archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 19
Jaargang 8
8 september 2011
Bezigheden > Uit de wereldhandel delen printen terug
Het sprookje van de HSL Peter Schröder

0819BZ HSL1
Ook een trein is emotie
Zoals u allen ongetwijfeld weet worden auto’s wel gezien als vervoermiddelen maar zijn ze, perceptueel gezien, zeker en vooral emotie. Hoe staat het met de trein? Is dat perceptueel ook een heel ander paradigma dan een vervoermiddel? Jazeker! Trein, trein, die naam is natuurlijk eigenlijk hopeloos vóór 2000. Spreek liever van NS Hispeed; laten we citeren uit toelichtend informatiemateriaal: ‘Wie is NS Hispeed? NS Hispeed is het hogesnelheidsmerk van NS en biedt hogesnelheidsvervoer aan op nationale en internationale bestemmingen. Naast Fyra verkoopt NS Hispeed ook hogesnelheidstreinen als: Thalys, ICE International, Eurostar en TGV. NS Hispeed maakt deel uit van Railteam, een samenwerking tussen Europa's belangrijkste hogesnelheidsondernemingen. Railteam sluit de Europese hogesnelheidslijnen naadloos op elkaar aan.’

Een duidelijke zaak
Helder, wilt u een Fyra kopen, ga naar NS Hispeed. We gaan verder: ‘NS Hispeed-services: NS Hispeed biedt de reiziger niet alleen snelheid en gemak bij het boeken van tickets, maar ook tijdens de reis van en naar het station, het verblijf op het station en in de trein. Steeds meer van deze services worden zichtbaar, zoals de NS Hispeed Lounges op de stations Amsterdam, Schiphol, Rotterdam en Breda. ‘ Ook duidelijk: NS Hispeed haalt u thuis op en zet u neer in een zichtbare lounge. Nog verder: ‘Veelzijdig dienstenpakket. Naast het faciliteren van (inter)nationale hogesnelheidsverbindingen, zowel op het gebied van sales als operations, participeert NS Hispeed in verschillende joint ventures die samen een steeds groter aanbod hogesnelheidstreinen bieden.’ Natuurlijk, eindelijk faciliteiten voor sales en operations! En dan hebben we ook nog High Speed Alliance (HSA), exploitant van treinen over de HSL (Hoge Snelheids Lijn) Zuid, samenwerkingsverband van NS (90%) en KLM (10%).

Virtueel paradijs
Verkeert u al in dromenland? Dan heeft u zich de essentie van NS Hispeed al geheel eigen gemaakt. Naar het station gaan en daar met andere reizigers in een lawaaiige trein stappen dat hoeft helemaal niet. Blijf lekker thuis dromen. Trouwens in een trein van Hispeed stappen zal u ook nauwelijks lukken, want er rijdt er maar eentje, de Fyra (deksels! naam verzonnen door hetzelfde bureau dat de naam Thalys verzon!), binnenlandse versie van Amsterdam over Rotterdam naar Breda – en terug.

Franse Gloire
Als u echt een flinke internationale reis per trein zou willen maken kunt u kiezen voor de Thalys, die rijdt al sinds 1996 snel van Amsterdam naar Parijs. Een mooie trein, geëxploiteerd door THALYS INTERNATIONAL, een Samenwerkende Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid naar Belgisch recht, eigendom van de Franse SNCF (62%), de Belgische NMBS/SNCB (28%) en de Duitse DB (10%). NS (Nederland) zat er niet in. Een trein die ontwikkeld was in een ambitieus en autoritair regeringsbeleid om de spoorwegen in Frankrijk te ondersteunen met nieuwe rails + kunstwerken en nieuwe treinen (van de Franse energie/rollend materieelgigant Alsthom (tegenwoordig Alstom). Een succesvol beleid!

