archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 9
Jaargang 9
1 maart 2012
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden delen printen terug
Bad in Wezen en Tijd? Peter Schröder

0909BS 103.1
Van bad naar douche?
Groeten per postkaart uit bad? Zouden we dat wel moeten willen/ willen moeten? Ook in dit seizoen? Het is/was vroeger wel een realiteit, laten we het maar rustig bezien.
Gaan we ter reiniging hier nog in bad vandaag? Zo’n stevige gietijzeren (en later plaatstalen) geëmailleerde kuip van mensenformaat met water van de juiste temperatuur (1 graad lager dan de lichaamstemperatuur?), er in stappen en dan maar wassen? En/of genieten? Dromerig wegsullen of juist plonzen & plassen? En schrobben of geschrobd worden? Een grondige schoonmaakbeurt? Het zou me niet verbazen als de nu geldende hoofdregel van de modale Europeanen minder baden en meer douchen is. Douchen past beter bij drukdrukdruk ??, bij een beter milieu vanwege het lagere verbruik van water en energie en vraagt een veel beperkter huiselijk ruimtebeslag? Er zijn ook mensen die vinden dat je onder de douche schoner wordt omdat je niet ondergedompeld bent in een stagnerende hoeveelheid langzaam vervuilend (en verkoelend) water.

Gefragmenteerde markt?
Het zou niet verbazen als de ontwikkelingen van badgewoonten in West Europa de laatste eeuw niet lineair te volgen zijn. Misschien is er wel sprake van een dynamische complexiteit van de, laten we zeggen doelmatige en efficiënte massamarkt en beweeglijke niche markets met uiteenlopende doelgroepen en doeleinden. Als we de glossy’s en andere swingende media moeten geloven staan we niet onder de douche, maar zitten we bevangen door shampoos, etherische oliën en geurige crèmes (zeep is hopeloos vóór 1980) vooral modieus te dampen in, veelvormige kingsize baden, sauna’s, jacuzzi’s, Hammams en andere Wellness-settings. Met veel baders tegelijk. Het kan. Het is niet uitgesloten. Het doet allemaal enigszins decadent en bordelesk aan. Bewijzen heb ik niet, maar het lijkt me meer genotzuchtige recreatie dan hygiënische reiniging.

Stortdouche?
Dan hebben we ook nog de paramedische sector: de balsemende sauna gaat ongemerkt over in de kuuroorden voorzien van paramedische begeleiding en ondersteuning. Deze zorgvoorzieningen op doktersvoorschrift, betaald door Het Fonds, kwamen al ter sprake in Leunstoel jaargang 5 no. 2. Uit 2007. Zie (Jrg. 5, nr. 2) (Nieuw: dit is zomaar een hyperlink! Klikken maar!) De badenden lagen in kuuroorden niet alleen in baden, maar werden bijvoorbeeld ook met tuinslangen stevig bespoten en ondergedompeld in heilzame modder. Ze werden ook gemasseerd en te ruste gelegd. En ze dronken erg veel bronwater. Zouden ze ook schoner geworden zijn?
En douches voor het gewone volk? Kijk in de bouwmarktkrantjes en je ziet ingewikkelde panelen met veel jets en onverwachte sproei-installaties en ook wel ruim bemeten douchekoppen die worden aangeduid als stortdouche. Mooi voor de eenvoudige geest en de handige doe-het-zelver, het zal vaak niet naar behoren werken. Duidelijk poor man’s chique.

Internaatsbaden
Terug naar het begin van de vorige eeuw waarin de toenmalige jeugd de toekomst had. De jeugd die (vooral in de buurlanden) nog op grote schaal gedwongen verblijf hield op internaten. Vaak heel grote internaten. Het was daar meestal geen pretje, maar toch zorgden bestuur en leiding van die instellingen voor de uitgave van postkaarten om de buitenwereld te laten zien hoe goed/modern/verantwoord hun huizen waren. (Denk aan de moeder overste van de kostscholen van de Soeurs de Marie/du Sacré Coeur de Marie/de Saint Vincent de Paul, die een dure write-up voor haar internaten kocht in Elsschot’s Wereldtijdschrift). Op kaart 1.a. (Nieuw, voortaan klikken op deze hyperlink en u krijgt een veel gedetailleerder0909BS 103.2 beeld te zien! Klikken maar en nog eens klikken) een kijkje in de Salle des bains van het Institut Scheppers in Mechelen. Een grote hoge zaal door schotten verdeeld in cellen met (goed kijken) elk een badkuip en in het midden een grote bank voor wachtenden vóór u.

