Een lift

Het was 1908 en we gingen op vakantie naar Luzern in Zwitserland. Met de snelle raderboot voeren we over het Vierwoudstrekenmeer naar de berg Bürgenstock en daar meerden we af bij de Hammetschwand die reikte tot 1131 m hoogte. Een heel steile bergwand! Wij wilden wel eens zien hoe het er daarboven uitzag en hoe het uitzicht op het meer was. De jongens gingen direct de steile bergpaadjes naar boven beklimmen, Ma en ik kozen voor een sensationele, nieuwe manier om de top te bereiken. Het eerste stuk legden we af met een kabelbaan, de Bürgenstockbahn uit 1888, de oudste elektrische kabelbaan van Zwitserland. Tweeënhalve kilometer verder en 500 meter hoger stapten we over in de kabine van de Hammetschwandlift waarin we met een snelheid van 1 m/sec. nog eens 152 m. omhoog suisden. Wat een ervaring! We konden het nauwelijks geloven. En wat een prachtig uitzicht! Op de kaart (1a) is die wonderbaarlijke lift te zien. De jongens moesten nog 4 uur klauteren voor ze boven waren!

Wellness

Zoals de meeste Zwitserse bergtreintjes en toeristische hijsinstallaties zijn de kabelbaan en de lift goed onderhouden, enigszins gemoderniseerd en nog steeds in gebruik. Deze wonderen der techniek worden in de folders meer als curiositeit opgevoerd dan als attractie. De aantrekkelijkheid van Bürgenstock moet het vandaag in de folders hebben van bezigheden die we ook gelijkvloers, op het strand of in de stad kunnen beoefenen: vier restaurants, prachtige panoramaterrassen, de Bürgenstock Club spa met binnenzwembad, sauna, stoombad en fitnessruimte en de Golf Club met de vooralpiene golfbaan maken de overgang van activiteit naar weldadig genieten mogelijk. Uiteindelijk was ook in 1908 niet al die ingenieurskunst nodig om de top te bereiken: ‘achterlangs’ kon je met de paardenkoets ook naar boven.

Maria Hemelvaart

Het jaar daarna gingen we naar Marseille voor de pelgrimage ter ere van Maria Hemelvaart, in de kathedraal van de Notre-Dame de-la-Garde. Dit Neo-Byzantijnse pronkstuk uit 1864 torent hoog (162 m.) boven de bruisende havenstad uit en voor de bedevaartgangers is dat een behoorlijke klim. Gelukkig hebben de wakkere Franse ingenieurs een enorme installatie gebouwd om de klimtocht zonder al te veel vermoeienissen te maken. (Op kaart 1b zien we links boven de kathedraal en op de rest van de foto de Ascenseur die in 1892 werd voltooid (lift door de Forges et Chantiers de la Mediterranée, loopbrug door Eiffel). In een sfeervol stationsgebouwtje kochten we een kaartje en stapten daarna in een wagentje van de lift, die ons met veel lawaai naar boven bracht.

Watervervoer

De ‘lift’ is eigenlijk een hydraulische kabelbaan op stoomkracht: de twee passagierswagentjes zijn voorzien van een reservoir waarin 600 liter water kan worden geborgen. Is een wagentje beneden dan wordt het reservoir geleegd terwijl het reservoir van het wagentje dat boven is wordt volgepompt. Er is dan nog maar een klein zetje nodig om het gevulde wagentje naar benden te laten gaan, en het lege wagentje weer naar boven. Dat pompen gaat met een stoommachine. Wat een slimme uitvinding! En wat elegant is alles daar gebouwd! Kijk maar eens naar de loopbrug vanwaar we een prachtig uitzicht op de stad hadden (kaart 2a).

De Ascenseur heeft het met veel rumoer en gestamp uitgehouden tot in 1967, toen de laatste 7 passagiers de tocht maakten. In 1974 werd de hele bliksemse boel gesloopt. Bezoekers en pelgrims kunnen langs de steile weg naar boven, achterlangs over een gewone straat en ook met stadsbus No. 60.

Vijftiger jaren

In 1955 maakte Ien met haar vriendin Joke een tocht door de Achterhoek. Wat vervoer betreft technisch ondersteund door niet meer dan de fiets. Dat was enorm gezellig, maar vaak dacht Ien toch ook aan haar vriendje Pieter die thuis zat. Ze stuurde Pieter een kaart die ongeveer aangaf wat voor vakantiebesteding ze misschien nog wel leuker zou vinden: een fietstocht met Pieter! De kaart (2b) werd gestuurd naar Pieter in De Kwakel, gemeente Uithoorn, met onder de foto in rood de mededeling lekke band. Op de adreszijde een onbenullige groet, maar dan, onder de postzegel, een alleen voor Pieters ogen bestemde geheime boodschap: dag schat, 1.000.000. kussen van je lieve schat!