Lekker bouwen!
U begrijpt het al, Nederland/NS ging zelf met iets beters komen. Een eigen hogesnelheidslijn en een eigen hogesnelheidstrein. Die spoorlijn was natuurlijk een zaak van nationaal belang en zou door de regering worden betaald. Hoezo? Om mee te kunnen sporen in het Europa van de toekomst dommie! Snap je het niet? ‘De hogesnelheidstrein gaat de leefpatronen van mensen veranderen. De HSL stelt mensen in staat om heel snel van de ene naar de andere economische kern te gaan. Forenzen tussen Amsterdam, Schiphol en Rotterdam is dan geen probleem meer.’ (Er is een Nieuwsbrief van de HSL waarin te lezen staat dat de economische uitstraling van de HSL zich ook uitstrekt tot meerdere economische bloei van Den Haag en zijn nieuwe station – terwijl de trein daar helemaal niet mag komen.) Een lobby van NS en De Bouw (Eelco Brinkman) wist de regering te overtuigen. En de beslissing over de rails en het traject moest uiteraard door het parlement worden ingesproken en goedgekeurd. Dus werd de lijn zelf steeds ingewikkelder en duurder (Waarom stopt ie niet in Den Haag? Daar rijdt hij niet langs, maar we kunnen wel een shuttle naar Rotterdam maken! – Moet ie niet door de Hedwigepolder rijden? Kan ie niet wat stiller?) met als hoogtepunt het besluit voor de trein onder ‘Het Groene Hart’ een prachtige hi-tec tunnel aan te leggen. De bouwlobby wreef zich in de handen want elke complicatie kon direct worden vertaald in sappige bouwprojecten: goedzo heren parlementariërs, leve het landschap, het milieu, met de bouw tot uw dienst. En het eind van het lied is dat de lijn Schiphol – Antwerpen wordt afgelegd in een deels open en deels gesloten riool.

De trein
Dat was dan het spoor. Hoe zat het met de trein? Nou daar organiseerde de HSA een Europese aanbesteding voor, garantie voor de beste kwaliteit/prijsverhouding. Mits voorzien van de juiste specificaties en voorwaarden. Zo kwam de opdracht niet terecht bij de bewezen technologie van Alstom of Siemens (de andere snelle treinspecialist), maar bij het Italiaanse AnsaldoBreda. Italianen staan, laten we zeggen, bekend om hun gedurfde design en0819BZ HSL2 deze firma liet daarvan door de studio Pininfarina veel werk maken, werk dat eindigde met een soort underdog hondekop (zie plaatje). Weet u nog hoe de MPV Fiat Multipla van 1998 eruit zag? Een bizar gedrocht! Nou, zo ziet die trein van AnsaldoBreda er ook uit. Niet afgaan op het uiterlijk, denk aan robuuste technologie en het nakomen van afspraken. Helaas, de trein had al een jaar of 5 geleden moeten worden geleverd, maar is er nog steeds niet. Zat er in het contract dan geen stevig boetebeding en zetten ze daar nu alles op alles om de vertraging in te halen? Nee, HSA had geen boetebeding in het contract dus het kan nog wel even duren. (De Denen hadden ook heel wat bij AnsaldoBreda besteld met een contract waarin wel een boetebeding. Maar als de Denen de boetes zouden opeisen zou AnsaldoBreda failliet gaan en stonden ze nog met lege handen.)