Zwakke meisjes
Het was er ten tijde van de foto uitgestorven. Hoe zou het er toegaan bij volledige bezetting? Gejoel en geplons en ordenend optredende religieuzen? Gedempt geruis en luide commando’s? De kaart werd in 1920 echt verstuurd door Joseph Wombeegh aan zijn Liefste Ouders in Deurne Noord. Hij meldt zijn ouders dat ze zondag niet op bezoek mogen komen omdat ‘wij’ zaterdag acht dagen naar huis mogen. Kaart 1.b. uit dezelfde tijd laat ons een vergelijkbare badzaal zien in RAVELS, O.L. Vrouw van de Kempen, Open-lucht-school- voor zwakke meisjes. Hier rechts de cellen waarin nog juist (ook hier weer goed kijken) de badkuipen (1x per week?) en links banken met voetbaden (elke dag?) zichtbaar zijn. De kaart was opgenomen in een boekje met liefst 32 afscheurbare zichtkaarten. Zichtkaarten die stuk voor stuk boekdelen spreken. Blader er door en een wereld gaat er voor u open. Een sobere wereld zonder privacy. Een omgeving die zijn vormende sporen heeft nagelaten op omvangrijke generaties. Deze keer beperken we ons tot baden, een volgende keer moeten we Het Internaat maar eens breder behandelen.
 
Exotica
For something completely different over naar een Hammam in Algerije. Het onderschrift van kaart 2.a. luidt: Un bain Maure. Andere koek! Een wel zeer ontspannen sfeer in een rijkbetegelde badinrichting. Mooi mooi mooi! Rond een waterput zijn Algerijnse mannen, te verdelen in knechten en klanten, bezig met thee drinken, massage en … niks, laten we zeggen: ontspannen. Links de sultan? Geen vrouwvolk, alleen mannen. Een bad om onder water te kunnen gaan is niet te zien. Niet meer van deze tijd? Hebben dikke Westerse toeristen hier iets te zoeken? Of is het voldoende als ze zo’n kaart naar huis sturen?

Hartelijke groeten
Tot slot een mevrouw in een lelijk betegelde, enigszins shabby ogende badruimte. Op kaart 2.b.
zijn we beland in een Badezimmer im Vogtlandhaus in Bad Brambach. U hebt het goed gezien, dat moet wel in de voormalige DDR zijn, in dit geval gelegen in een eigenaardige inham van Duitsland in Tsjechië. In de DDR mochten de kameraden, zeker als ze partijlid waren, regelmatig naar zo’n badplaats/kuuroord. Deze mevrouw moet er wel om lachen, om deze situatie. Wat zou ze denken? Hier lig ik, voorzien van alle moderne comfort? Dit is gezond en ik word ook nog prettig schoon? Of: Jezus, meneer de fotograaf, een beetje opschieten, het warme water is op, het is nu wel genoeg geweest. Hoe dan ook: vanuit mijn bad in Bad Brambach de Hartelijke Groeten aan iedereen thuis (waar geen bad is/ het bad nooit werkt).

Nieuw Beter Beeld
De plaatjes uit deze rubriek zijn veel gedetailleerder te bekijken! Voortaan door te klikken naar (http://www.peterschroderatb.nl/) op de hyperlinks in de tekst.

