantische kust en zien Le Pont du Diable. Er zijn in de wereld veel duivelsbruggen, zijn er ook zoveel lieveheersbruggen? Nooit van gehoord. Mensen schijnen zo’n oeververbinding toch vooral te zien als een staaltje van duivels vernuft. Eigenlijk ook nooit helemaal te vertrouwen.0911BS 105.2 Daarom op deze kiek een heer met lef en passie die ons laat zien dat hij zonder steun van de medemens deze rotspartij de baas is. Kijk mij! (Kijk hem) Zou hij ook ooit in een internaat zijn opgevoed?

Liever de lucht in
Nog verder weg uit de menselijke drukte gaat de heer Henri Farman eenzaam de lucht in met een door hem gebouwd vliegtuig, de Farman II, zichtbaar op postkaart 2.a. Henri Farman (1874, Parijs – 1958, Parijs) leerde schilderen op de Parijse École des Beaux Arts, maar wierp zich al snel op de revolutionaire technologische ontwikkelingen van zijn tijd. Hij ging wielrenen en werd kampioen, ging voor Panhard & Levassor en later Renault autoracen en een vervolg als vliegenier lag voor de hand: succesvol vlieger en (met zijn twee broers) vliegtuigbouwer. Winnen en nog eens winnen, ex pluribus unum kunnen we zeggen, far from the maddening crowd, hoog in de lucht, hoogstens in gezelschap van een enkele vogel. De kaart vertoont een eigenaardig bouwsel van buizen, bespannen met lakens, gemonteerd op een fiets. Voor de motor zit de heer Farman naar de einder te turen. Linksboven een ingelijst portrtet van Farman, rechtsonder zien we de kathedraal van Reims. De tekst vermeldt een vliegreis van Chalons naar Reims in 1908. In dat ding? Over de weg is het minder dan 48 km, zou hij het fietsend hebben afgelegd? Laten we maar aannemen dat hij wel vloog, maar dat de tekenaar niet wist hoe de vliegmachine er uitzag.

Groeten uit de lucht
Afscheid van het lege luchtruim met een Bonjour du Bourget op postkaart 2.b. Le Bourget was toentertijd een dorpje aan de rand van Parijs en huisvestte jarenlang de belangrijkste luchthaven van de lichtstad, vandaag wordt het vooral gebruikt door zakenvliegtuigjes. Groeten uit de lucht. Op de afbeelding een tweedekker met een soort kinderwagenwielen als onderbouw. De tekenaar ziet de hemel wel als zeer levenloos: in de cockpit van het vliegtuigje is niemand te zien! Is de piloot verdampt? Een voorhistorische drone? Een slordigheidje van de tekenaar? Op 16 mei 1916 werd de kaart vanuit St. Denis door onleesbaar verstuurd aan Ma Chère Mathilde te onbekend. De gangbare tekst over ontvangen brieven, waarvoor dank, het welzijn van familieleden en uitstapjes. Onbekend meldt tot slot zondag het vliegveld te hebben bezocht maar niet veel vliegtuigen te hebben gezien. Uiteindelijk heeft onbekend enkele machines zien vertrekken en landen. Een succesvolle vlucht naar eenzame rust is niet iedereen gegeven.

************************************************
Voor bovenstaande plaatjes en meer: www.peterschroderatb.nl
 
**************************************************************
Wie op zoek is naar mooie postkaarten doet er goed is een bezoek te brengen aan:
Uitgeverij Plaizier, Spoormakerstraat/Rue des Éperonniers 50, 1000 Brussel/Bruxelles
Tel. 0032 (0)2 513 47 30 Of te kijken op www.plaizier.be
© 2012 Peter Schröder
powered by CJ2