De exploitatie
Welke maatschappij zou de gelukkige worden die over de lijn Schiphol Antwerpen mocht gaan rijden? De hoogste bieder natuurlijk. En dat was niet DB en niet Thalys, maar de NS/Schipholcombine HSA. Die bood ongeveer 1½ x zoveel als de naast lagerbiedende. HSA bood eigenlijk meer dan de minister verwachtte (en verantwoord achtte?). Veel te veel geld voor uiteindelijk een beperkte lijn waarover ook de Thalys zou blijven rijden. Tegen beter weten in. Waarom, waarom? Marktaandeel verdedigen dommie! Verliezen dekken we met de inkomsten van NS uit de horecaparadijzen van stations! De minister en HSA hadden kunnen weten dat er onder dit contract voor die HSA geen geld te verdienen viel, maar ze gingen tegen beter weten in verder met een door copywriters verzonnen businessplan voor een reis door dromenland. De Hispeed plannenmakers lijken nooit in een trein te hebben gereisd. Wel kwamen ze met wereldvreemde video’s, perspresentaties op de RAI, praatjes van ministers en bogen elke tegenvaller om naar een voordeel. En ze bleken uiteindelijk niet meer te kunnen bieden dan een trein van Amsterdam naar Rotterdam (en nu naar Breda) die duurder was dan de gewone trein en waarvoor je je plaats moet reserveren. Flitsend en handig! Wat een verrassing: er zijn nauwelijks reizigers die de moeite nemen (afgezien van de enkele Amerikaan die zich een ritje Amsterdam CS/Schiphol (tijdwinst 0 sec.) heeft laten aansmeren. Geen reizigers, enorme verliezen die door de copywriters en PR-mensen niet meer kunnen worden weggeschreven; het faillissement dreigt voor HSA; ten koste van de belastingbetaler.

Redding
Wat nu? Terwijl er niemand in de Fyra wil reizen en die wondertreinen uit Italië maar niet willen komen? De copywriters een nieuw hoofdstuk laten schrijven? Hoe noemen die linke bankiers dat nou ook weer? De schulden herstructureren? Herkapitaliseren? Maar, zien wij daar niet allemaal kapitaalkrachtige spoorondernemers uit Duitsland, Frankrijk en Engeland die deze veelbelovende zaak graag willen overnemen? Die prachtlijn van Amsterdam naar Antwerpen; gegarandeerde cashcow? Nou het ligt toch even anders: de minister beseft dat die dure lijn alleen maar toekomst heeft als hij wordt opgenomen in het gewone hoofdrailnet. Ai, dat hoeft geen doodgeboren droomconcessie te worden. Er zijn vast wel kapitaalkrachtige kandidaten te vinden om met een opnieuw verkaveld hoofdrailnet flink te gaan verdienen. Dat wordt een nek-aan-nek-race.

Beneluxtrein
Al sinds 1957 rijdt er elk uur een trein van Amsterdam naar Brussel. (Benelux? Hij rijdt niet naar Luxemburg.) Een heel behoorlijke trein. De laatste jaren kampt de dienst nogal met vertragingen omdat het materieel enigszins sleets is geraakt en nauwelijks vervangen wordt – in afwachting van de Fyra, dommie! Maar hij rijdt toch maar, en je kunt gewoon wanneer je maar wilt een kaartje kopen in de NS automaten. Het zal een jaar of 5 geleden zijn geweest dat deze trein ook ging rijden met die kleurige wagons die op de Fyra plaatjes te zien zijn. Om de reiziger niet op het verkeerde been te zetten werden op de ramen van de wagons grote stickers geplakt met de tekst: ‘Ik hoor hier eigenlijk niet thuis, ik ga rijden op de hogesnelheidslijn!’ Wie zou die zet hebben bedacht?
Maar toch, achteraf geen gek idee, wat zeg ik, wat een ideale oplossing: laat die Beneluxtrein voortaan over die prachtige lijn onder het Groene Hart naar Antwerpen en Brussel rijden. Het materieel vormt geen enkel probleem, de kaartjes zitten al in de gewone automaat en de bewoners van Essen en Kapelle kunnen eindelijk rustig in hun tuin de krant lezen. Maar misschien wel te praktisch voor zo’n futuristisch concept als de Fyra.

Madurodamlijn
U moet maar denken: die mensen van de HSA hebben al zoveel aan hun hoofd. Ze hadden heel vooruitziend al een hogesnelheidslijn + trein laten aanleggen in …… Madurodam. En eh.. ook die trein wil momenteel maar niet rijden. Gun de HSA ingenieurs de rust om de Madurodamlijn succesvol te exploiteren, dan kan iedereen vast zien dat het gaat om een sensationeel paradigmatisch vervoersconcept dat zichzelf uiteindelijk moeiteloos zal verkopen.
 