*******************************
Wie op zoek is naar mooie postkaarten doet er goed is een bezoek te brengen aan:
Uitgeverij Plaizier, Spoormakerstraat/Rue des Éperonniers 50, 1000 Brussel/Bruxelles
Tel. 0032 (0)2 513 47 30 Of te kijken op www.plaizier.be


© 2012 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Beelden uit soberder tijden" -
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
Bad in Wezen en Tijd? Peter Schröder
0909BS 103.1
Van bad naar douche?
Groeten per postkaart uit bad? Zouden we dat wel moeten willen/ willen moeten? Ook in dit seizoen? Het is/was vroeger wel een realiteit, laten we het maar rustig bezien.
Gaan we ter reiniging hier nog in bad vandaag? Zo’n stevige gietijzeren (en later plaatstalen) geëmailleerde kuip van mensenformaat met water van de juiste temperatuur (1 graad lager dan de lichaamstemperatuur?), er in stappen en dan maar wassen? En/of genieten? Dromerig wegsullen of juist plonzen & plassen? En schrobben of geschrobd worden? Een grondige schoonmaakbeurt? Het zou me niet verbazen als de nu geldende hoofdregel van de modale Europeanen minder baden en meer douchen is. Douchen past beter bij drukdrukdruk ??, bij een beter milieu vanwege het lagere verbruik van water en energie en vraagt een veel beperkter huiselijk ruimtebeslag? Er zijn ook mensen die vinden dat je onder de douche schoner wordt omdat je niet ondergedompeld bent in een stagnerende hoeveelheid langzaam vervuilend (en verkoelend) water.

Gefragmenteerde markt?
Het zou niet verbazen als de ontwikkelingen van badgewoonten in West Europa de laatste eeuw niet lineair te volgen zijn. Misschien is er wel sprake van een dynamische complexiteit van de, laten we zeggen doelmatige en efficiënte massamarkt en beweeglijke niche markets met uiteenlopende doelgroepen en doeleinden. Als we de glossy’s en andere swingende media moeten geloven staan we niet onder de douche, maar zitten we bevangen door shampoos, etherische oliën en geurige crèmes (zeep is hopeloos vóór 1980) vooral modieus te dampen in, veelvormige kingsize baden, sauna’s, jacuzzi’s, Hammams en andere Wellness-settings. Met veel baders tegelijk. Het kan. Het is niet uitgesloten. Het doet allemaal enigszins decadent en bordelesk aan. Bewijzen heb ik niet, maar het lijkt me meer genotzuchtige recreatie dan hygiënische reiniging.

Stortdouche?
Dan hebben we ook nog de paramedische sector: de balsemende sauna gaat ongemerkt over in de kuuroorden voorzien van paramedische begeleiding en ondersteuning. Deze zorgvoorzieningen op doktersvoorschrift, betaald door Het Fonds, kwamen al ter sprake in Leunstoel jaargang 5 no. 2. Uit 2007. Zie (Jrg. 5, nr. 2) (Nieuw: dit is zomaar een hyperlink! Klikken maar!) De badenden lagen in kuuroorden niet alleen in baden, maar werden bijvoorbeeld ook met tuinslangen stevig bespoten en ondergedompeld in heilzame modder. Ze werden ook gemasseerd en te ruste gelegd. En ze dronken erg veel bronwater. Zouden ze ook schoner geworden zijn?
En douches voor het gewone volk? Kijk in de bouwmarktkrantjes en je ziet ingewikkelde panelen met veel jets en onverwachte sproei-installaties en ook wel ruim bemeten douchekoppen die worden aangeduid als stortdouche. Mooi voor de eenvoudige geest en de handige doe-het-zelver, het zal vaak niet naar behoren werken. Duidelijk poor man’s chique.

Internaatsbaden
Terug naar het begin van de vorige eeuw waarin de toenmalige jeugd de toekomst had. De jeugd die (vooral in de buurlanden) nog op grote schaal gedwongen verblijf hield op internaten. Vaak heel grote internaten. Het was daar meestal geen pretje, maar toch zorgden bestuur en leiding van die instellingen voor de uitgave van postkaarten om de buitenwereld te laten zien hoe goed/modern/verantwoord hun huizen waren. (Denk aan de moeder overste van de kostscholen van de Soeurs de Marie/du Sacré Coeur de Marie/de Saint Vincent de Paul, die een dure write-up voor haar internaten kocht in Elsschot’s Wereldtijdschrift). Op kaart 1.a. (Nieuw, voortaan klikken op deze hyperlink en u krijgt een veel gedetailleerder0909BS 103.2 beeld te zien! Klikken maar en nog eens klikken) een kijkje in de Salle des bains van het Institut Scheppers in Mechelen. Een grote hoge zaal door schotten verdeeld in cellen met (goed kijken) elk een badkuip en in het midden een grote bank voor wachtenden vóór u.