****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php


© 2011 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Uit de wereldhandel" -
Bezigheden > Uit de wereldhandel
Het sprookje van de HSL Peter Schröder
0819BZ HSL1
Ook een trein is emotie
Zoals u allen ongetwijfeld weet worden auto’s wel gezien als vervoermiddelen maar zijn ze, perceptueel gezien, zeker en vooral emotie. Hoe staat het met de trein? Is dat perceptueel ook een heel ander paradigma dan een vervoermiddel? Jazeker! Trein, trein, die naam is natuurlijk eigenlijk hopeloos vóór 2000. Spreek liever van NS Hispeed; laten we citeren uit toelichtend informatiemateriaal: ‘Wie is NS Hispeed? NS Hispeed is het hogesnelheidsmerk van NS en biedt hogesnelheidsvervoer aan op nationale en internationale bestemmingen. Naast Fyra verkoopt NS Hispeed ook hogesnelheidstreinen als: Thalys, ICE International, Eurostar en TGV. NS Hispeed maakt deel uit van Railteam, een samenwerking tussen Europa's belangrijkste hogesnelheidsondernemingen. Railteam sluit de Europese hogesnelheidslijnen naadloos op elkaar aan.’

Een duidelijke zaak
Helder, wilt u een Fyra kopen, ga naar NS Hispeed. We gaan verder: ‘NS Hispeed-services: NS Hispeed biedt de reiziger niet alleen snelheid en gemak bij het boeken van tickets, maar ook tijdens de reis van en naar het station, het verblijf op het station en in de trein. Steeds meer van deze services worden zichtbaar, zoals de NS Hispeed Lounges op de stations Amsterdam, Schiphol, Rotterdam en Breda. ‘ Ook duidelijk: NS Hispeed haalt u thuis op en zet u neer in een zichtbare lounge. Nog verder: ‘Veelzijdig dienstenpakket. Naast het faciliteren van (inter)nationale hogesnelheidsverbindingen, zowel op het gebied van sales als operations, participeert NS Hispeed in verschillende joint ventures die samen een steeds groter aanbod hogesnelheidstreinen bieden.’ Natuurlijk, eindelijk faciliteiten voor sales en operations! En dan hebben we ook nog High Speed Alliance (HSA), exploitant van treinen over de HSL (Hoge Snelheids Lijn) Zuid, samenwerkingsverband van NS (90%) en KLM (10%).

Virtueel paradijs
Verkeert u al in dromenland? Dan heeft u zich de essentie van NS Hispeed al geheel eigen gemaakt. Naar het station gaan en daar met andere reizigers in een lawaaiige trein stappen dat hoeft helemaal niet. Blijf lekker thuis dromen. Trouwens in een trein van Hispeed stappen zal u ook nauwelijks lukken, want er rijdt er maar eentje, de Fyra (deksels! naam verzonnen door hetzelfde bureau dat de naam Thalys verzon!), binnenlandse versie van Amsterdam over Rotterdam naar Breda – en terug.

Franse Gloire
Als u echt een flinke internationale reis per trein zou willen maken kunt u kiezen voor de Thalys, die rijdt al sinds 1996 snel van Amsterdam naar Parijs. Een mooie trein, geëxploiteerd door THALYS INTERNATIONAL, een Samenwerkende Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid naar Belgisch recht, eigendom van de Franse SNCF (62%), de Belgische NMBS/SNCB (28%) en de Duitse DB (10%). NS (Nederland) zat er niet in. Een trein die ontwikkeld was in een ambitieus en autoritair regeringsbeleid om de spoorwegen in Frankrijk te ondersteunen met nieuwe rails + kunstwerken en nieuwe treinen (van de Franse energie/rollend materieelgigant Alsthom (tegenwoordig Alstom). Een succesvol beleid!