Zwakke meisjes
Het was er ten tijde van de foto uitgestorven. Hoe zou het er toegaan bij volledige bezetting? Gejoel en geplons en ordenend optredende religieuzen? Gedempt geruis en luide commando’s? De kaart werd in 1920 echt verstuurd door Joseph Wombeegh aan zijn Liefste Ouders in Deurne Noord. Hij meldt zijn ouders dat ze zondag niet op bezoek mogen komen omdat ‘wij’ zaterdag acht dagen naar huis mogen. Kaart 1.b. uit dezelfde tijd laat ons een vergelijkbare badzaal zien in RAVELS, O.L. Vrouw van de Kempen, Open-lucht-school- voor zwakke meisjes. Hier rechts de cellen waarin nog juist (ook hier weer goed kijken) de badkuipen (1x per week?) en links banken met voetbaden (elke dag?) zichtbaar zijn. De kaart was opgenomen in een boekje met liefst 32 afscheurbare zichtkaarten. Zichtkaarten die stuk voor stuk boekdelen spreken. Blader er door en een wereld gaat er voor u open. Een sobere wereld zonder privacy. Een omgeving die zijn vormende sporen heeft nagelaten op omvangrijke generaties. Deze keer beperken we ons tot baden, een volgende keer moeten we Het Internaat maar eens breder behandelen.
 
Exotica
For something completely different over naar een Hammam in Algerije. Het onderschrift van kaart 2.a. luidt: Un bain Maure. Andere koek! Een wel zeer ontspannen sfeer in een rijkbetegelde badinrichting. Mooi mooi mooi! Rond een waterput zijn Algerijnse mannen, te verdelen in knechten en klanten, bezig met thee drinken, massage en … niks, laten we zeggen: ontspannen. Links de sultan? Geen vrouwvolk, alleen mannen. Een bad om onder water te kunnen gaan is niet te zien. Niet meer van deze tijd? Hebben dikke Westerse toeristen hier iets te zoeken? Of is het voldoende als ze zo’n kaart naar huis sturen?

Hartelijke groeten
Tot slot een mevrouw in een lelijk betegelde, enigszins shabby ogende badruimte. Op kaart 2.b.
zijn we beland in een Badezimmer im Vogtlandhaus in Bad Brambach. U hebt het goed gezien, dat moet wel in de voormalige DDR zijn, in dit geval gelegen in een eigenaardige inham van Duitsland in Tsjechië. In de DDR mochten de kameraden, zeker als ze partijlid waren, regelmatig naar zo’n badplaats/kuuroord. Deze mevrouw moet er wel om lachen, om deze situatie. Wat zou ze denken? Hier lig ik, voorzien van alle moderne comfort? Dit is gezond en ik word ook nog prettig schoon? Of: Jezus, meneer de fotograaf, een beetje opschieten, het warme water is op, het is nu wel genoeg geweest. Hoe dan ook: vanuit mijn bad in Bad Brambach de Hartelijke Groeten aan iedereen thuis (waar geen bad is/ het bad nooit werkt).

Nieuw Beter Beeld
De plaatjes uit deze rubriek zijn veel gedetailleerder te bekijken! Voortaan door te klikken naar (http://www.peterschroderatb.nl/) op de hyperlinks in de tekst.

*******************************
Wie op zoek is naar mooie postkaarten doet er goed is een bezoek te brengen aan:
Uitgeverij Plaizier, Spoormakerstraat/Rue des Éperonniers 50, 1000 Brussel/Bruxelles
Tel. 0032 (0)2 513 47 30 Of te kijken op www.plaizier.be
© 2012 Peter Schröder
powered by CJ2