Lekker bouwen!
U begrijpt het al, Nederland/NS ging zelf met iets beters komen. Een eigen hogesnelheidslijn en een eigen hogesnelheidstrein. Die spoorlijn was natuurlijk een zaak van nationaal belang en zou door de regering worden betaald. Hoezo? Om mee te kunnen sporen in het Europa van de toekomst dommie! Snap je het niet? ‘De hogesnelheidstrein gaat de leefpatronen van mensen veranderen. De HSL stelt mensen in staat om heel snel van de ene naar de andere economische kern te gaan. Forenzen tussen Amsterdam, Schiphol en Rotterdam is dan geen probleem meer.’ (Er is een Nieuwsbrief van de HSL waarin te lezen staat dat de economische uitstraling van de HSL zich ook uitstrekt tot meerdere economische bloei van Den Haag en zijn nieuwe station – terwijl de trein daar helemaal niet mag komen.) Een lobby van NS en De Bouw (Eelco Brinkman) wist de regering te overtuigen. En de beslissing over de rails en het traject moest uiteraard door het parlement worden ingesproken en goedgekeurd. Dus werd de lijn zelf steeds ingewikkelder en duurder (Waarom stopt ie niet in Den Haag? Daar rijdt hij niet langs, maar we kunnen wel een shuttle naar Rotterdam maken! – Moet ie niet door de Hedwigepolder rijden? Kan ie niet wat stiller?) met als hoogtepunt het besluit voor de trein onder ‘Het Groene Hart’ een prachtige hi-tec tunnel aan te leggen. De bouwlobby wreef zich in de handen want elke complicatie kon direct worden vertaald in sappige bouwprojecten: goedzo heren parlementariërs, leve het landschap, het milieu, met de bouw tot uw dienst. En het eind van het lied is dat de lijn Schiphol – Antwerpen wordt afgelegd in een deels open en deels gesloten riool.

De trein
Dat was dan het spoor. Hoe zat het met de trein? Nou daar organiseerde de HSA een Europese aanbesteding voor, garantie voor de beste kwaliteit/prijsverhouding. Mits voorzien van de juiste specificaties en voorwaarden. Zo kwam de opdracht niet terecht bij de bewezen technologie van Alstom of Siemens (de andere snelle treinspecialist), maar bij het Italiaanse AnsaldoBreda. Italianen staan, laten we zeggen, bekend om hun gedurfde design en0819BZ HSL2 deze firma liet daarvan door de studio Pininfarina veel werk maken, werk dat eindigde met een soort underdog hondekop (zie plaatje). Weet u nog hoe de MPV Fiat Multipla van 1998 eruit zag? Een bizar gedrocht! Nou, zo ziet die trein van AnsaldoBreda er ook uit. Niet afgaan op het uiterlijk, denk aan robuuste technologie en het nakomen van afspraken. Helaas, de trein had al een jaar of 5 geleden moeten worden geleverd, maar is er nog steeds niet. Zat er in het contract dan geen stevig boetebeding en zetten ze daar nu alles op alles om de vertraging in te halen? Nee, HSA had geen boetebeding in het contract dus het kan nog wel even duren. (De Denen hadden ook heel wat bij AnsaldoBreda besteld met een contract waarin wel een boetebeding. Maar als de Denen de boetes zouden opeisen zou AnsaldoBreda failliet gaan en stonden ze nog met lege handen.)

De exploitatie
Welke maatschappij zou de gelukkige worden die over de lijn Schiphol Antwerpen mocht gaan rijden? De hoogste bieder natuurlijk. En dat was niet DB en niet Thalys, maar de NS/Schipholcombine HSA. Die bood ongeveer 1½ x zoveel als de naast lagerbiedende. HSA bood eigenlijk meer dan de minister verwachtte (en verantwoord achtte?). Veel te veel geld voor uiteindelijk een beperkte lijn waarover ook de Thalys zou blijven rijden. Tegen beter weten in. Waarom, waarom? Marktaandeel verdedigen dommie! Verliezen dekken we met de inkomsten van NS uit de horecaparadijzen van stations! De minister en HSA hadden kunnen weten dat er onder dit contract voor die HSA geen geld te verdienen viel, maar ze gingen tegen beter weten in verder met een door copywriters verzonnen businessplan voor een reis door dromenland. De Hispeed plannenmakers lijken nooit in een trein te hebben gereisd. Wel kwamen ze met wereldvreemde video’s, perspresentaties op de RAI, praatjes van ministers en bogen elke tegenvaller om naar een voordeel. En ze bleken uiteindelijk niet meer te kunnen bieden dan een trein van Amsterdam naar Rotterdam (en nu naar Breda) die duurder was dan de gewone trein en waarvoor je je plaats moet reserveren. Flitsend en handig! Wat een verrassing: er zijn nauwelijks reizigers die de moeite nemen (afgezien van de enkele Amerikaan die zich een ritje Amsterdam CS/Schiphol (tijdwinst 0 sec.) heeft laten aansmeren. Geen reizigers, enorme verliezen die door de copywriters en PR-mensen niet meer kunnen worden weggeschreven; het faillissement dreigt voor HSA; ten koste van de belastingbetaler.

Redding
Wat nu? Terwijl er niemand in de Fyra wil reizen en die wondertreinen uit Italië maar niet willen komen? De copywriters een nieuw hoofdstuk laten schrijven? Hoe noemen die linke bankiers dat nou ook weer? De schulden herstructureren? Herkapitaliseren? Maar, zien wij daar niet allemaal kapitaalkrachtige spoorondernemers uit Duitsland, Frankrijk en Engeland die deze veelbelovende zaak graag willen overnemen? Die prachtlijn van Amsterdam naar Antwerpen; gegarandeerde cashcow? Nou het ligt toch even anders: de minister beseft dat die dure lijn alleen maar toekomst heeft als hij wordt opgenomen in het gewone hoofdrailnet. Ai, dat hoeft geen doodgeboren droomconcessie te worden. Er zijn vast wel kapitaalkrachtige kandidaten te vinden om met een opnieuw verkaveld hoofdrailnet flink te gaan verdienen. Dat wordt een nek-aan-nek-race.

Beneluxtrein
Al sinds 1957 rijdt er elk uur een trein van Amsterdam naar Brussel. (Benelux? Hij rijdt niet naar Luxemburg.) Een heel behoorlijke trein. De laatste jaren kampt de dienst nogal met vertragingen omdat het materieel enigszins sleets is geraakt en nauwelijks vervangen wordt – in afwachting van de Fyra, dommie! Maar hij rijdt toch maar, en je kunt gewoon wanneer je maar wilt een kaartje kopen in de NS automaten. Het zal een jaar of 5 geleden zijn geweest dat deze trein ook ging rijden met die kleurige wagons die op de Fyra plaatjes te zien zijn. Om de reiziger niet op het verkeerde been te zetten werden op de ramen van de wagons grote stickers geplakt met de tekst: ‘Ik hoor hier eigenlijk niet thuis, ik ga rijden op de hogesnelheidslijn!’ Wie zou die zet hebben bedacht?
Maar toch, achteraf geen gek idee, wat zeg ik, wat een ideale oplossing: laat die Beneluxtrein voortaan over die prachtige lijn onder het Groene Hart naar Antwerpen en Brussel rijden. Het materieel vormt geen enkel probleem, de kaartjes zitten al in de gewone automaat en de bewoners van Essen en Kapelle kunnen eindelijk rustig in hun tuin de krant lezen. Maar misschien wel te praktisch voor zo’n futuristisch concept als de Fyra.

Madurodamlijn
U moet maar denken: die mensen van de HSA hebben al zoveel aan hun hoofd. Ze hadden heel vooruitziend al een hogesnelheidslijn + trein laten aanleggen in …… Madurodam. En eh.. ook die trein wil momenteel maar niet rijden. Gun de HSA ingenieurs de rust om de Madurodamlijn succesvol te exploiteren, dan kan iedereen vast zien dat het gaat om een sensationeel paradigmatisch vervoersconcept dat zichzelf uiteindelijk moeiteloos zal verkopen.
 
****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php
© 2011 Peter Schröder
powered by CJ2